H10

• Natuurkunde / Scheikunde
• Middelbare school
• vmbo t
• Leerjaar 4

10.1

10.2

zwaartekracht

bij alles wat je optilt voel je een kracht, dit is zwaartekracht.

hoe kleiner het gewicht hoe minder zwaartekracht

Fz = m x g

Zwaartekrachten op planeten

Uit Fz = m x g

blijkt dat je niet 

overal hetzelfde gewicht hebt.

G-Kracht

1G = zoals nu

2G = 2x de zwaartekracht

3G = 3x de zwaartekracht

4G = 4x de zwaartekracht

5G = 5x de zwaartekracht

hoe berekenen we druk?

druk is de hoeveelheid kracht per oppervlakte

Zwaartekracht

Aangrijpingspunt

De zwaartekracht

werkt vanuit het zwaartepunt.

Het zwaartepunt is dus het aangrijpingspunt van de zwaartekracht.

Druk

De kracht op een bepaalde oppervlakte

Zelfde kracht?

Groter oppervlakte --> lagere druk

Kleiner oppervlakte --> grotere druk

druk

Bij een kleiner oppervlak hoort een grotere druk. Bij een groter oppervlak een kleinere druk.

Bij een grotere kracht hoort ook een grotere druk.

De druk bereken je met de formule p = F / A (zie BINAS)

De druk (P) bereken je door de kracht te delen door de oppervlakte waarop de kracht wordt gezet. 

De eenheid van druk is dan ook N/m² of N/cm². 

Druk    de kracht per oppervlakte-eenheid

Symbool : p

      Eenheid   : N/m²

N/ m²  = Pa   (Pascal)

10.3

Wat is een hefboom?

Denk aan de spoorovergang hefbomen.
Denk aan wipwap.
Denk aan deurklink.

Hefbomen

Filmpje inleiding hefbomen

1

2

Enkele hefbomen

Dubbele hefbomen

Momentwet

Is er evenwicht? Dan moment links = moment rechts

M links = M rechts

kracht links x arm links = kracht rechts x arm rechts

6.3 Katrollen en takels

Een takel is een combinatie van minstens 1 vaste en 1 losse katrol.  

-Een vaste katrol is zo vastgemaakt dat hij niet meer op en neer kan bewegen. 

- Een losse katrol beweegt op en neer, samen met het voorwerp dat wordt opgehesen. 

Vaste katrol

Losse katrol

Het hele system van katrollen: takel.

Katrollen en Takels

Takels veranderen 

de richting van een 

kracht en de hoeveelheid benodigde kracht.

Let op de hoeveelheid kabel neem dan ook toe

Katrollen en Takels

Losse katrol hangt aan 2 touwen, kracht wordt dus 2x zo klein en er moet 2x zoveel touw worden binnengehaald

Losse katrol hangt aan 3 touwen, kracht wordt dus 3x zo klein en er moet 3x zoveel touw worden binnengehaald

Losse katrol hangt aan 4 touwen, kracht wordt dus 4x zo klein en er moet 4x zoveel touw worden binnengehaald

10.4

berekenen

x                           =                          x

Sleep naar de goede plaats

Kracht links

Arm links

Kracht rechts

Arm rechts

Is deze hefboom in evenwicht?

1. Ja
2. Nee

Wat is een hefboom?

1. Krachtverkleiner
2. Krachtversterker

De hefboom...

1. kantelt links naar beneden.
2. is in evenwicht.
3. kantelt rechts naar beneden.

Wat is GEEN hefboom?

1. Schaar
2. Hamer
3. Tuinslang
4. Breekijzer

Een hefboom heeft een punt waar de hefboom om kan draaien.
Hoe heet dat punt?

1. het middelpunt
2. het draaipunt

Is de hefboom in evenwicht?

F​1​​×l​1​​=F​2​​×l​2​​

F​1​​×l​1​​=F​2​​×l​2​​

F​1​​×l​1​​=F​2​​×l​2​​

1. De hefboom is in evenwicht.
2. De hefboom is niet in evenwicht.

Met een vaste katrol....

1. verander je alleen de richting van de kracht
2. wordt het gewicht van de last kleiner
3. wordt het gewicht van de last groter
4. verandert er niets

Is het kleine katrolletje een vaste of losse katrol?

1. Vaste
2. Losse