Het ademhalingsstelsel

• Natuurwetenschappen
• Secundair onderwijs

Het ademhalingsstelsel

Hoofdstuk 1

Welke rol speelt het ademhalingsstelsel voor de cel? 

rol ademhaling

• Om glucose te kunnen verbranden hebben we zuurstofgas (O₂) nodig. 
  
  
• Dit gas ademen we in via de longen. 

rol ademhaling

• Na de verbranding in de mitochondriën komen de afvalstoffen vrij: koolstofdioxide (CO2) en waterdamp (H2O)
• Dit gas ademen we uit via de longen. 

besluit

Het ademhalingsstelsel zorgt voor de opname en afgifte van gassen in en uit de longen.

IN ==> zuurstofgas

UIT ==> koolstofdioxide en waterdamp

Welk gas ademen we in?

1. koolstofdioxide
2. waterdamp
3. zuurstofgas

Welke gassen ademen we uit?

1. koolstofdioxide en zuurstofgas
2. koolstofdioxide en waterdamp
3. zuurstofgas en waterdamp

Hoe wordt het nodige gas vervoerd in ons lichaam?

1. via het transportstelsel
2. via de longen
3. via de uitscheidingsorganen

Cursus 

leerstof:

• p.237 oefeningen >1 en >2  
• Markeer het besluit op pagina 238. 

verwerkingsoefeningen :

• p.238 oefeningen >>3 en >>4. 

OPDRACHT 1

Bekijk de video via deze link en voer het experiment zelf uit op basis van de zeven stappen van het wetenschappelijk onderzoek. (zie bundel)

https://www.youtube.com/watch?v=ipDicYaKVsY  

Hoofdstuk 2

Waar haalt het lichaam de nodige zuurstofgas vandaan? 

2.1 

Welke verschillen zijn er in de samenstelling van in- en uitgeademde lucht? 

==> Voer de onderzoeken uit op pagina 239 tot en met pagina 241. 

Cursus 

leerstof:

• p.241  oefeningen >5
• Markeer het besluit op pagina 242. 

Zoek de factoren die de hoeveelheid zuurstofgas bepalen. 

Cursus 

leerstof:

• p.242  oefeningen >6 en >7
• p.243 oefening >8 
• Markeer het besluit op pagina 243. 

OPDRACHT 2

Ga op zoek naar de inhoud van de "andere gassen" die in deze grafiek worden voorgesteld door 0,9%. 

Noteer ze in je bundel. 

OPDRACHT 3

Maak de verdiepingsoefeningen op pagina 270 in je cursus. 

Borstademhaling

De borstholte kan groter of kleiner worden, dankzij de borst- en buikademhaling. 

Bij de borstademhaling bewegen de ribben. 

Borstademhaling

De longen volgen passief de bewegingen van de borstkas, omdat ze met elkaar verbonden zijn via het longvlies - pleuravocht - borstvlies. 

Borstademhaling

inademen: 

• tussenribspieren trekken samen
• ribben en borstbeen gaan omhoog
• borstholte wordt groter
• longen zetten uit
• lucht wordt aangezogen

Borstademhaling

uitademen: 

• tussenribspieren ontspannen
• ribben en borstbeen gaan omlaag
• borstholte wordt kleiner
• longen krimpen in
• lucht wordt uitgeperst

Buikademhaling

De borstholte kan groter of kleiner worden, dankzij de borst- en buikademhaling. 

Bij de buikademhaling beweegt het middenrif. 

Buikademhaling

inademen: 

• middenrif trekt samen
• borstholte wordt langer
• longen zetten uit
• lucht wordt aangezogen

Buikademhaling

uitademen: 

• middenrif ontspant
• borstholte wordt korter
• longen krimpen in 
• lucht wordt uitgeperst

www.biodesk.nl

Welke bewering over de borstademhaling is NIET juist?

1. Bij inademen gaan de ribben naar omhoog.
2. Bij inademen gaan de ribben naar voren.
3. Bij inademen wordt de borstholte breder.
4. Bij inademen krimpen de longen in.

Bij een rustige inademing via de borstademhaling bewegen de ribben en het borstbeen omhoog en naar voren, doordat ...

1. Bepaalde tussenribspieren zich ontspannen
2. Bepaalde tussenribspieren zich samentrekken

Wanneer worden tussenribspieren gebruikt?

1. bij borstademhaling
2. bij buikademhaling

Welke bewering over de buikademhaling is NIET juist?

1. Bij inademen wordt lucht aangezogen.
2. Bij inademen trekt het middenrif samen.
3. Bij inademen wordt de borstholte korter.
4. Bij inademen zetten de longen uit.

Bij inademing doormiddel van buikademhaling (middenrifademhaling) ....

1. beweegt het middenrif omhoog en beweegt de buikwand terug
2. beweegt het middenrif omlaag en beweegt de buikwand naar voren

Hoe beweegt de borstkas bij buikademhaling?

1. Gaat omhoog
2. Draait in cirkels
3. Blijft stabiel
4. Krimpt ineen

Cursus 

leerstof:

• p.244 oefening >9
• p.245 oefening >10 en >11
• pagina 246 oefening >12
• Markeer het besluit op pagina 246. 

verwerkingsoefeningen:

• p.247-248

Hoofdstuk 3

Wat gebeurt er met de lucht in je lichaam? 

ademhalingsorganen

gevolgde weg van lucht: 

neusholte / mondholte --> keelholte --> luchtpijp --> luchtpijptakken --> longtakken --> longen 

Cursus 

leerstof:

• p.249 oefening >1

de neus - en mondholte

Via de neus ademen is beter dan via de mond. Waarom? 

• De neusschelpen zijn sterk doorbloed en bedekt met trilharen en slijmvlies. 
• Hierdoor wordt de lucht verwarmd, gezuiverd en bevochtigd. 

de keelholte

twee klepjes regelen de luchtstroom

Huig opent waardoor de luchtstroom van de neusholte naar de keelholte kan. 

Strotklepje opent waardoor de lucht naar de luchtpijp wordt geleid. 

de luchtpijp

= verbinding keelholte - longen

= heeft slijmvlies en trilharen --> bevochtigen en zuiveren van lucht

= heeft kraakbeenringen --> lucht kan vlot in en uit bewegen. 

de longen

in de longen splitst de luchtpijp in twee luchtpijptakken. Deze splitsen verder in longtakken en longtakjes.

 

Aan de longtakjes zijn trossen van longblaasjes aanwezig. Deze blijven open door restlucht. 

de longblaasjes

De longblaasjes zorgen voor een groot oppervlak (100m2)waardoor we veel zuurstofgas kunnen opnemen. 

Ze zijn omringd door bloedvaatjes met een hele dun wand. 

de longblaasjes

Gasuitwisseling = 

• zuurstofgas gaat door de wand van de longblaasje naar de bloedvaatjes. (--> vervoer naar de cellen)
• koolstofdioxide en waterdamp gaan door de wand naar de longblaasjes.  (--> uitademen)

Wat hoort er niet bij je ademhalingsstelsel?

1. neusholte
2. slokdarm
3. longblaasjes
4. bronchiën

Onze neusholten zijn bedekt met haartjes en...

1. neusbeen
2. slijmvlies
3. voelcellen
4. smaakpapillen

Hoe noemen we het klepje dat de neusholte kan afsluiten van de mondholte?

1. huig
2. strotklepje

Waardoor wordt de ingeademde lucht bevochtigd in de neusholte?

1. door de trilharen
2. door het slijmvlies
3. door de bloedvaatjes
4. door de microben

Wat beschermt de luchtpijp?

1. het strottenhoofd
2. de slokdarm
3. de kraakbeenringen om de luchtpijp
4. de spieren om je luchtpijp heen

Wat zijn de functies van de luchtpijp?

1. Het produceren van zuurstof en koolstofdioxide
2. Het regelen van de bloeddruk
3. Vuil tegen houden en lucht vervoeren
4. Het produceren van geluid

Waarvoor zijn de trilhaartjes in de luchtpijp?

1. Er zijn geen trilhaartjes in de luchtpijp
2. Bevochtigen van de lucht
3. Afvoeren van stof en slijm
4. openhouden van de luchtpijp

De luchtpijp heeft kraakbeenringen ...

1. De luchtpijp heeft dit niet!
2. Zodat we ons niet verslikken
3. Zodat voedsel makkelijk naar de maag kan.
4. Zodat de luchtpijp open blijft staan.

Hoe noemen we het klepje dat de luchtpijp afsluit wanneer je slikt?

1. de huig
2. het strotteklepje

In welk deel splitsen de luchtpijptakken?

1. luchtpijp
2. longtakken
3. longblaasjes
4. strottenhoofd

In welk onderdeel van het ademhalingsstelsel wordt zuurstof opgenomen in de longhaarvaten?

1. bronchiën
2. luchtpijp
3. longblaasjes
4. luchtpijptakjes

Cursus 

leerstof:

• p.250 oefening >2
• p.251 oefening >3
• p.252 oefening >4
• p. 253 oefening >5
• p. 254 oefening >6

 verwerkingsoefeningen:

• pagina's 255 - 257

Hoofdstuk 4

Hoe is het ademhalingsstelsel bij andere gewervelde dieren aangepast? 

ademhaling vogels

leefomgeving: land en lucht

ademhalingsorganen: 

• longen 
• luchtzakken

ademhaling reptielen

leefomgeving: water en land

ademhalingsorganen: 

• longen

ademhaling amfibieën

leefomgeving: water en land

ademhalingsorganen: 

• longen
• kieuwen (kindfase)
• huid

ademhaling vissen

leefomgeving: water

ademhalingsorganen: 

• kieuwen

luchtzakken

huid

kieuwen

longen

vissen

reptielen

amfibieën

vogels

Cursus 

leerstof:

• p.258 - 259 oefening >1

 

verwerkingsoefeningen:

• pagina's 259 >>2

OPDRACHT 4

Maak een Presentatie over de ademhaling bij één van volgende dieren: 

• een regenworm
• een kwal
• een vlieg

Hoofdstuk 5

Wat is een gezonde leefwijze voor onze longen? 

Cursus 

leerstof:

• p.260 oefening >1 en >2

 

verwerkingsoefeningen:

• pagina's 261 >>3