Begr lezen strategie: verbanden

• Begrijpend lezen
• Middelbare school
• vmbo b, k
• Leerjaar 1,2

Johan Cruijff

Relaties en verwijswoorden

In een tekst staan vaak verwijswoorden, zoals hij, ze, het, dat, er enzovoort. Een schrijver gebruikt deze woorden om de tekst leesbaar te houden door niet steeds dezelfde woorden te herhalen.

Meestal kun je in de zin voor het verwijswoord vinden wat er met het verwijswoord wordt bedoeld. Hoe kom je daarachter?

Stel een vraag: wie of wat doet iets?

Lees dan de zin ervoor. Vind je het antwoord niet? Zoek dan verder terug of vooruit.

Let op bij het woordje dat. Dat kan verwijzen naar één woord, een woordgroep of een hele zin.

Hendrik Johannes (Johan) Cruijff (Amsterdam, 25 april 1947 – Barcelona, 24 maart 2016) was een Nederlandse profvoetballer en voetbalcoach.

Cruijff wordt wereldwijd erkend als een van de beste voetballers aller tijden. De voormalige aanvaller en spelverdeler werd met name geroemd vanwege zijn techniek, startsnelheid, handelingssnelheid en spelinzicht.

Na een twintigjarige carrière als voetballer, waarin hij als prof voor clubs in Nederland, Spanje en de Verenigde Staten speelde, legde Cruijff zich in 1985 toe op het trainerschap. Zonder de benodigde diploma's werd de oud-speler trainer bij Ajax en met de Amsterdammers won hij twee KNVB bekers en de Europacup II. Nadat Cruijff begin 1988 ontslag nam bij Ajax, werd hij trainer bij zijn voormalige werkgever FC Barcelona. Daar formeerde hij een elftal dat de geschiedenisboeken inging als het Dream Team.

De voormalige aanvaller en spelverdeler werd met name geroemd vanwege zijn techniek, startsnelheid, handelingssnelheid en spelinzicht. 

Waarnaar verwijst "zijn"?

1. Naar de aanvoerder van Cruijff
2. Naar niemand
3. Naar de voormalige aanvaller en spelverdeler
4. Naar Marco van Basten

Na een twintigjarige carrière als voetballer, waarin hij als prof voor clubs in Nederland, Spanje en de Verenigde Staten speelde, legde Cruijff zich in 1985 toe op het trainerschap.

Waarnaar verwijst "hij"?

1. Naar de aanvoerder van Cruijff
2. Naar Cruijff
3. Naar niemand
4. Naar Marco van Basten

Na zijn ontslag in 1996 beëindigde Cruijff zijn trainerscarrière, maar bleef hij invloedrijk bij zowel Ajax als Barcelona. Hij richtte diverse maatschappelijk betrokken instellingen op, die zich met name richten op jongeren en sport. Daarnaast bleef hij bij het voetbal betrokken, onder andere als analyticus, ambassadeur, adviseur en columnist. In 2009 besloot Cruijff het trainerschap opnieuw op te pakken toen hij werd benaderd voor het bondscoachschap van Catalonië. Deze functie vervulde hij tot en met 2013. Daarnaast had Cruijff van juni 2011 tot april 2012 zitting in de raad van commissarissen van Ajax.

Johan Cruijff werd op vrijdag 25 april 1947 geboren in het Burgerziekenhuis in de Linnaeusstraat te Amsterdam. Johan, die door zijn moeder 'Jopie' werd genoemd, groeide op in de Akkerstraat in de wijk Betondorp, op een steenworp afstand van het toenmalige Ajax-stadion De Meer. 

Hij richtte diverse maatschappelijk betrokken instellingen op, die zich met name richten op jongeren en sport.

Wat wordt er bedoeld met "die"?

1. Ajax en Barcelona
2. instellingen
3. Barcelona
4. diverse, maatschappelijk betrokken instellingen

In 2009 besloot Cruijff het trainerschap opnieuw op te pakken toen hij werd benaderd voor het bondscoachschap van Catalonië. Deze functie vervulde hij tot en met 2013.

Wat wordt er bedoeld met "deze"?

1. het trainerschap
2. de beste voetballer
3. echtgenoot
4. het bondscoachschap van Catalonië

Samen met zijn tweeënhalf jaar oudere broer voetbalde 'Jopie' veel op straat. Later speelden ze ook samen in de jeugd van Ajax. Op de avond van 8 juli 1959, terwijl 'Jopie' Cruijff afscheid nam van de Groen van Prinstererschool aan de Zaaiersweg, overleed zijn vader, 45 jaar oud, aan de gevolgen van een hartaanval. Het overlijden van zijn vader was het grote drama uit Johans leven. Nog jarenlang zou hij denkbeeldige gesprekken met hem voeren.

Na de lagere school ging Johan vanaf september 1959 naar de Frankendaal-Ulo. Tussen de middag at hij geregeld bij zijn moeder en het gezin Buckingham. Hier maakte hij voor het eerst kennis met de Engelse taal. De school werd geen succes. Johan bleef tweemaal zitten en verliet na enkele jaren de Ulo zonder diploma. Via Ajax kreeg hij een baantje als winkelbediende bij Perry van der Kar aan de Ceintuurbaan. Na Johans huwelijk, in 1968, verwaterde het contact met zijn broer. Na de dood van hun moeder, in december 2007, hadden zij geen contact meer.

Op de bruiloft van ploeggenoot Piet Keizer, op 13 juni 1967, ontmoette Cruijff zijn toekomstige vrouw Danny Coster. Ze kregen verkering en op 2 december 1968 traden ze in het huwelijk. Ze gingen in Vinkeveen wonen en kregen drie kinderen.

Later speelden ze ook samen in de jeugd van Ajax.

Wie zijn "ze"?

1. Cruijff en z'n voetbalteam
2. Piet Keizer en Cruijff
3. Cruijff en z'n vader
4. Cruijff en zijn tweeënhalf jaar oudere broer

Nog jarenlang zou hij denkbeeldige gesprekken met hem voeren.

Wie wordt bedoeld met "hem"?

1. Cruijff
2. Piet Keizer
3. z'n vader
4. zijn tweeënhalf jaar oudere broer

Na de dood van hun moeder, in december 2007, hadden zij geen contact meer.

Wie zijn "zij"?

1. Cruijff en z'n voetbalteam
2. Piet Keizer en Cruijff
3. Cruijff en z'n vader
4. Cruijff en zijn tweeënhalf jaar oudere broer

Ze kregen verkering en op 2 december 1968 traden ze in het huwelijk. Ze gingen in Vinkeveen wonen en kregen drie kinderen.

Wie zijn "ze"?

1. Piet Keizer en Cruijff
2. Cruijff en zijn tweeënhalf jaar oudere broer
3. Cruijff en zijn vrouw
4. de ouders van Cruijff

In oktober 2015 werd bij Cruijff longkanker vastgesteld. Een maand voor zijn overlijden uitte Cruijff zich in een schriftelijke verklaring nog positief over zijn vooruitzichten de ziekte te overwinnen: 'Ik heb het gevoel dat ik met 2-0 voorsta in de eerste helft van een wedstrijd die nog niet is afgelopen. Ik weet zeker dat ik uiteindelijk zal winnen'. Op 2 maart 2016 zocht hij nog Formule 1-rijder Max Verstappen op in zijn tijdelijke renstal in Barcelona. De pers was erbij. Een week later bezocht hij zijn zoon Jordi in Tel Aviv. Hij overleed aan zijn ziekte op 24 maart 2016 in Hospital Sant Pau in zijn woonplaats Barcelona. Zijn dood kwam voor de buitenwereld nogal onverwacht, maar in een kleine kring was bekend dat hij uitzaaiingen had.

Voetbalclub FC Barcelona roemde Cruijff op de dag van zijn overlijden in een in memoriam, dat door de voorzitter en liefst zeven oud-voorzitters ondertekend werd. De club kondigde tot 2 april een periode van rouw af. Op de avond van zijn dood speelden Feyenoord en Sparta met rouwbanden om. Bij het huis in Betondorp waar hij de eerste twaalf jaar van zijn leven woonde, werden bloemen neergelegd.

Op 2 maart 2016 zocht hij nog Formule 1-rijder Max Verstappen op in zijn tijdelijke renstal in Barcelona.

Wie wordt er bedoeld met "zijn"?

1. Max Verstappen
2. Cruijff
3. Jordi Cruijff
4. de dokter van Cruijff

Een week later bezocht hij zijn zoon Jordi in Tel Aviv.

Wie wordt er bedoeld met "hij"?

1. Max Verstappen
2. Cruijff
3. Jordi Cruijff
4. de dokter van Cruijff

Hij werd de volgende dag in besloten kring gecremeerd. Dezelfde dag werd bij de oefeninterland tussen Nederland en Frankrijk in Amsterdam de wedstrijd na veertien minuten een minuut lang stilgelegd en werd er een minuut lang voor Cruijff geapplaudisseerd. Drie dagen later werd bij de vriendschappelijke wedstrijd tussen Engeland en Nederland op Wembley conform afspraak in de veertiende minuut door de toeschouwers een minuut lang voor Cruijff geklapt. Het spel werd daarbij niet onderbroken. Op het stadionscherm verscheen gedurende die minuut een afbeelding van Cruijff.

Op het stadionscherm verscheen gedurende die minuut een afbeelding van Cruijff.

Wat wordt er bedoeld met "die"?

1. de crematie van Cruijff
2. de oefeninterland tussen Nederland en Frankrijk
3. de veertiende minuut
4. de vriendschappelijke wedstrijd Ned-Eng

Wat heb je nog onthouden?

Hoe werd Cruijff door zijn moeder genoemd?

Hoeveel kinderen heeft Cruijff gekregen?

In welk jaar is Cruijff overleden?