Hfd 1, par. 1 Jagers en verzamelaars

• Geschiedenis
• Middelbare school
• mavo
• Leerjaar 1

Interactieve Video: 

Hoe is de de eerste mens ontstaan?

Feniks, Geschiedenis Werkplaats, Memo

Tijd van jagers en boeren

De eerste mensen

De eerste mensen: 

in deze paragraaf leer je...

•  hoe mensen eerst samenleefden
  
• hoe we dingen weten over jager-verzamelaars
  
• je welke soorten samenlevingen we onderscheiden
  
• welke soorten bronnen we kunnen gebruiken om meer over het verleden te weten te komen.

Kenmerkend aspect: de levenswijze van jager-verzamelaars

Australopithecus

homoniden

homo erectus

De eerste mensachtigen woonden in Afrika.
Waarom juist in dit deel van de wereld?

De naam homo sapiens betekent 'wijze mens'.
Waarom is deze naam goed gekozen?

Homo sapiens verlaat Afrika,
terwijl het klimaat toch beter wordt.
Waarom zouden ze dan tóch ergens anders naartoe gaan?

Wat is juist?

1. De Cro-magnonmens is een homo sapiens
2. De Neanderthaler is een homo sapiens

Homo sapiens en Neanderthaler
hebben samen kinderen gekregen.
De moderne mens heeft daardoor een
paar dingen van de Neanderthaler meegekregen.
Welke denk je dat het is?

1. Sommige mensen hebben heel veel lichaamshaar.
2. Sommige mensen hebben geen kin.
3. Sommige mensen hebben rood haar.
4. Sommige mensen kunnen goed jagen.

De eerste mensen

• Homo betekent mens
• Homo habilis: 'handige mens' (2,1 - 1,5 miljoen jaar geleden)
• Homo erectus: 'rechtopgaande mens' (1,9 miljoen - 140.000 jaar geleden)
• Homo sapiens: 'wijze mens' (200.000 jaar geleden tot nu
• Homo neanderthalensis: 'Neanderthaler' (275.000 - 20.000 jaar geleden)

Australopithecus

Homo habilis

Homo erectus

Homo neanderthalensis

Homo sapiens

Homo sapiens en Neanderthaler hebben
samen kinderen gekregen.
De moderne mens heeft daardoor een
paar dingen van de Neanderthaler meegekregen.
Welke denk je dat het is?

1. Sommige mensen hebben heel veel lichaamshaar.
2. Sommige mensen hebben geen kin.
3. Sommige mensen hebben rood haar.
4. Sommige mensen kunnen goed jagen.

De eerste mensen

• Homo betekent mens
• Homo habilis: 'handige mens' (2,1 - 1,5 miljoen jaar geleden)
• Homo erectus: 'rechtopgaande mens' (1,9 miljoen - 140.000 jaar geleden)
• Homo sapiens: 'wijze mens' (200.000 jaar geleden tot nu)

• Homo neanderthalensis: 'Neanderthaler' (275.000 - 20.000 jaar geleden) 
  

15.000 v. Chr.

• Laatste stuk van de laatste IJstijd

• Nederland was voor een groot deel toendra: gras, mos en lage struiken

• Wilde dieren: mammoeten, wolven, paarden en rendieren

• Er woonden ongeveer 1000 mensen in Nederland

Wacht even! Hoe lang is dat eigenlijk geleden: 15.000 v. Chr.?

1. ongeveer 15.000 jaar
2. ongeveer 10.000 jaar
3. ongeveer 17.000 jaar
4. ongeveer 20.000 jaar

De tijd van jagers en boeren

Jagers en verzamelaars

Jager-verzamelaars

• Leven van de natuur

• Mannen: jagen (ook: vissen)
• Vrouwen: verzamelen van bessen, noten enz.
• Leven in kleine groepen (ongeveer 30-50 mensen)
  

• Geen vaste woonplaats: nomaden
• Eenvoudige woningen: hutten/grotten
• Weinig bezittingen 

middel van bestaan: manier om aan voedsel te komen.

Middelen van bestaan van een jager- verzamelaar: 

jagen

Middelen van bestaan van een jager- verzamelaar: 

verzamelen

Middelen van bestaan van een jager- verzamelaar: 

Vissen

Hoe weten we dat allemaal?

• archeologie
• experimentele archeologie
• bestudering van tegenwoordige jager- verzamelaars

Prehistorie

• Historie = geschreven geschiedenis

• Pre = voor

• Tijd vóór dat mensen konden schrijven 

Historie

• Als een volk een schrift ontwikkelt dan begint voor dat volk de historie en eindigt de prehistorie.

• De prehistorie eindigt niet overal ter wereld op hetzelfde moment!

Het Sumerisch Schrift  ontstond in Zuid Mesopotamie, nu Zuid Irak. 

(3300 v.Chr. to 100 n. Chr)

Afsluiting: 

• Weet je waar de eerste paragraaf van hoofdstuk 1 over gaat?
• Weet je wat een middel van bestaan is?
• Weet je hoe jager-verzamelaars leefden?
• Kun je de drie middelen van bestaan van een jager-verzamelaar noemen?
• Weet je hoe we aan informatie over de jager-verzamelaars komen?
• Weet je het verschil tussen prehistorie en historie?