6.3 Serie en Parallel schakelingen

• Natuurkunde / Scheikunde
• Middelbare school
• vmbo t
• Leerjaar 2

Je kunt straks:

- een serieschakeling herkennen en eigenschappen van een serieschakeling noemen;

- een parallelschakeling herkennen en eigenschappen van een parallelschakeling noemen;

- batterijen op de juiste manier in serie of parallel schakelen;

- het effect van het serie of parallel schakelen van batterijen noemen.

Even herhalen

Een spanningsbron geeft stroom. Als je deze spanningsbron aan een elektrisch apparaat verbind kun je het apparaat laten werken. De stroomkring moet dan wel gesloten zijn. 

6.3 Serie en Parallel

Als je een leuke serie op Netflix zit te kijken wil je ze natuurlijk in de goede volgorde kijken. Anders is het niet handig. 

Serieschakeling

Een serie schakeling is hetzelfde als een Netflix serie. In plaats van alle afleveringen achter elkaar te kijken, plaats je alle apparaten achter elkaar op dezelfde stroomkring. 

Serieschakeling

De serieschakeling geeft alle stroom in 1 route naar de apparaten. 

De stroom loopt van de + pool naar de - pool. (zie pijltje)

Parallel schakeling

Een ander soort schakeling is een parallel schakeling. 

Bij een parallel schakeling zit ieder apparaat in een aparte stroomkring. 

Serieschakeling

• Een serieschakeling heeft geen vertakkingen: er is maar één stroomkring 
• Stroomsterkte blijft hetzelfde (Ampere)
• De spanning wordt verdeeld (Volt)

 In de koplamp zitten drie parallel geschakelde lampjes (LEDjes) die ieder op een spanning van 4,5 V branden. 

Als de drie lampjes branden, levert de spanningsbron een stroom van 0,027A. Bereken in dat geval de stroomsterkte door elk lampje.

• I =0,027A 
• I in elk lampje
• Het is een parallel schakeling  dus I_bron = I₁ + I₂ + I₃ 
• 0,027/3 = 0,009A 

serie vs parallel schakelingen

serie	parallel
een gesloten stroomkring	meer dan een gesloten stroomkring
stroom door elke lamp hetzelfde als door de batterij	stroom van de batterij wordt verdeeld in de takken
spanning van de batterij wordt verdeeld over de lampen	spanning van elke lamp is gelijk aan de spanning van de batterij

Batterijen Serie

Als je batterijen (accu’s in dit voorbeeld) in serie schakeld, tel je alle Voltages bij elkaar op. 

Beide accu’s zijn 12V, dus dat geeft 24V samen. 

Batterijen parallel

Als je batterijen (Accu’s hier weer) parallel schakeld, blijft alles dezelfde Voltage. 

Maar je mag de stroomsterkte bij elkaar tellen. Dus 2x 85A geeft 170 Ampere. 

Wat voor soort schakeling is dit?

1. serie
2. parallel
3. serie en parallel
4. geen van beide

In de kerstboom gaat één lampje stuk, de andere lampjes gaan dan ook uit. (hele oude verlichting)
Wat kun je zeggen over de schakeling van de lampjes?

1. Ze staan in serie
2. Ze staan parallel
3. Je kan er niets over zeggen maar moet meer onderzoeken
4. Ze staan zowel in serie als ook parallel

Hoe noem je een tekening van een schakeling?

1. Een wisselschakeling
2. Een stroomkring
3. Een symbool
4. Een schakelschema

Hoe noemen we een schakeling zonder vertakking

1. Parallelschakeling
2. Serieschakeling
3. Wisselschakeling
4. Omzetschakeling

Als 1 lampje uit gaat in een serieschakeling dan:

1. Gaan een paar lampjes zwakker branden
2. Gaan alle lampjes uit
3. Dan gaan alle lampjes zwakker branden
4. Gaan de andere lampjes sterker branden

huiswerk 

volgende week vrijdag 2 april

25 t/m 33

Parallel 

Maar hoe komen we nou aan de naam parallel schakeling?

Denk maar aan Wiskunde. Parallele lijnen zijn lijnen die naast elkaar lopen en elkaar nooit tegen gaan komen. Net als bij de schakeling. 

https:

Batterijen 

 Voordeel: Er is geen snoer nodig om een apparaat aan te sluiten. Je kunt apparaten overal gebruiken. 

Nadelen:  De energie in een batterij raakt op. Je vervangt ze dan. Oplaadbare batterijen laad je op.  Batterijen zijn erg duur. Stroom gebruiken van batterijen of accu’s is veel duurder dan het gebruik van stroom van een stopcontact.