De Europese expansie begint.

• Geschiedenis
• Middelbare school
• havo, vwo
• Leerjaar 2

Ontdekking en verovering

 De Europese expansie begint

Tijd van Steden en staten

1000 - 1500

Tijd van Grieken en Romeinen

(500 v. Chr. - 500 n. Chr.)

Tijd van Monniken en Ridders

(500-1000)

(Vroege Middeleeuwen)

Tijd van Steden en Staten

(1000-1500)

(Late Middeleeuwen)

1492: Columbus 'ontdekt' Amerika

(Einde van de Middeleeuwen)

⚓️

476: Val van het West-Romeinse Rijk

(Begin van de Middeleeuwen)

🔥

Tijd van Ontdekkers en Hervormers

(1500-1600)

Tijd van Regenten en Vorsten

(1600-1700)

Tijd van Pruiken en Revoluties

(1700-1800)

Oude handelsroutes

Europese wilde graag producten uit China of Indië. 

Voor hun veiligheid reisden de handelaren in grote groepen, een karavaan.  De producten werden hierdoor 'peperduur'

Vanaf de 15e eeuw kon er minder goed gehandeld worden via de Middellandse zee. Dus opzoek naar alternatieve handelsroutes.

Uit: 'Il Milione' is een reisverslag uit de 13e eeuw, oorspronkelijk geschreven in 1298 door Rustichello van Pisa aan de hand van de verhalen van de Venetiaanse wereldreiziger Marco Polo

De eerste ontdekkingsreizen

De Portugees 'Hendrik de zeevaarder' ging op ontdekkingsreis. 

in 1434 voorbij Bojador.

8 jaar later vonden zij goud aan de Goudkust, Ghana en stichtte zij fort Elmina (afbeelding 35).

Dit was het begin van de Europese expansie, de uitbreiding van de Europese invloed over heel de werelld.

Na het veroveren van de havenstad Ceuta kon Hendrik de Zeevaarder doorvaren richting het zuiden. In 1434 reist hij voorbij de 'Bojador' een plek waar nog nooit voorbij was gevaren, 'waarschijnlijk door zeemonsters of kookend water'

Kaap de Goede Hoop

Portugal wilde steeds verder varen, het doel: het vinden van een zeeroute naar Oost-Azië.

Toenemende kennis over stromingen/winden.

1488: Bartolomeus Diaz vaart om de zuidelijke punt van Afrika heen. 

Kaap de Goede Hoop (de hoop op een weg naar Indië)

De reis van Bartolomeus Diaz.

Columbus

Na de ontdekking van Amerika door Columbus sloten
Spanje en Portugal het Verdrag van Tordesillas (1494)

Gevolg: Spanjaarden richten zich vooral om Amerika
Portugezen richten zich vooral op Afrika en Azië.

Portugezen in Azië

1498: Portugees Vasco da Gama weet om Afrika heen naar Azië te varen.

Hij maakte kennis met de oosterse religie van de hindoes: het hindoeïsme.

Vervolgens reisden de Portugezen door naar China en Japan.
Langs de Aziatische kust stichtten ze handelsposten.

Vasco da Gama ontdekt een zeeroute naar Indië. 

(C) Vasco da Gama standing in prow of rowboat, Ernesto Casanova. Circa 1880

De route via het noorden

Nadat Portugal in handen kwam van Spanje (en dus ook  een vijand werd van de Nederlanden) werden de Nederlanders geweerd uit Spaanse en Portugeze havens. 

in 1594 probeerden de Nederlanders een eigen route te vinden, via het noorden.

Dit mislukte na een stranding op het eiland Nova Zembla.

De Houtman bereikt Java

in 1594 werd de Nederlander Cornelis de Houtman met bemanning uitgezonden om de weg naar Oost-Azië te vinden.

2 jaar later bereiken ze Bantam, een Portugese handelspost op Java, Indonesië.

Al snel vertrokken meer schepen naar de Oost. 

Vasco da Gama ontdekt een zeeroute naar Indië. 

(C) Vasco da Gama standing in prow of rowboat, Ernesto Casanova. Circa 1880

Het Kenmerkend Aspect

De Europese expansie begon met de Portugese en Spaanse ontdekkingsreizen.

Het begin van de overzeese Europese expansie is een kenmerkend aspect van de tijd van ontdekkers en hervormers.

Europese expansie: uitbreiding van activiteiten van Europeanen buiten Europa vanaf omstreeks 1500.

Waarom maakten de Portugezen geen gebruik van de landroute om handelswaar in Indië te kopen?

1. De landroute naar Indië was in die tijd nog niet bekend.
2. De landroute was lang en gevaarlijk, daar kon geen winst mee gemaakt worden.
3. De landroute werd geblokkeerd door vijandelijke volken.

Waarom was het werk van cartografen (kaartenmakers) een staatsgeheim?

1. Andere landen kunnen profiteren van de kennis van de handelsroutes
2. Hun leven zou in gevaar komen door aanvallen van vijandelijke schepen
3. De kaarten worden anders gebruikt zonder betaling.

Welke ontdekkingsreizigers moeten in de zinnen worden ingevuld?

zocht een westelijke route naar Indië.

ontdekte Kaap de Goede Hoop.

voer als eerste Portugees naar Indië.

...............................................................

...............................................................

...............................................................

Christoffer Columbus

Vasco da Gama

Bartolomeus Diaz

Cornelis de Houtman

Hendrik de Zeevaarder

Marco Polo