Spreekvaardigheid brugklas

• Nederlands
• Middelbare school
• vwo
• Leerjaar 1

Welkom bij Nederlands

Brugklas havo/vwo

Programma

- Lesdoelen

- Uitleg spreekvaardigheid a.d.h.v. voorbeeldfilmpjes

- Feedback ontvangen en geven

- Oefenen

Lesdoelen

- Ik kan variëren in volume, tempo, toonhoogte en duidelijk articuleren om mijn spreekbeurt levendig te maken.

- Ik weet hoe ik oogcontact met het publiek kan maken.

- Ik weet hoe ik een passende gezichtsuitdrukking kan aannemen.

- Ik kan gebaren tijdens mijn spreekbeurt inzetten om mijn verhaal te verduidelijken.

Uitleg spreekvaardigheid

- Opdracht spreekvaardigheid doornemen.

-> 3 minuten

-> onderwerp naar keuze

-> beoordeeld op: stemgebruik, contact publiek, gebaren, tempo, vloeiend, spontaniteit.

Uitleg spreekvaardigheid

Spreekvaardigheid bestaat uit een deel verbale communicatie en een deel non-verbale communicatie. 

Onderzoek heeft aangetoond dat je overtuigingskracht toeneemt wanneer je gebaren, houding en stemgebruik in overeenstemming zijn met de argumenten en inhoud die je brengt. Ongeveer 33% van je overtuigingskracht is non-verbaal.

Uitleg spreekvaardigheid

Non-verbale communicatie = niet-talige tekens, 'zonder woorden'

Onderdelen non-verbale communicatie:

- Lichaamshouding                - Gebaren

- Oogcontact                             - Gezichtsuitdrukking

Uitleg spreekvaardigheid

Lichaamshouding - probeer het zelf!

Sta ontspannen en actief voor het publiek. Kantel je bekken. Zorg dat je knieën iets gebogen zijn. Verdeel je gewicht gelijkmatig over je voeten. Je rug moet recht zijn. Ontspan je nek, schouders en kaken zo veel mogelijk. Deze houding straalt zelfvertrouwen uit en zorgt voor een beter stemgebruik. 

Uitleg spreekvaardigheid

Lichaamshouding - probeer het zelf!

Vertaal het enthousiasme over je onderwerp in je lichaamshouding (geen kauwgom, handen niet in de broekzakken, niet friemelen).

Loop af en toe heen en weer of buig zelfs iets naar voren als je iets speciaals wilt vertellen.

Uitleg spreekvaardigheid

Oogcontact

Kijk voortdurend het publiek in. Besteed niet alleen aandacht aan de voorste rij, maar ook aan de achterste rijen. Verdeel de zaal in aandachtsgebieden en schenk ze tijdens de presentatie om beurten aandacht.

Vind je je klasgenoten aankijken eng? Kijk dan naar hun neus of voorhoofd.

Wat valt op aan de spreker bij het volgende filmpje?

Wat valt je op aan het voorgaande filmpje?

Uitleg spreekvaardigheid

Gebaren

Maak gebruik van gebaren die je boodschap ondersteunen. Je kunt iets laten zien of iets aanwijzen. Probeer daarbij oogcontact te houden met de groep. Je kunt met vingers de structuur ondersteunen bij opsommingen (ten eerste, ten tweede etc.).

Uitleg spreekvaardigheid

Gebaren - vermijd het volgende:

- Friemel aan kapsel, krabben aan het voorhoofd, handen in en uit de broekzakken, handen wrijven, klikken van een pen, papieren voortdurend verschuiven.

- Ellebogen in de zij en de onderarmen bewegen 

(fladderende kip)

- Beide handen voor het kruis (angstige indruk)

Geef een top/tip over Obama's non-verbale houding.

Hoe vond je het om naar Wim Helsen(s gebaren) te kijken?

Uitleg spreekvaardigheid

Gezichtsuitdrukking

Stem je gelaatsuitdrukking af op het doel dat je wil bereiken bij de luisteraar. Niets is zo misleidend als een boos iemand die een lachende uitdrukking heeft. Wat moet je nu geloven?

Uitleg spreekvaardigheid

Opdracht in duo's 

Bedenk een gezichtsuitdrukking met een tegenstrijdige boodschap. Bv. met een blij gezicht een slecht bericht brengen (uw zoon is helaas omgekomen tijdens een militaire actie).

Wissel met elkaar uit. 

Uitleg spreekvaardigheid

Onderdelen stemgebruik:

- Articulatie

- Volume

- Intonatie

- Tempo

- Timing

- Vloeiend spreken

Uitleg spreekvaardigheid

Tips voor goed stemgebruik:

 - Articuleer, open je mond. Zorg voor buikademhaling.

- Spreek luid en varieer in stemvolume om de aandacht vast te houden. 

- Toonhoogteverschillen zorgen voor en levendiger en overtuigender verhaal.  

- Neem adempauzes - ook prettig voor de luisteraar. 

Uitleg spreekvaardigheid

Opdracht articulatie:

- Spreek de onderstaande zin zo goed mogelijk uit. 

- Wie kan de zin het snelst drie keer goed achter elkaar uitspreken?

Als jouw teckel mijn teckel tackelt, tackelt mijn teckel jouw teckel terug.

Uitleg spreekvaardigheid

Let op: stemgebruik

- Eindig je zinnen net zo luid als dat je ze begint. Wanneer je zin zachter eindigt, geeft je aan dat het laatst gesprokene minder belangrijk is. 

- Formuleer je zinnen spontaan. Het uit je hoofd leren van zinnen zorgt ervoor dat het lijkt alsof je iets voorleest. 

Welke tip/tops zou je aan de volgende sprekers geven?

Welke verschillen heb je ervaren in het stemgebruik van de verschillende sprekers?

Welk onderdeel vind jij het lastigst van spreekvaardigheid? Waar wil je beter in worden?

Feedback ontvangen en geven

- Feedback is terugkoppeling over het effect van zijn of haar gedrag of prestaties. 

- Waardevol voor verbetering. 

- Positieve feedback: helpt om bestaand gedrag te bekrachtigen of te bestendigen

- Opbouwende feedback: helpt opbouwende feedback helpt om gedrag te veranderen.

Hoe vind jij het fijn om feedback te ontvangen?

Oefenen

Oefening articulatie:

- Werk in duo's (leerling A + leerling B)

- A typt een zin in Google Translate en vertaalt deze naar een andere taal, bv. Fins. 

- A leest de zin voor aan B en B noteert de zin. 

- Check: heeft A voldoende gearticuleerd, zodat B alle woorden juist heeft kunnen opgeschreven?

Oefenen

Oefening verbaal en non-verbaal:

- Vorm duo's.

- Neem 2 minuten de tijd om een mindmap over je duo of een huisdier te maken. Overleggen mag. 

- Geef een spreekbeurt van 1 minuut over je duo/huisdier voor de klas. Denk aan alle beoordelingspunten.

- Je ontvangt minimaal 2 tops en een tip. 

Aan welk ontwikkelpunt voor spreekvaardigheid ga jij werken? En hoe?