Drieledige samenstelling

• Nederlands
• Middelbare school
• havo
• Leerjaar 4

Deze les

- spelling van samenstellingen;

- aaneenschrijven.

Ook in de toets: werkwoordspelling, werkwoorden met een lastige spelling, bijvoeglijk en zelfstandig gebruik van woorden als alle(n), beide(n), deze(n), sommige(n), vele(n),

hoofd- en kleine letters.

Samenstellingen schrijf je meestal aan elkaar vast.

Samengestelde zelfstandige naamwoorden schrijf je zoveel mogelijk aaneen (= zelfst.nw + zelfst.nw), omdat ze een betekeniseenheid vormen.

minimum + inkomen = minimuminkomen

asielzoekers + centrum = asielzoekerscentrum

hoge snelheidstrein

vs.

hogesnelheidstrein

= een drieledige samenstelling.

Veel samengestelde bijvoeglijke naamwoorden schrijf je aaneen:

ijsvrij, pijlsnel

Veel samengestelde werkwoorden schrijf je aaneen:

koffiezetten, theezetten, televisiekijken, pianospelen, lesgeven.

Woorden met er, daar, hier en waar schrijf je aaneen:

waartoe, waarheen, hierdoor, waartegenover.

(voornaamwoordelijke bijwoorden)

Getallen tot duizend (in letters schrijf je aaneen). Na het woord duizend volgt een spatie.

zeshondervierentachtig, drie duizend.

Soms hebben woorden aan elkaar een andere betekenis dan wanneer ze los geschreven zijn:

teveel (overschot)/ te veel (meer dan nodig - te weinig)

tenminste (in ieder geval) / ten minste (op zijn minst)

tenslotte (uiteindelijk) / ten slotte (aan het eind)

tekort  (zelfst. nw of onderdeel ww) / te kort ( te weinig / niet lang genoeg)

Joepie, het sneeuwt, dus we hebben...

1. ijs vrij
2. ijsvrij
3. ijs-vrij

Wil jij als de visite komt even...

1. koffie zetten
2. koffiezetten
3. koffie-zetten

De melk is ... houdbaar tot 1 juni.

1. ten minste
2. tenminste
3. ten-minste

Vanavond eten we...

1. panne koeken
2. pannen koeken
3. pannekoeken
4. pannenkoeken

Mijn vader is echt dol op...

1. rogge brood
2. roggen brood
3. roggebrood
4. roggenbrood

Na het halen van mijn diploma heb ik zoveel ...

1. keuze mogelijkheden
2. keuzen mogelijkheden
3. keuzemogelijkheden
4. keuzenmogelijkheden

Mijn baby is echt een ...

1. lache bek
2. lachen bek
3. lachebek
4. lachenbek

We ontmoeten elkaar dan in het ...

1. stad centrum
2. stads centrum
3. stadcentrum
4. stadscentrum