12.6 Planteneters, vleeseters en alleseters

• Biologie
• Middelbare school
• mavo
• Leerjaar 4

programma week 49.1

• Huiswerk bespreken (20 minuten)
• Herhaling (10 minuten)
• Uitleg basisstof 12.6 en 13.2 (20 minuten)
• Aan de slag (10 minuten)
• Afsluiting en datum deeltoets

Terugblik, vorige bs 12.5 ging over de organen voor de vertering

Startopdracht

1. Noem alle delen van het spijsverteringskanaal waar voedsel langskomt. Begin bij de mondholte. 

2. Waar vindt de vertering van koolhydraten, eiwitten en vetten plaats? Noem het orgaan, het verteringssap en wat er verteerd wordt.

Gebruik je aantekenschrift of Word op je laptop

1. De weg van het voedsel

1. Mond
2. Slokdarm
3. Maag
4. Twaalfvingerige darm
5. Dunne darm
6. Dikke darm
7. Endeldarm           
8. Anus

2. Waar wordt je voedsel verteerd?

1. Mondholte: speeksel, koolhydraten
2. Maag: maagsap, eiwitten
3. 12 vingerige darm: alvleessap, koolhydraten, eiwitten, vetten
4.  Dunne darm: darmsap, koolhydraten en eiwitten

(zetmeel)

B6: Planteneters, vleeseters en alleseters

Th4: Voeding en vertering

Leerdoelen 12.6

• Je kunt de delen van tanden en kiezen noemen met hun kenmerken.
• Je kunt omschrijven wat tandplak is en wat tanderosie is.
  
  
• Je kunt bij zoogdieren het verband aangeven tussen voedselkeuze, de lengte van het darmkanaal en de kenmerken en functies van de tanden en kiezen.

Bouw van het gebit (afbeelding leren)

Te veel suiker

• Eet je veel zoete voedingsmiddelen? Dan heb je sneller kans op tandplak en daardoor  tandbederf (cariës) 

• Bacteriën zetten de suikers om in een zuur.

Verzorging van het gebit

Tandbederf: aantasting van het gebit door tandplak

- Een dun laagje aanslag dat iedere dag op je tanden blijft zitten

- Bestaat uit bacteriën

--> die breken suiker af in zuur

--> aantasting van het glazuur

--> ontstaan van tanderosie

Poets 2x per dag

• Speeksel neutraliseren zuur en doden bacteriën. Maar dat is helaas niet voldoende.
• Poets met een tandpasta waar fluor in zit. dat maakt je tandglazuur sterker. 
• Je haalt dan ook tandplak weg. (kleverig laagje van bacteriën en voedselresten).
  

Het verteringsstelsel

De lengte van het verteringstelsel is ook aangepast aan het voedsel.

- Planteneters (herbivoor): lang verteringsstelsel

- Vleeseters (carnivoor): kort verteringsstelsel

- Alleseters (omnivoor): middellang verteringsstelsel

wat	Maken opdrachten bs 12.6 (1 t/m 8)
Hoe	Lees eerst bs 12.6 of de samenvatting van bs 12.6 aandachtig door (eerste 10 minuten in stilte) Maak daarna pas de vragen
Hulp	1) boek 2) medeleerling 3 ) docent
Tijd	20 minuten
Klaar	Opdrachten af? Ga oefenen met de flitskaarten.

Afsluiting

Eindopdracht

Noteer in je schrift of boek welke kiezen bij een planteneter, vleeseter en alleseter heeft. 

Schrijf daarbij of ze korte, lange of middellange darmen hebben.

Overzicht

planteneters

vleeseters

alleseters

herbivoor

carnivoor

lange darmen

korte darmen

middellange darmen

knip kiezen

plooi kiezen

knobbel kiezen

omnivoor

Is dier A een planteneter of vleeseter? Heeft die een lang of kort darmkanaal?

1. Planteneter met een kort darmkanaal
2. Planteneter met een lang darmkanaal
3. Alleseter met een middellang darmkanaal
4. Vleeseter met een lang darmkanaal

Wat is C voor kies?

1. Plooikies
2. Valse kies
3. Knobbelkies
4. Knipkies