klas AH1A: woordraadstrategieën

• Nederlands
• Middelbare school
• mavo, havo, vwo
• Leerjaar 1

Woordraadstrategieën

paragraaf 1 

1 tvwo

Wat gaan we doen?

• uitleggen hoe je de betekenis van moeilijke woorden kunt achterhalen (raden).

Leerdoelen

Aan het eind van deze les...

• 
  

• kun je uitleggen hoe je verschillende woordraadstrategieën moet gebruiken.

• kun je bij het lezen van een tekst de betekenis van lastige woorden achterhalen door woordraadstrategieën te gebruiken.

Wat zijn woordraadstrategieën?

Welke woordraadstrategieën ken je?

Woordraadstrategie

Een woordraadstrategie is een handige manier om achter de betekenis van een woord te komen:

• synoniem
• omschrijving
• definitie
• voorbeeld
• tegenstelling
• bekend woorddeel
  
• plaatjes

Context van een woord

Bij het toepassen van woordraadstrategeien heb je al de context van een woord nodig.

Context = omgeving waarin iets een betekenis krijgt.

Contex  woord= de omgeving van een woord: een hele zin, een paar zinnen verder, of terug

Vooruitlezen, teruguit lezen helpen bij het vinden van de betekenis.

Woordraadstrategie synoniem

Zoek naar een synoniem: een ander woord met dezelfde betekenis.

• Exact - Precies
• vreemde snuiter - rare snijboon - zonderling

Vaak vind je als je even verder leest in de tekst een synoniem voor een moeilijk woord dat je niet weet.

Voorbeeld van herkennen synoniem

'We gingen naar de opticien om een nieuwe bril uit
te zoeken. In de brillenwinkel was er veel keuze.'

Door de rest van de eerste zin begrijp je dat je
bij een opticien brillen kunt kopen. 

In de tweede zin staat een synoniem
voor opticien: brillenwinkel. 

Zoek de synoniemen van onderstaande woorden bij elkaar. 

meteen

standpunt

voedsel

meestal

fabeltje

direct

verzinsel 

eten 

mening

doorgaans

Woordraadstrategie definitie/ omschrijving:

De schrijver geeft al een omschrijving (definitie) van het woord.

• Mijn oma is geholpen aan staar, een aandoening waarbij de lens is vertroebeld.
• Misofonie: mensen die zich ergeren aan bepaalde, op zich onschuldige, geluiden, zoals luid ademen, kauwen en harde muziek uit oordopjes.

Wat het verschil tussen een synoniem en een omschrijving?

Woordraadstrategie: een voorbeeld zoeken:

Soms staan er in een tekst voorbeelden om onbekende woorden uit te leggen. Je weet dan meteen wat de schrijver bedoelt.

• Bij een voorbeeld vind je vaak de volgende woorden: bijvoorbeeld, zo is er..., zoals, denk maar aan..., neem
• Ook een dubbele punt kan aangeven dat er voorbeelden volgen: 'zij houden van balsporten: voetbal, volleybal, korfbal.'
  

Welke strategie wordt hier gebruikt?
Als je op jezelf woont, krijg je te maken met allerlei instanties, zoals verzekeringsmaatschappijen, banken en scholen.

1. synoniem
2. tegenstelling
3. voorbeeld
4. omschrijving

Wat is de betekenis van het aangegeven woord?
De AFSPRAAK tussen de beide meisjes wordt niet nageleefd; zij houden zich niet aan de overeenkomst.

6. Zoek de juiste betekenissen bij de moeilijke woorden.

kleiner of minder maken

voordeel hebben van

beangstigen

zittenblijven

gebaat zijn bij

doubleren

beperken

beklemmen

monster, sample, staaltje of voorbeeld zijn:

1. omschrijvingen
2. synoniemen
3. tegenstellingen
4. voorbeelden

Woordraadstrategie tegenstelling

De schrijver geeft l een tegenstelling

• De acteur was eerst heel gemeen, maar bleek uiteindelijk heel aardig. r

Je herkent e vaak aan woorden als:

echter

maar

toch

daar staat tegenover

Woordraadstrategie tegenstelling

Je herkent ze aan:

*een heel ander woord:

heerser  - onderdaan

weigeren- aannemen / accepteren

amateur - professional

*een voorvoegsel:

a- / on- / in-/ il- / im- /ir-

technisch - atechnisch    waar - onwaar

populair - impopulair        reëel - irreëel

*een heel ander woord:

aanwezigheid - afwezigheid

Woordraadstrategie woorddeel

Woorddelen zitten in: *Samenstellingen:

deurknop  zonnestelsel  - circusartiest

*Afleidingen:

geluidloos -   (zonder)

verdedigbaar ( m0gelijk)

zorgzaam  ongehoorzaam ( geschikt om)

*delen uit een andere taal:

çriminoloog

Woordraadstrategie illustraties

Illustraties zijn plaatjes, foto's, lijstjes, rijtjes of schema's

Wanneer je een foto wilt maken van een object dat heel ver weg is, kun je het best een telelens gebruiken.

Dus........

1. zoek een synoniem

2. zoek een omschrijving van het woord

3. zoek een voorbeeld

5 zoek een tegenstelling'

6 zoek een woorddeel

7 zoek een illusstratie

Maken in je schrift:

opdracht 4 en 5