Les 8 + 9 basisstof 5 en 6

• Biologie
• Middelbare school
• vwo
• Leerjaar 1

H6: Voortplanting bij planten en dieren

Huiswerk controleren 

Basisstof 4 vruchten en zaden  opdracht 1 + 2 + 4 t/m 7 blz. 186

topklas blz. 200

Na deze les: 

-Kun j uitleggen dat bij geslachtelijke voorplanting elk van de ouders 50% van het DNA levert

-Kun je voorbeelden geven van geslachtelijke voorplanting. 

Voorplantingsorganen 

De mannelijke voortplantingsorganen zijn meeldraden. Een meeldraad bestaat uit een meeldraad en helmknop.

De vrouwelijke voortplaningsorganen is de stamper. Een stamper bestaat uit een stempel, stijl en vruchtbeginsel.

Geslachtscellen

• Bij geslachtelijke voortplanting vindt er bevruchting plaats
• Altijd door twee geslachtscellen
• Één vrouwelijk, en één mannelijk
  

Zelfbestuiving: Geslachtscellen afkomstig van dezelfde plant

Kruisbestuiving: Geslachtscellen afkomstig van twee verschillende planten (van dezelfde soort) 

Geslachtelijke voortplanting

• Door meiose ontstaan er geslachtscellen die                                de helft van de chromosomen hebben (12)

Eicel (12) + stuifmeelkorrel (12) = bevruchte eicel (24)

• Door meiose worden de choromosmen niet gekopieerd, maar verdeeld over de dochtercellen. 

Hoe?

•  Door gewone celdeling deelt de bevruchte                                 eicel zich en het plantje groeit.  
• De nieuwe plant heeft 24 chromosmen per cel. 

Bevruchting

Na bevruchting:

Eicel --> kiem

Zaadbeginsel --> zaad

Vruchtbeginsel --> vrucht

Variatie

Bij geslachtelijke voorplanting hebben de nakomelingen niet precies dezelfde erfelijke eigenschappen als de ouders. 

Waar vindt meiose plaats?

M

M

In welke volgorde verloopt de geslachtelijke voortplanting bij planten?

1. Bestuiving, bevruchting, ontstaan van de stuifmeelbuis
2. Bestuiving, ontstaan van de stuifmeelbuis, bevruchting
3. Bevruchting, bestuiving, ontstaan van de stuifmeelbuis
4. Bevruchting, ontstaan van de stuifmeelbuis, bestuiving

Wat is het grootste voordeel van geslachtelijke voortplanting?

1. Kost weinig energie
2. Gaat snel
3. Hogere weerstand
4. Genetische variatie

Wat is een voorbeeld van geslachtelijke voortplanting bij planten

1. Knollen
2. Wortelstokken
3. Bestuiving
4. Uitlopers

Aan de slag 

Basisstof 6 geslachtelijke voortplanting

Maak opdracht 1, 5,  7 en 8 (blz. 202)

OF

Werken aan het verslag 

H6: Voortplanting bij planten en dieren

Huiswerk controleren 

Basisstof 6 geslachtelijke voortplanting

Maak opdracht 1, 5, 6, 7 en 9 blz. 216

Na deze les: 

-Kun je uitleggen dat bij ongeslachtelijke voortplanting de nakomelingen dezelfde erfelijke eigenschappen hebben als de ouder.

-Kun je voorbeelden geven van ongeslachtelijke voortplanting.

Ongeslachtelijke voortplanting bij planten

Als uit een deel van een plant een nieuwe plant groeit, is dit ongeslachtelijke voortplanting.

Ongeslachtelijke voortplanting: Er is GEEN eicel, GEEN stuifmeelkorrel voor nodig.

De nieuwe plant is 100% gelijk aan de moederplant

Ongeslachtelijke voorplanting

• Nakomelingen ontstaan door celdeling
  
• Nakomelingen zijn identiek aan hun ouders

Hoe?

•  Door gewone celdeling deelt de bevruchte                                 eicel zich en het plantje groeit.  
• De nieuwe plant heeft 24 chromosmen per cel. 

Bij ongeslachtelijke voortplanting wordt een deel van de moeder-plant een nieuwe plant: 

Knollen

 Knollen zijn verdikte stengels met reservevoedsel en knoppen

Een knol heeft knoppen (ogen) waar uitlopers uit groeien. Uit één groeit een nieuwe plant. 

Deze heeft dus dezelfde erfelijke eigenschappen als de ouderplant.

Aan deze plant ontstaan weer knollen. 

Bollen

Bij bolgewassen vindt ongeslachtelijke voortplanting plaats door bollen.

Een bol bestaat uit wortels, de bolschijf (heel korte stengels) en rokken (verdikte bladeren met reservevoedsel). 

Bollen

 Tussen de rokken bevinden zich meerdere knoppen. Uit 1 ontstaat een plant in het voorjaar, de rest van de knoppen ontwikkeling zich tot nieuwe bollen.

De nieuwe plant en de nieuwe bollen hebben dezelfde erfelijke eigenschappen als de ouderplant. 

Plantenbieb 

Stekken kan op verschillende manieren gebeuren. Voorbeelden

hiervan zijn een topstek, bladstek of stengelstek.

Weefselkweek

Plantenkwekers doen veel aan ongeslachtelijke voortplanting. -> vermeerderen van planten 

-> weefselkweek 

De knoppen worden van de plant gesneden = groeipunt 

Weefselkweek

De kweker doet de groeipunten in buisjes

-> kleine plantjes

-> na 6 weken nieuwe groeipunten aan de plantjes

Binnen een jaar kan een kweker uit één plant meer dan 50.000 nieuwe planten maken!

Een knol is een :

1. korte wortel
2. verdikte stengel
3. verdikte knop
4. zaadje

Een bol is een :

1. korte stengel met rokken
2. verdikte wortel met rokken
3. verdikte knop
4. een zaadje

Wat is knoflook?

1. Een vrucht
2. Een bol
3. Een bloem
4. Een knol

Bij het stekken van planten heeft de stek 50% DNA van de moeder-
en 50% DNA van de vader-plant

1. waar
2. niet waar

Geslachtelijke voortplanting

Ongeslachtelijke  voortplanting

Sleep de teksten in de blauwe vakken naar het juiste rode vak.

Eicel en zaadcel versmelten met elkaar tijdens deze soort voortplanting

Nakomelingen zijn identiek aan de ouders

Geslachtscellen spelen tijdens deze soort voortplanting geen rol. 

Nakomelingen zijn niet identiek

Aan de slag 

Basisstof 5 

Maak opdracht 1, 3, 5, 7 en 8  blz. 194

Of 

Aan verslag 

H6: Voortplanting bij planten en dieren

Planning

*Video planten (20 min)

*Quiz 

*Werken aan het verslag

quiz.ntr.nl/klassenquiz

0e4abdbb

Aan de slag 

Huiswerk: maak opdracht 1, 5, 7 en 8 (blz. 202)

of 

Werken aan verslag!