P4_Les 5_Gevels vernieuwen

• Bouwkunde- constructieleer
• MBO
• Studiejaar 3

Gevels vernieuwen

gemetselde gevels

Leerdoelen

Aan het einde van de les over gevels vernieuwen kan/ weet de student:

• functie van de gevel
• grootste fouten bij het metselen van de gevel
• gevel problemen/ gevel restaureren
• constructief herstel
• verschillende scheuren
• aanbrengen muurwapening/ repareren van gebroken stenen 
• Inspectiepunten en alternatieve materialen voor de gevel

Functie van gevel

De gevel van een huis heeft twee belangrijke functies:

•   De woning beschermen tegen weersinvloeden
•   Status en uitstraling aan een woning geven.
  

De 9 grootste fouten bij het metselen van je gevel

1. mortel niet afgestemd op de baksteen
2. verkeerd aanmaken van de leg- en voegmortel (1 deel cement op 3 delen zand)
3. slechte detaillering van de gevel
4. geen wapening, geen dilatatievoeg
5. onvoldoende bescherming van het verse metselwerk
6. het niet respecteren van het verband
7. niet uitkrabben van het metselwerk
8. te kleine voegdikte 

De 9 grootste fouten bij het metselen van je gevel

Eén van de oorzaken van witte uitslag betreft de uitslag van vrije kalk vanuit de mortel. Uitslag treedt op

als er sprake is van vochttransport vanuit de poriën van de mortel naar het metselwerkoppervlak.

Uitslag van vrije kalk is te herkennen aan het lichter opkleuren van de voegen. Vrije kalk, calciumhydroxide, komt vrij tijdens de reactie van cement en water en zit verdeeld door heel de mortel. Door

vochttransport kan deze vrije kalk vanuit de poriën zich naar het voegoppervlak verplaatsen en hierop

afzetten in de vorm van fijne witte puntjes. Vooral bij harde metselstenen kan deze uitslag zelfs uitlopen

over het oppervlak van het metselwerk. Dit type uitslag wordt kort na de uitvoering van het metselwerk

zichtbaar. Vrije kalk die in aanraking komt met de buitenlucht gaat verharden. Het reageert met koolzuur

uit de lucht en carbonateert van calciumhydroxide naar calciumcarbonaat. Dit verharden van de vrije

kalk is een normale reactie bij elk cementgebonden product. Witte uitslag en kleurverschillen in het

metselwerk zijn, ondanks veel aandacht voor het product en de verwerking, door weersomstandigheden

niet altijd te voorkomen. Omdat wij geen invloed hebben op het weer of de bouwomstandigheden is de

kans op het ontstaan van witte uitslag of kleurverschillen niet uit te sluiten. 

Gevel problemen

• Verwering
  
• Erosie (Erosie is het proces van slijtage van een vast oppervlak)
  
• Veroudering en vervuiling als gevolg.
  
• Schade in de vorm van scheuren
  
• Afbrokkeling (vorstschade)
  
• Lekkage / Vochtdoorslag

Erosie

Vorstschade

Gevel restaureren

Bij de bestaande gevel is het vooral hergebruik van oude stenen en materialen van groot belang.

Als de gevels van bestaande gebouwen niet aan de bouwfysische eisen voldoen, kan na-isolatie van de spouw of een geïsoleerde voorzetwand worden toegepast.

Functie van het voegwerk

• Om vocht doorslag in de gevel te voorkomen.
  
• Esthetisch (voor het zicht), denk aan vormen en kleuren.
  

Spouwmuur verankering

• Met renovatie spouwankers worden binnen- en buitenblad van een bestaande spouwmuur (opnieuw) met elkaar verbonden;
  
• Voorkomen van baksteenregen.
  

Constructief herstel

Constructief voegen

Dit is een specifieke, machinale toepassing waarbij een constructieve waarde wordt toegevoegd aan bestaand voeg- en/of metselwerk.

Innovatieve voeg-lijmtechniek waarbij extreem hoge hechtsterktes gerealiseerd kunnen worden. 

Spouwmuurverankering

Spouwankers zijn niet zichtbaar, maar zorgen voor de (cruciale) verbinding tussen het binnen- en buitenblad. Daarbij zijn ze onderhevig aan vocht en uitzetting, mede door het (na-)isoleren van gevels, en zijn de belastingen (on)zichtbaar groot en niet te onderschatten.

Ook de regels zijn de laatste jaren flink aangescherpt i.v.m. meerdere incidenten.

Herstel mogelijkheden gevel

Gevel herstel mogelijkheden.

Aanbrengen muurwapening

De wapening van roestvast staal (het zogenaamde spiraalanker) kan achteraf in bestaand metselwerk worden aangebracht. De betreffende voegen moeten daarvoor worden uitgeslepen. 

Inspectiepunten bestaande gevel

• De volgende geïnventariseerde gebreken kunnen op de werktekeningen komen:
  
• staat van metselwerk, scheuren;
  
• scheefstand;
  
• voegwerk, percentage herstellen en vervangen;
  
• staat van voegwerk bij dagkanten van vensteropeningen;
  
• staat van onderdorpels en neuten;
  
• staat van ankers en roosters;
  
• staat van muurafdekkers;
  
• kozijnen in de gevel voorzien van een merk;
  
• staat van goten en hemelwaterafvoeren.
  

Werktekening voor  gevelherstel.

Gevel vernieuwen? Wat vind jij?

Gevel vernieuwen?

Buitenmuurisolatie: 

na-isoleren vanaf de buitenzijde

Bij buitenmuurisolatie brengt men aan de buitenzijde van de gevel een laag isolatie aan waarna men de gevel opnieuw bekleedt. Het gebouw wordt hierdoor als het ware ingepakt. Er zijn verschillende manieren om buitenmuurisolatie toe te passen:

• Buitenmuur bekleden met isolatie en afwerken met gevelbepleistering of stuc
  
• Buitenmuur bekleden met isolatie en opnieuw metselen                                   van de buitenmuur
• Buitenmuur bekleden met isolatie en afwerken met                                  steenstrips
  
• Een geventileerde voorzetgevel plaatsen met daarover                      gevelbekleding (Isofinish)
  
• na-isoleren-gevel-Buitenmuurisolatie

Voordelen isoleren aan de buitenzijde

• Sterk isolerende werking
  
• Enorme energiebesparing
  
• Warmte van de muur wordt volledig benut
  
• Beschermt de wand tegen temperatuurverschillen, voorkomt schade door spanningsverschillen
  
• Beschermt tegen hitte in de zomer 
• Beschermt tegen schimmelvorming
  
• Hogere isolatiewaarde haalbaar dan met spouwisolatie

Waar zit het condensatiepunt?

Koudebruggen

Bij het renoveren en verbeteren van gevels zijn koudebruggen een belangrijk aandachtspunt. Vooral de bestaande aansluitingen van de kozijnen en lateien vragen om extra aandacht. Oplossing: isoleren aan de buitenzijde, onderkant vloer isoleren. 

Materialen na-isoleren buitenzijde

• Houtvezel                                 Rd= 0.039W/(m*K)
• Minerale wol                            Rd= 0.035-0.041W/(m*K)
• Geëxpandeerd polystyreen (EPS) Rd= 0,032 (W/m*K)
• Resol hardschuim                   Rd= 0,021 – 0,022 W/(m*K) 

Nieuwe uitstraling geven aan een bestaande gevel.

Alternatief materiaal voor red cedar als gevelbekelding zoals: Werzalit; Keralit; Eternit

Blokkenverdeling of Schiftingen in stucwerk

Volg voor de perfecte schiftingen de volgende stappen: 

Stap 1: Bepaal de maatvoering van je schiftingen

 Hoe hoog en hoe breed wil je dat je schiftingen worden? Wil je bij een kozijn bijvoorbeeld een meer schuine schifting of alles kaarsrecht? Denk daar van tevoren goed over na!      

Stap 2: Bepaal met behulp van bijvoorbeeld een smetlijn (draad met krijt) je schiftingen en zorg ervoor dat deze zich goed aftekenen in het stucwerk.

Stap 3: Start met de horizontale schiftingen. Hiervoor gebruik je een schiftingsschop. Stel een geleider van hout onder de schifting op de juiste afstand zodat de schiftingsschop exact op de smetlijn komt.

Blokkenverdeling of Schiftingen in stucwerk (vervolg)

Stap 4: Verticale schiftingen trek je met behulp van een 

waterpas of bij schuine hoeken met een winkelhaak of mal.

Wanneer de mortel al te hard is geworden, maak dan gebruik 

van een schiftingskrabber.

Stap 5: Wanneer de schiftingen zijn getrokken, verwijder je 

de sinterhuid met een schuurraam. Dit kan gewoon over de

 schiftingen heen, de schiftingen zullen nu iets minder diep 

worden. Loop na het verwijderen van de sinterhuid nog met 

de schiftingsschop alle schiftingen na, zodat alle schiftingen

 de juiste diepte hebben of krijgen.

Stap 6: Het aanbrengen van de afwerklaag. 

De afwerklaag vol aanbrengen en de schiftingen volzetten. Direct na het opzetten de schiftingen weer met de schiftingsschop op de juiste dikte brengen, overtollige mortel verwijderen met een spacksmes of spaan en nogmaals de schiftingen nalopen met de schiftingsschop.

Vervolg

Schiftingskrabber

Opdracht

De opdracht herbestemming gevangenis- gevels staat in de map constructieleer op Teams. Bij de presentatie horen de vragen 064 lesbrief herbestemming gevangenis.

Jullie moeten dan de vragen deel A     (16 vragen)  individueel maken.

Opdracht voor de volgende les inleveren in jullie map op Teams.

Hoe kunnen we de problemen oplossen?

• Bij ernstige erosie of verweerde stenen, vervangen door gelijkaardige stenen.
  
• Daarna wordt de gevel gereinigd, dit kan op 2 manieren :
  

    1/ Water-zandreinigen, daarna wordt alles gespoeld of

    2/ Reinigen onder hoge druk

• Als het voegwerk ook vervangen moet worden is de keuze van de kleur door de opdrachtgever te bepalen.
  

Verschillende scheuren

Scheuren in steenachtige gevels komen in verschillende vormen voor.

• krimpscheuren,
  
• zetscheuren en zakscheuren
  

Krimp- en zetscheuren kunnen optreden als twee verschillende materialen door temperatuurveranderingen in ongelijke mate krimpen of uitzetten.

Gevelmetselwerk te lang geen dilatatievoeg aangehouden.

Repareren van gebroken stenen

ABC-ADAMAS assortiment van 8 verschillende basiskleuren kan steenpasta ter plekke op de juiste kleur worden aangemaakt. Daardoor kunnen stenen, gaten of gerestaureerde muurdelen in de juiste kleur worden gerepareerd (www.abcadamas.nl)

Uitvoering gevelrenovatie

1. Eerst voegen uitboren/ slijpen
2. Gebroken stenen repareren/ vervangen
   
3. Metselwerk Reinigen doormiddel van stralen of metselwerk reinigen doormiddel van schoonspuiten onder hoge druk
   
4. Van boven naar beneden voegen
   
5. Daarna kan er een hydrofobeerlaag worden aangebracht. (waterdichtelaag)
   

Alternatieve materialen

Werzalit, dit materiaal combineert de natuurlijke eigenschappen van hout met de bestendigheid van harsen van hoge kwaliteit. Onderhoudsvriendelijk en weersbestendig.

Keralit, duurzame en milieuvriendelijke gevelbekleding van gerecyclede kunststoffen. Keralit is onderhoudsarm. Het trekt niet krom, doordat het niet gevoelig is voor vocht of warmte.

Eternit, deze gevelbekleding bestaat uit vezelcementmaterialen, waarmee je comfortabel, esthetisch, toekomstgericht en met respect voor het 

milieu kunt wonen.

Detail bestaande situatie

Detail nieuwe situatie