Formuleren les 1

• Nederlands
• Middelbare school
• havo, vwo
• Leerjaar 1,2

Nederlands 04-06

- lASSo2: 10 minuten stillezen. 

- lASSo1: Uitleg formuleren/schrijven

- lASSo2: Uitleg formuleren/schrijven

- Zelfstandig werken

Ik ben tevreden over het cijfer dat ik heb behaald op de toets van spelling.

😒🙁😐🙂😃

Doel

lASSo1: Ik kan zinnen correct begrenzen en ik kan verbanden leggen tussen zinnen. 

lASSo2: Ik weet wat variatie in woordgebruik en zinsopbouw is en ik kan voorbeelden gebruiken. 

Zinnen begrenzen

Een tekst bestaat uit zinnen. Doordat een tekst verdeeld is in zinnen, is hij beter leesbaar. 

Je kunt twee mededelingen samenvoegen met een voegwoord, zoals als, doordat, dus, maar, nadat, omdat, terwijl, want, voordat, zodat of zodra:

– Amy versiert de woonkamer. Want haar broer is morgen jarig. X
- Amy versiert de woonkamer, want haar broer is morgen jarig. 

Sommige voegwoorden kunnen ook aan het begin van de zin staan. Dan komt er verderop in de zin een komma tussen de twee mededelingen, vaak tussen twee persoonsvormen:

– Omdat haar broer morgen jarig is, versiert Amy de woonkamer.

Zinnen begrenzen

Zo begrens je de zinnen in een tekst:

1. Zet achter een zin een punt. Het maakt daarbij niet uit of de zin één of meer mededelingen bevat.

2. Zet achter een vragende zin een vraagteken.

3. Zet een komma tussen twee persoonsvormen.

4. Zet voor voegwoorden een komma, behalve bij 'en' en 'of'. 

Zinnen begrenzen

Verbanden aangeven in zinnen:

Verbeter de zin met de juiste leestekens:

Als Roos de trein moet halen vergeet ze soms haar fiets op slot te zetten

Verbeter de zin met de juiste leestekens:

Voordat we vertrekken drinken we een lekker kopje koffie met een stuk Limburgse vlaai

1. Lucas had dagenlang spierpijn, ..... hij zich dertig keer had opgedrukt.
2. James maakt zijn huiswerk niet, ..... zit online te gamen met Olivier.

1. Lucas had dagenlang spierpijn, doordat hij zich dertig keer had opgedrukt.
2. James maakt zijn huiswerk niet, maar zit online te gamen met Olivier.

Welk verband geeft zin 1 aan? En zin 2?

lASSo1: toets

De toets voor jullie is het schrijven van een e-mail. Hier gaan we steeds de tweede les van de week mee bezig, morgen dus! 

We schrijven eerst een oefen e-mail. Op de dag van de toets krijg je een nieuwe opdracht voor het schrijven van een e-mail.

lASSo2: Variatie in woordgebruik

Wat valt je op aan onderstaande tekst?

In het weekend werkt Daphne in het asiel. Daphne zorgt in het asiel voor de hondjes. Omdat er altijd veel hondjes in het asiel zitten, heeft Daphne haar handen er vol aan. De hondjes worden opgevangen in het asiel, omdat de hondjes in de steek gelaten zijn. De hondjes wachten met smart op een nieuw baasje. Daphne hoopt dat de hondjes allemaal goed terechtkomen.

Variatie in woordgebruik

In het weekend werkt de zestienjarige Daphne in het asiel. Zij zorgt daar voor de hondjes. Omdat er altijd veel van die beestjes in de dierenopvang zitten, heeft ze haar handen er vol aan. De viervoeters worden er opgevangen, omdat ze in de steek gelaten zijn. Daphne zorgt voor de dieren. Die wachten met smart op een nieuw baasje. ‘Ik hoop maar dat ze allemaal goed terechtkomen’, zegt de jonge verzorgster.

1. Gebruik synoniemen - asiel / dierenopvang

2. Gebruik verwijswoorden

3. Laat herhaalde woorden zo veel mogelijk weg.

Variatie in zinsopbouw

Wat valt je op aan onderstaande tekst?

Een glazenwasser uit Leeuwarden heeft gisteren een geweldige vondst gedaan. De man was zijn ronde aan het doen. Hij klom met een emmertje sop de ladder op bij het eerste huis in de straat. Hij zag op de vensterbank een gouden ketting liggen met een hangertje eraan. De bewoonster van het huis bleek die ketting al tijden kwijt te zijn. Het sieraad had grote emotionele waarde voor de vrouw. Ze was erg blij dat het nu teruggevonden was. Ze beloonde de glazenwasser met een lekker kopje koffie..

Variatie in zinsopbouw

Gisteren heeft een glazenwasser uit Leeuwarden een geweldige vondst gedaan. De man was zijn ronde aan het doen en klom met een emmertje sop de ladder op bij het eerste huis in de straat. Daar zag hij op de vensterbank een gouden ketting liggen met een hangertje eraan. De bewoonster van het huis bleek die ketting al tijden kwijt te zijn. Vanwege de grote emotionele waarde van het sieraad was de vrouw erg blij dat het nu teruggevonden was. Ze beloonde de glazenwasser met een lekker kopje koffie.

1. Kies naast OPA ook de volgorde APO: ander zinsdeel – persoonsvorm – onderwerp.

2. Maak nu en dan een vraagzin (POA): persoonsvorm – onderwerp – ander zinsdeel?

3. Gebruik in teksten waar dat kan, zoals instructies en advertenties, ook de gebiedende wijs (PA). De zin begint dan met de persoonsvorm en bevat geen onderwerp.

Voorbeelden gebruiken

Een tekst of een presentatie wordt leuker en duidelijker als je nu en dan een voorbeeld gebruikt. Met een voorbeeld leg je een moeilijk woord uit of maak je een situatie duidelijk. Een voorbeeld kan kort zijn (een paar woorden of een zin), maar ook lang (een hele alinea). Soms kun je in de eerste alinea van een tekst een voorbeeld geven dat het onderwerp duidelijk maakt.

Je kunt een voorbeeld aankondigen met een signaalwoord: bijvoorbeeld, neem nou, zo, zoals, als, denk maar aan:

Het aantal jonge rokers is de laatste jaren flink gedaald. Als we bijvoorbeeld kijken naar het aantal rokende scholieren, zien we dat er in 1999 veel meer scholieren dagelijks rookten dan in 2020

Opdracht -> toets

lASSo 2, jullie gaan een filmrecensie schrijven. Het huiswerk voor de volgende keer is: 

Doorgeven aan mij over welke film jij een recensie gaat schrijven. Dit mag een film zijn die je al gezien hebt of een film die je nog gaat kijken. Doe dit dan wel op korte termijn, anders kun je niet beginnen aan je recensie!

We gaan na de theorie aan de slag met het schrijven van een oefenrecensie. Op de dag van de toets lever je je definitieve recensie in.  

Ik zie deze laatste toets wel zitten. Een e-mail of recensie schrijven gaat mij wel lukken!

😒🙁😐🙂😃