In deze les zitten 20 slides, met tekstslides en 1 video.
Onderdelen in deze les
Paragraaf 1.3
Nederland breidt zijn macht uit
Slide 1 - Tekstslide
Leerdoelen:
Aan het eind van deze les kun je
uitleggen waarom het cultuurstelsel vervangen werd door een vrije economie
uitleggen of de vrije economie een verbetering of verslechtering was voor de bevolking van Nederlands-Indië
uitleggen hoe Nederland zijn macht uitbreidde
Slide 2 - Tekstslide
Kolonie: Overzees gebied dat door
Nederlanders werd bestuurd.
Slide 3 - Tekstslide
Hoe werkt het cultuurstelsel?
20% van de grond
koffie, suiker, tabak, thee, indigo
Doel: kolonie winstgevend maken
Plantloon (laag!)
Herendiensten
16
Slide 4 - Tekstslide
Groeiende kritiek op het cultuurstelsel
uitbuiting Javaanse boeren
regering bepaalde welke producten verbouwd moesten worden: geen vrije economie
volgens Multatuli was Nederland een roofstaat
Slide 5 - Tekstslide
Negatieve gevolgen voor Java
Uitbuiting door eigen Javaanse vorsten (regenten)
Plantloon is laag
Beste land moest voor het cultuurstelsel worden gebruikt
Hongersnoden
Slide 6 - Tekstslide
Max Havelaar
Max Havelaar, of de koffij-veilingen der Nederlandsche Handel-Maatschappij.
Boek van Multatuli(Latijn voor: 'ik heb veel leed gedragen'), pseudoniem van Eduard Douwes Dekker
Belangrijkste protest tegen het cultuurstelsel
Slide 7 - Tekstslide
Liberalen in Nederland aan de macht (1848) - kritiek op cultuurstelsel
Liberalen willen:
Economische en persoonlijke vrijheid
Particuliere ondernemers
De regering moest niet bepalen wat er verbouwd en verhandeld moest worden. Met een vrije economie zou er Nederlands-Indië meer verdiend kunnen worden.
Slide 8 - Tekstslide
Liberalen willen persoonlijke vrijheid: het cultuurstelsel lijkt op slavernij en dwangarbeid
Slide 9 - Tekstslide
Ondernemers in Indië
Liberalen willen niet dat de overheid zich met de economie bemoeit
Steeds meer wetten maken vrij ondernemerschap mogelijk: Mijnwet (1850), Agrarische wet (1870), Suikerwet (1871)
Gevolg: steeds meer ondernemers gaan naar Indië: plantages en mijnbouw
Slide 10 - Tekstslide
🏵
🌴
🌴
🌴
🕳
🌴
🕳
🛢
🛢
🛢
Koffie
☕️
⚽️
🌴
🍚
🍚
🍚
🍚
🖇
🖇
🚬
🌴
🚬
Goud
🏵
🌴
🛢
🌴
🌴
☕️
🛢
🌴
🍭
🏵
🏵
☕️
Palmolie
🌴
Tabak
🚬
Aardolie
🛢
Suikerriet
🍭
Kolen
🕳
Rubber
⚽️
Rijst
🍚
Tin
🖇
Thee
🍵
🍵
🍵
Slide 11 - Tekstslide
Koelies
Plantages hebben arbeiders nodig.
Contractarbeiders worden voornamelijk uit China gehaald voor verbouwen van koffie, suiker, tabak, thee, indigo
Deze contractarbeiders worden koelies genoemd.
Zij tekenen een contract, werden vooruitbetaald maar konden dit niet terugbetalen door de lage lonen.
Slide 12 - Tekstslide
Vanaf 1870: Nederland breidt zijn macht uit
Grote vraag naar grondstoffen uit Nederlands-Indië (olie, tin, rubber)
Bouw van het Suez-kanaal zorgt voor goede én veel kortere route naar Nederlands-Indië
Modern-imperialisme: uitbreiding van het aantal kolonies door Europese landen
Slide 13 - Tekstslide
Behandeling van de koelies
Koelies werken keihard voor een laag loon
Koelies worden zeer slecht behandeld (lijfstraffen) en het sterftecijfer is hoog.
Opstanden worden keihard neergeslagen, koelies zijn rechteloos.
Slide 14 - Tekstslide
Nederlands Imperialisme
Nederlandse versie van het modern imperialisme
Koninklijk Nederlands-Indisch Leger (KNIL) beschermde plantage-eigenaren en veroverde steeds meer gebieden die onder Nederlands bestuur kwamen.
Slide 15 - Tekstslide
Atjeh-oorlog 1873-1903
Conflict met Atjeh (onafhankelijk gebied op het eiland Sumatra): piraten uit Atjeh vielen Europese schepen aan. Nederland begint de bloedige Atjeh-oorlog.
Slide 16 - Tekstslide
Slide 17 - Video
Johannes van Heutsz
Generaal-Majoor die de oorlog in Atjeh won voor Nederland
Tussen 1904 en 1909 Gouverneur-Generaal van Nederlands-Indië
Zorgde ervoor dat steeds meer vorsten zich gingen onderwerpen aan het Nederlandse gezag
In 1913: heel Nederlands-Indië in bezit van Nederland
Pacificatie: het onder Nederlands bestuur brengen van heel Nederlands-Indië.
Slide 18 - Tekstslide
Begrippen:
liberalisme
koelies
modern imperialisme
Koninklijk Nederlands-Indisch leger
pacificatie
Atjeh-oorlog
Slide 19 - Tekstslide
Leerdoelen:
Aan het eind van deze les kun je:
uitleggen waarom het cultuurstelsel vervangen door een vrije economie
uitleggen of de vrije economie een verbetering of verslechtering was voor de bevolking van Nederlands-Indië
