Stadslab Kernles 2: Oriënteren

“Wat je hebt meegemaakt
hoeft je toekomst niet te bepalen."
Don Ceder
Kernles 2 - Oriënteren
1 / 23
volgende
Slide 1: Tekstslide
MaatschappijleerMiddelbare schoolMBOvmbo, mavoLeerjaar 2-4Studiejaar 1-4

In deze les zitten 23 slides, met tekstslides en 4 videos.

time-iconLesduur is: 50 min

Introductie

Stadslab Kernles 2 - Oriënteren. Tijdens deze les krijgen de leerlingen de kans om zich te focussen op een sociaal maatschappelijk probleem dat zij herkennen uit hun eigen (lokale) omgeving.

Instructies

Beste docent,
In deze tweede les duiken we dieper in het gekozen maatschappelijke thema (of: de thema’s) die gekozen is. Het kan dus gaan over:

1. Sociale ongelijkheid en armoede;
2. Uitsluiting en discriminatie;
3. Milieuvervuiling en klimaatverandering, of
4. Mentale gezondheid.

Leerlingen denken na over wat dit thema is, hoe het “klein” gemaakt kan worden, waar je het kunt herkennen, en wat oorzaken én gevolgen van (specifieke uitdrukkingen van) het probleem zijn. Zo oriënteren ze zich op een specifiek maatschappelijk probleem dat hen raakt of interesseert, om uiteindelijk “hun” Stadslab-probleem te kiezen.

De les bevat interactieve werkvormen die helpen bij het activeren van voorkennis, het op gang brengen van groepsgesprekken en het oefenen met onderzoekend leren.
Hieronder vind je een korte toelichting hoe je deze les goed kunt voorbereiden. Mis je iets of heb je vragen? Mail dan naar info@hetstadslab.nl.

De lesbrief en werkbladen vind je in de bijlagen. 

Instructies

Werkbladen

Onderdelen in deze les

“Wat je hebt meegemaakt
hoeft je toekomst niet te bepalen."
Don Ceder
Kernles 2 - Oriënteren

Slide 1 - Tekstslide

Opening van de les
Open de les met de quote van Don Ceder. Vraag aan leerlingen:
  • Wat zou Don Ceder met deze quote bedoelen?  
  • Ben je het met de quote eens, waarom wel of niet?  
Aan de hand van de volgende slide kun je iets vertellen over Don Ceder.


Als kind zag Don Ceder van dichtbij hoe lastig het leven kan zijn als er geldproblemen zijn. Daardoor besloot hij later rechten te gaan studeren en mensen te helpen die vastlopen in het systeem. Hij werkte als advocaat voor mensen met schulden en zit nu in de Tweede Kamer als politicus. Vanuit die rol strijdt hij voor eerlijkere regels, zodat iedereen een eerlijke kans krijgt.
Don Ceder
  • Jeugd met geldproblemen.
  • Rechten gestudeerd om mensen met schulden te helpen.
  • Lid van de Tweede Kamer.

Slide 2 - Tekstslide

Aan de hand van de tekst kun je iets vertellen over wie Don Ceder is, om leerlingen te inspireren. Je kunt er ook voor kiezen om deze slide niet te laten zien, maar wel iets over Don Ceder te zeggen als context bij de quote.


Als kind zag Don Ceder van dichtbij hoe lastig het leven kan zijn als er geldproblemen zijn. Daardoor besloot hij later rechten te gaan studeren en mensen te helpen die vastlopen in het systeem. Hij werkte als advocaat voor mensen met schulden en zit nu in de Tweede Kamer als politicus. Vanuit die rol strijdt hij voor eerlijkere regels, zodat iedereen een eerlijke kans krijgt.

Stadslab
In deze les kiezen jullie het maatschappelijke probleem waar jullie aan gaan werken.

Slide 3 - Tekstslide

Vandaag kiezen de leerlingen het maatschappelijk probleem waar ze tijdens hun Stadslabproject aan gaan werken. 

Voor je begint: vraag aan de leerlingen wat ze is bijgebleven van de eerste les en of ze nog vragen hebben naar aanleiding daarvan.


Vandaag
Toelichting op het thema
Oefening 1: Post-it
Oefening 2: Kies je Stadslab-onderwerp!
Oefening 3: Je Stadslab-probleem beter begrijpen
Afronding en reflectie


Slide 4 - Tekstslide

Begin de les met een toelichting op het programma van deze les. 
Lesdoelen
Aan het einde van deze les kun je…
  1. Maatschappelijke problemen benoemen die passen binnen een bepaald thema
  2. Oorzaken en gevolgen van een probleem in kaart brengen
  3. Samen in een groep een maatschappelijk probleem kiezen dat jullie belangrijk vinden



Slide 5 - Tekstslide

Licht de doelen van deze les toe. 
Themavideo
Kijken en begrijpen

Slide 6 - Tekstslide

In deze eerste oefening denken leerlingen na over maatschappelijke problemen die zij belangrijk vinden, en dromen zij over mogelijke oplossingen.
Kijken en begrijpen
Jullie gaan nu een filmpje bekijken over ons Stadslabthema. Denk tijdens het kijken aan de volgende vragen:
  1. Welke voorbeelden worden in de video genoemd van het Stadslabthema?
  2. Wat is een oorzaak van het probleem volgens deze video?
  3. Welke voorbeelden kende jij al, en over welke problemen wist jij voor deze video nog niet zo veel?


Slide 7 - Tekstslide

Licht de doelen van deze les toe. 

Slide 8 - Video

Thema: armoede
Laat dit filmpje zien ter introductie als de leerlingen het thema armoede behandelen. 

Je kunt de andere filmpjes overslaan of op verbergen zetten.

Slide 9 - Video

Thema: discriminatie & uitsluiting
Laat dit filmpje zien ter introductie als de leerlingen het thema discriminatie behandelen. 

Je kunt de andere filmpjes overslaan of op verbergen zetten.

Slide 10 - Video

Thema: mentale gezondheid
Laat dit filmpje zien ter introductie als de leerlingen het thema mentale gezondheid behandelen. 

Je kunt de andere filmpjes overslaan of op verbergen zetten.

Let op: dit filmpje duurt 7 min. Mocht er krapte zijn in de lestijd, kies er dan voor om het volgende deel over te slaan of een deel van het filmpje te laten zien. 

Slide 11 - Video

Thema: klimaatverandering
Laat dit filmpje zien ter introductie als de leerlingen het thema klimaatverandering behandelen. 

Je kunt de andere filmpjes overslaan of op verbergen zetten.
Oefening 1
Post-its

Slide 12 - Tekstslide

In deze eerste oefening denken leerlingen na over maatschappelijke problemen die zij belangrijk vinden, en dromen zij over mogelijke oplossingen.
Uitleg
Onder jullie thema vallen allerlei problemen of onderwerpen. Een goed onderwerp:
  1. Heeft een wie + wat
  2. Is een probleem voor meerdere mensen.
                 Voorbeeld:



Armoede
Kinderen die niet kunnen sporten, als gevolg van armoede
Discriminatie
Jongens van kleur worden vaker door de politie aangehouden

Slide 13 - Tekstslide

De voorbeelden op deze slide geven leerlingen een denkrichting over hoe ‘groot’ of ‘klein’ een onderwerp of gevolg is.

Deel nadat je deze uitleg gegeven hebt A3-vellen en post-its uit.
Aan de slag met post-its
In een groepje van 4
  1. Bedenk 5 onderwerpen die te maken hebben met het thema
  2. Schrijf deze op een post-it en plak deze op het themablad



Onderwerp 1
Onderwerp 2

Slide 14 - Tekstslide

De leerlingen schrijven onderwerpen/ problemen op de post-its en verzamelen die op de A3-vellen.

Om groepjes op gang te krijgen kun je langslopen bij de tafels en vragen stellen als:
  • Aan welke onderwerpen denk je als je denkt aan… (het thema)?
  • Wat heeft daar allemaal mee te maken?
  • Wat zijn allemaal oorzaken van de problemen die bij dit thema passen?
  • Wat zijn allemaal gevolgen van de problemen die bij dit thema passen?
Terugkoppeling
Welke onderwerpen hebben jullie gepost?

Slide 15 - Tekstslide

Bespreek enkele van de voorbeelden die leerlingen op hun A3-vel hebben verzameld. 

Er is een risico op stereotypering. Om dit tegen te gaan, is het goed om door te vragen: wat weet je over de oorzaken van de genoemde problemen?
Oefening 2
Kies het maatschappelijke probleem waar jullie tijdens Stadslab aan gaan werken 

Slide 16 - Tekstslide

In deze eerste oefening denken leerlingen na over maatschappelijke problemen die zij belangrijk vinden, en dromen zij over mogelijke oplossingen.
Kies jullie probleem
  • Voor jezelf
Welk onderwerp vind jij het belangrijkst, en waarom? 
Neem 2 minuten de tijd om de verschillende onderwerpen te ranken.
 
  • In je groepje
Neem 3 minuten de tijd om te bespreken welke onderwerpen jullie samen het belangrijkst vinden. Op basis daarvan kiezen jullie als groep één maatschappelijk probleem.


timer
5:00

Slide 17 - Tekstslide

Hebben leerlingen hulp nodig? Je kunt vragen stellen als: ‘wat zijn onderwerpen die je echt onrechtvaardig vindt, waarvan je zou willen dat het anders is?’

Na vijf minuten check je of ieder groepje een maatschappelijk probleem gekozen heeft. 


Oefening 3
Het probleem beter begrijpen

Slide 18 - Tekstslide

In deze oefening gaan leerlingen online opzoek naar meer informatie! Een laptop of chromebook is dus belangrijk. 
Probleem beter begrijpen
  1. Gebruik twee laptops per groepje en zoek informatie op over het gekozen probleem.
  2. Beantwoord de vragen op het werkblad.

Tip! Bespreek kort met elkaar hoe jullie de vragen onderling verdelen. 💡


Slide 19 - Tekstslide

Geef leerlingen de tijd om de vragen te beantwoorden. Let op hoe dit verloopt in groepjes en stuur bij waar nodig; behandelen leerlingen alle vragen gezamenlijk of splitsen zij de vragen op? Help waar nodig met het gebruiken van betrouwbare bronnen en zoektermen.
Het kan zijn dat leerlingen niet alle vragen kunnen beantwoorden binnen de tijd. Je kunt leerlingen ook een verkorte route laten bewandelen. Daarin beantwoorden zij in elk geval vraag 1 t/m 4, de andere vragen zijn dan ‘extra’ of huiswerk.
Afronding 💡
Beantwoord de vragen op het werkblad:

  1. Wat waren drie kernwoorden uit deze les? 
  2. Wat heb je geleerd over het probleem dat je nog niet wist? 
  3. Welke vragen heb je nog? 


Slide 20 - Tekstslide

Deze slide heeft geen instructies

Vooruitblik
In de volgende les...
  • Bereiden jullie een interview voor om nog meer over het onderwerp te weten te komen.
Wat heb je altijd al over dit probleem willen weten? 

Voorbereiding op de volgende les:
  • Beantwoord de voorbereidende vragen.
  • Vul werkblad 2.4 in en neem dit mee. 



    Slide 21 - Tekstslide

    Deze slide heeft geen instructies

    'DOOR STADSLAB WEET IK WAAR IK HEEN WIL'

    Slide 22 - Tekstslide

    Deze slide heeft geen instructies

    Slide 23 - Tekstslide

    Deze slide heeft geen instructies