Mantelzorgers en SOFA model

• Verpleging en verzorging
• MBO
• Studiejaar 1-3

Mantelzorg

Mantelzorg

Ouderen mishandeling

Wat versta jij onder mantelzorg

Wat is mantelzorg?

- Zorg en ondersteuning die mensen vrijwillig en onbetaald verlenen aan mensen met fysieke, verstandelijke of (sociaal)psychische beperkingen in hun familie, huishouden of anderszins sociale netwerk. 

- Het gaat om hulp die de gebruikelijke hulp die in redelijkheid mag worden verwacht van partners, ouders, kinderen of andere huisgenoten overstijgt.

Wie is die mantelzorger

Sta ook eens stil bij:

Wie is die mantelzorger

Hoe zijn familie systemen

Hoe is de hyarchie binnen een gezin

Wie heeft welke rol binnen het gezin

Zijn er mensen afhankelijk van elkaar?

Kennisbehoefte van mantelzorgers

• Hoe om te gaan met de beperkingen van de hulpbehoevende (49%).
  
• Kennis over de beperking waaraan de hulpbehoevende lijdt (35%).
  
•  Kennis over medicijnen (27%).
  
• Kennis over het gebruik van hulpmiddelen (20%).

https://www.zorgvoorbeter.nl/mantelzorg/cijfers-nederland

Het SOFA MODEL

In het samenwerken met mantelzorgers heb je als zorgprofessional aandacht voor vier rollen van de mantelzorger. Dat noemen we ook wel samenwerken volgens het SOFA-model. 

SOFA-model

De vier rollen van de mantelzorger die het SOFA-model benoemt zijn:

•      Mantelzorgers als partner in zorg (samenwerken).
•     Mantelzorger als hulpvrager bij overbelasting (ondersteunen).
  
•     Mantelzorger als persoonlijke relatie van de cliënt (faciliteren).
  
•     Mantelzorger als expert, weet alles van de cliënt (afstemmen).
  

Samenwerken

    Erken de mantelzorger als medehulpverlener.

    Betrek de mantelzorger bij het opstellen van het zorgplan.

    Bespreek wat de mantelzorger doet in zorg en ondersteuning.

    Geef info over zorg, ziekte, organisatie.

    Leer de mantelzorger vaardigheden.

    Zorg voor goed bereikbaar aanspreekpunt voor de mantelzorger.

 

Ondersteunen

    Bied een luisterend oor.

    Wees alert op (dreigende) overbelasting.

    Geef tips om zorg in te passen in eigen leven.

    Verwijs naar ondersteuningsmogelijkheden (gespreksgroep, respijtzorg, vrijwilligers).

    Geef info hoe mantelzorg vol te houden is (zorg delen met familie/vriende

Faciliteren

    Realiseer je dat de mantelzorger in de eerste plaats kind, ouder, partner,    vriend is.
    Respecteer gewoontes van cliënt en mantelzorger.
    Hou rekening met privacy van cliënt en mantelzorger.
    Wijs de mantelzorger op het belang van eigen ontspanning.
    Denk mee hoe de mantelzorger en de cliënt belangrijke elementen in hun relatie kunnen voortzetten.

Afstemmen

    Benut kennis van de mantelzorger; vraag naar gewoontes.

    Informeer bij de mantelzorger naar wensen en feiten.

    Betrek de mantelzorger bij beslissingen.

    Vraag de mantelzorger advies bij problemen en veranderingen.

    Houd regelmatig contact met de mantelzorger.

    Vraag naar grenzen en manage verwachtingen.

    Neem klachten serieus

Het SOFA-model in verschillende fases

1. Contact in de beginfase 
2. Contact in de dagelijkse praktijk
3. Contact in de laatste fase

www.samenwerken-hoedoejedat.nl

Wat zijn de symptomen van een mantelzorger die overbelast is.

Lichamelijk

Onder meer hoofd- of buikpijn, verhoogde bloeddruk, hyperventilatie, pijn in nek, schouder of rug, duizeligheid, toenemende vermoeidheid, afnemende eetlust of juist vraatzucht.

Psychisch

 Onder meer schaamte- en schuldgevoelens, concentratieproblemen, vergeetachtigheid, lusteloosheid, slaapproblemen, snel geëmotioneerd zijn, piekeren.

Gedragsmatig

 Onder meer rusteloosheid, chaotisch, onverdraagzaam, agressief, verwaarloosd uiterlijk, meer roken en drinken, gebruik van kalmerende of stimulerende middelen.

omgang met een overbelaste mantelzorger

Ondersteuning mantelzorgers bij overbelasting

    Goed te kijken wat iemand aan kan (de draagkracht te versterken). Dit kun je verbeteren door de mantelzorger meer over de ziekte te leren. Ook help je door gezond eten, voldoende slapen en leuke dingen doen te stimuleren.

    De draaglast te verminderen (de zorg en ondersteuning die de mantelzorger verleent): bijvoorbeeld door de zorg met anderen te delen, af en toe de zorg over te dragen, hulpmiddelen in te zetten.

    Ga in gesprek en vraag wat de mantelzorg energie kost en waar ze energie van krijgen.

    Kijk of bijvoorbeeld mantelzorgondersteuning nodig is.

    Verwijs door naar initiatieven voor mantelzorgers en mantelzorgorganisaties, kijk op de pagina Informatie voor mantelzorgers op dit kennisplein.

Schenk jij voldoende tijd aan de mantelzorgers?
onderbouw dit.

Stelling

Ik reken op mantelzorg van mijn zorgvragers.

Stelling

Ik ken de mantelzorgers van mijn cliënten. 

Stelling

Ik zie gelijk als de mantelzorger overbelast is

Stelling

Voor mantelzorg kies je niet, daar rol je in. 

opdracht 30 minuten

Ga in tweetallen inzoomen op 3 mantelzorgers. Vanuit welke rol benader je hen? Hoe doe je dit en waar let je op?

Wat zou je nu anders doen na deze les.

Maak ieder een ecogram van een van je bewoners en kijk waar eventueel nog ruimte is om anderen in te zetten  

De ‘MantelScan’

 is een instrument voor professionals om samen met zorgvragers en mantelzorgers een zorgnetwerk in kaart te brengen, waarbij aandacht is voor de kracht en risico’s van dat netwerk. De scan biedt visuele hulpmiddelen die helpen bij het structureren van alle informatie over een netwerk. Informatie over het netwerk is belangrijk, omdat zorgen vaak verder reiken dan slechts het contact tussen één zorgvrager en één mantelzorger. 

https://www.zorgvoorbeter.nl/docs/PVZ/vindplaats/mantelzorg/Handreiking-mantelscan.pdf

ouderenmishandeling

Wat valt hier volgens jullie onder.

Heb je zelf wel eens wat twijfelachtigs zien gebeuren.

Wat doe je zelf als iemand “ onder je huid “ zit?

We gaan het gesprek hierover aan.

We bekijken een deel van een film. Van minuut 1 t/m 10

Wat gebeurd er zoal?

we gaan een deel van een heftige film bekijken, 

en hebben het hierna hierover.

Wat doet werkdruk frustratie met jou als werknemer

Wanneer trek je zelf aan de bel?

Voelt dit als zwakte falen?

Bekijk in 2 tallen het stapplan ouderenmishandeling

Bekijk in 2 tallen het boekje praten helpt. 

Kunnen jullie hier iets mee, wat staat erin wat je niet wist.

Hoe zou je zelf een voorval aanpakken

Wat zeggen de richtlijnen van je werkgever hierover?

Al wat nog ter tafel komt.