1e kamer / 2e kamer / provinciale staten/ gemeente raad.

• Mentor les
• Voortgezet speciaal onderwijs
• Leerroute 2

1e kamer / 2e kamer / provinciale staten/ gemeente raad.

indeling overheid& politieke partijen

Leerdoelen

Weten hoe de overheid is opgebouwd.

Snappen hoe verkiezingen werken.

Ervaren hoe politieke partijen standpunten innemen.

Maar eerst een video: Wie is nou de baas?

Wie hoort bij de wetgevende macht?

1. Regering
2. Rechters
3. Volksvertegenwoordiging
4. Burgers

Wat is de taak van de rechterlijke macht?

1. Uitvoeren van wetten
2. Maken van nieuwe wetten
3. Controleren of wetten worden nageleefd
4. Beleidsplannen opstellen

Wat is de wetgevende macht?

1. Regering
2. Volksvertegenwoordiging (Eerste en Tweede Kamer)
3. Burgers
4. Rechters

Welke macht vind jij het belangrijkste?

1. Geen van allen
2. Regering
3. Rechters
4. Volksvertegenwoordiging

Voorbeeld : Recht op onderwijs & leerplicht

📖 Recht: ieder kind mag naar school, ongeacht achtergrond of beperking.

📘 Plicht: kinderen moeten tot hun 18e naar school (leerplicht)

Voorbeeld 2: Vrijheid van meningsuiting & respectvolle omgang

🗣️ Recht: je mag je mening zeggen, ook als die anders is.

🤝 Plicht: je moet andere mensen en meningen respecteren.

Voorbeeld 3: Gezondheidszorg & belasting

🏥 Recht: iedereen heeft recht op medische zorg.

💶 Plicht: mensen die werken moeten belasting en zorgpremie betalen, zodat dit mogelijk is.

t

De grondwet: Gelijke rechten en plichten voor iedereen. 

Wat doet de 2e kamer?

De Tweede Kamer zorgt ervoor dat de afspraken in de Grondwet worden vertaald naar concrete wetten.

Bijvoorbeeld:

Recht op onderwijs → Tweede Kamer maakt regels over de leerplicht en financiering van scholen.

Recht op zorg → Tweede Kamer beslist mee over de zorgverzekering en hoe de zorg wordt betaald.

Vrijheid van meningsuiting → Tweede Kamer maakt grenzen duidelijk (bv. wat mag je wel/niet zeggen online).

Stel, er komt een idee:
alle leerlingen moeten iedere maandag om 8:30 pizza Hawai eten. Wat doet de 2e kamer hiermee?

1. Ze zeggen meteen 'nee' want ananas hoort niet op een pizza.
2. Ze controleren of dit past bij de Grondwet (recht op gezondheid & onderwijs) en of het uitvoerbaar is.
3. Ze voeren de wet direct uit.
4. Ze vragen de Koning of hij dit een leuk idee vindt.

Maar wat zijn politieke partijen dan? 

• Politieke partijen vertegenwoordigen verschillende meningen en ideeën.
• Iedere partij heeft standpunten (bijvoorbeeld over onderwijs, zorg, milieu).
• In de Tweede Kamer debatteren ze over voorstellen en stemmen ze erover.

Dus: jouw rechten en plichten → vertaald in wetten → door de politieke partijen in de Tweede Kamer. 

De partijen worden iedere 4 jaar gekozen, tenzij het kabinet valt. 

Verkiezingen!

1. Het zijn weer landelijke verkiezingen in Nederland op 29 oktober 2025.
2. Maar niet hier! Wij hebben Nu verkiezingen. 
3. Je krijgt een stembiljet. Deze is alleen geldig als je naam erop staat. 
4. Je kruist een vakje per vraag met een rood potlood. 
5. Maak je een fout, vraag je nieuw stembiljet. 
6. Lever in bij de docent. opgevouwen zoals je het kreeg. 
7. Na de pauze maken we de politieke school partij bekend waar jij op gestemd hebt en bij hoort. 

De politieke partijen zijn: 

VSP (Veiligheid & Structuur Partij)

Veiligheid & Regels

Geloven in duidelijke regels, orde en strenge handhaving.

“Regels zorgen voor rust en veiligheid.”

• Telma en Guus Isabella

VVP – Vrijheid & Vertrouwen Partij

Vrijheid & Vertrouwen

Vinden dat leerlingen meer vrijheid en eigen keuzes moeten krijgen.

“Vertrouwen werkt beter dan straffen.

• Djess, Kela, Arki, Nike. 

GKP – Gelijke Kansen Partij 

Gelijkheid & Samen

Willen dat iedereen dezelfde kansen krijgt en dat regels eerlijk voor iedereen gelden.

“Iedereen moet kunnen meedoen.”

• Nynthe, Noa, Milou

Partij voor Balans (PVB)

Rust & Gezondheid

Leggen de nadruk op welzijn, gezondheid en minder stress.

“Een gezonde en rustige schoolomgeving is het belangrijkst.”

• Chirine, Lauro, Enos, Saifedine. 

Partij Programma

Kies onderling jullie lijst trekker. Dit is degene die de partij vertegenwoordigd. 

Groepsindeling: elke partij kiest een lijsttrekker (of de docent wijst iemand aan).

Schrijf een partijprogramma (max. 5 punten) gebruik de standpunten van jullie partij. 

Kies uit de onderstaande onderwerpen en bedenk jullie standpunten. 

Schrijf ze op in korte, duidelijke zinnen.

Onderwerpen (voorbeelden):

1. Veiligheid op school – Hoe gaan jullie om met regels, straffen en toezicht?
2. Schoolkleding & uitstraling – Moet er een kledingvoorschrift zijn of vrijheid?
3. Schoolgeld & gelijke kansen – Hoe zorgen jullie dat iedereen kan meedoen?
4. Toetsen & leren – Meer nadruk op cijfers of talenten?
5. Gezondheid & welzijn – Kantine, schooltijden, stress bij leerlingen.

👉 Tip: gebruik jullie “stembiljet-vragen” als inspiratie, maar formuleer het nu alsof het écht jullie eigen partijstandpunten zijn.

Taken lijsttrekker:

Houdt de presentatie van het partijprogramma (2 minuten).

Kiest wie van de partij een stelling verdedigt.

Sluit af met een korte slotboodschap waarom hun partij de beste keuze is.

Taken overige leden:

Bereiden argumenten voor.

Steunen de lijsttrekker in het debat. 

Vullen aan of reageren op andere partijen.

Opdracht: Partij programma

Wat komt erin: