5.1 Renaissance

• Geschiedenis
• Middelbare school
• vwo
• Leerjaar 4

Hst. 5: Veranderd mens- en wereldbeeld

5.1 De renaissance

5.2 Europeanen ontdekken de wereld

5.3 De reformatie

(Albert Eckhout, 1641, Tarairius)

5.1 de renaissance

Kenmerkend aspecten

• het veranderde mens- en wereldbeeld van de renaissance en het begin van een nieuwe wetenschappelijke belangtelling
• de hernieuwde oriëntatie op het erfgoed van de klassieke oudheid

Van middeleeuwen naar vroegmoderne tijd 1350-1500

Momenti mori

->

Carpe diem

Pieter Claesz. (Mauritshuis)

Jan Davidsz. de Heem

renaissance

• wedergeboorte
• periode tussen 1300 en 1600, waarin niet langer het hiernamaals maar de mens in het hier en nu centraal stond

Casus 5.1

Broeder Felice heeft goede raad voor broeder Puccio

Maak vraag 1

uomo universale

• universele mens
• uitblinken op alle terreinen in het leven: wetenschap, kunst en literatuur
• Humanisme

Literatuur

ME: literatuur domein geestelijkheid, Latijn

Renaissance: 

Boccacio, schrijver in landstaal, aardse zaken

Erasmus' Lof der Zotheid

Kunst

symbolische waarden, in dienst van God

Rafaël, realistischer beeld, persoonlijke bekendheid

Rafaël: De school van Athene

humanisme

• de cultuur van geleerden uit de tijd van de renaissance
• Humanisten oriënteerden zich sterk op de literatuur en geschiedenis uit de klassieke oudheid
• Desiderius Erasmus (1466-1536)
• vertaling nieuwe testament

Politiek

• politiek als goddelijk plan
• machthebbers te handelen in belang van gemeenschap
• Niccolò Machiavelli (1469-1527) De vorst/il principe
• welzijn van staat belangrijker dan het inividu

Machiavellisme

De leer van de Italiaanse denker Niccolò Machiavelli, die beschreef hoe een heerser moest handelen als hij het belang van de staat hoger stelde dan dat van individuele burgers; vaak opgevat als een aanbeveling voor pure machtspolitiek (het doel heiligt alle middelen)

Ontstaan Renaissance

• Noord-Italië
• zelfstandige stadstaten
• Handel
• Culturele elite
• culturele bloei
• teruggevonden oude teksten

Boekdrukkunst rond 1450

boekdrukkunst rond 1450

Opdrachten

Maak de vragen 2 t/m 6 (p. 137)

Klaar?

Maak 7 & 8

Keuze

Uitwerken leerdoelen par 5.1 (p. 153)

of

Historisch denken: Twee tijdgenoten vergeleken: Machiavelli en Erasmus. Maak vragen 9 t/m 12 (p. 139)

5.1 de renaissance

Kenmerkend aspecten

• het veranderde mens- en wereldbeeld van de renaissance en het begin van een nieuwe wetenschappelijke belangtelling
• de hernieuwde oriëntatie op het erfgoed van de klassieke oudheid