Les 7: tekstverbanden

• Nederlands
• Middelbare school
• mavo
• Leerjaar 1

Hallo allemaal

- Berg je telefoon op in de tas en ga op je plaats zitten

- Leg je spullen voor Nederlands op je tafel

- Ga alvast lezen in je leesboek

Lezen

Huiswerk checken

Welke vragen heb je nog n.a.v. het lezen van het leeswerkboekje hoofdstuk 1 tm tip voor het maken van een (lees)toets?

Lesdoelen 

• Ik kan de volgende tekstverbanden herkennen in een tekst: 

- tegenstelling

- tijdsvolgorde

- opsomming 

- conclusie 

2.5: grammatica

korte terugblik

Maak een mindmap in je schrift met de punten die in de lessen van deze lessenserie leesvaardigheid zijn besproken. 

Leesvaardigheid

Tekstverbanden

In teksten is er tussen woorden, zinnen en alinea's een verband. Ze hebben iets met elkaar te maken. . 

Deze les gaan we de volgende tekstverbanden leren: 

1. Opsommend tekstverband

2. Tegenstellend tekstverband

3. Tijdsvolgorde (chronologisch tekstverband)

4. Concluderend tekstverband

Je herkent ze aan de signaalwoorden. Dat zijn woorden die de schrijver gebruikt om dit tekstverband aan te geven

Voor een overzicht van alle tekstverbanden die je moet kennen --> blz. 132 in je werkboek

st

Staat ook in teams!

Opsommend tekstverband

In een opsommend verband worden dingen achter elkaar opgenoemd. Je kunt de dingen opsommen (één voor één benoemen)

Signaalwoorden: ten eerste, bovendien, niet alleen, verder, ook, daarnaast, zowel.......als, ten slotte

Voorbeeld

Willem heeft veel hobby's. Hij verzamelt treintjes, maar ook spaart ook foto's van het koningshuis. Hij speelt bovendien gitaar. 

Eerst moet ik mijn huiswerk maken. Bovendien moet ik een uittreksel schrijven en ook nog mijn kamer opruimen." 

Wat wordt er opgesomd bij de 2 voorbeelden?

Tegenstellend tekstverband

Er worden tegenovergestelde zaken genoemd.

Signaalwoorden: maar, tegenover, daarentegen, toch, echter, hoewel,  evenwel.

Voorbeelden

Zij heeft een nieuwe iPad, maar Jaap heeft een ander tablet.

Mijn vriendin zei dat ze het geen enge film vond, toch kneep ze steeds heel hard in mijn hand tijdens de film.

Wat is tegenovergestelde in de voorbeelden?

Tijdsvolgorde 

(chronologisch tekstverband)

Dit verband geeft de volgorde aan waarin gebeurtenissen plaatsvinden. 

Signaalwoorden: eerst, daarna, voordat, nadat, toen, terwijl, zodra, ten slotte. 

Voorbeelden

Eerst haal ik een broodje in de kantine en zodra ik een plekje in de aula gevonden heb, eet ik mijn broodje op. 

Voordat Pien, de deur uitgaat, geeft ze haar konijn te eten. Daarna fietst ze naar school. 

Wat is de volgorde van de gebeurtenissen uit de voorbeelden?

Concluderend tekstverband

Dit verband geeft een conclusie aan. 

Signaalwoorden: dus, dan ook, hieruit volgt, de slotsom is, concluderend. 

Voorbeelden

Anja heeft acrylnagels opgeplakt. Ze is dus helemaal klaar voor het slotfeest. 

Ik heb het echt heel druk, dus de docent moet de deadline voor het opstel maar even uitstellen.

Wat is de volgorde van de gebeurtenissen uit de voorbeelden?

Hoe noem je de woorden die wijzen op verbanden tussen woorden, zinnen of alinea's?

1. trefwoorden
2. synoniemen
3. signaalwoorden
4. uitdrukkingen

Welk tekstverband geeft het signaalwoord -voordat- aan:

Bewoners met dementie van verpleeg- en verzorgingshuizen worden gelukkiger en voelen zich meer thuis wanneer een afbeelding van een bekende voordeur uit het verleden op hun nieuwe voordeur wordt geplakt. Dat blijkt uit onderzoek van het Trimbos Instituut. True Doors heten deze deuren en ze worden gebruikt om de bewoner iets aangenaams uit het verleden mee te geven.

Voordat de deur wordt geplaatst wordt er met de bewoner of familie gesproken over een woning waar positieve herinneringen aan zijn. Van dat huis wordt de deur gefotografeerd of als de deur niet meer bestaat, wordt met fotoshoppen net zolang gezocht tot een goed gelijkende deur is gevonden.

Aan het werk

Afsluiting 

We draaien aan het rad, zien een tekstverband en schrijf bij dat teksverband een signaalwoord. 

Aan het werk

• Lees in je werkboekje van leesvaardigheid en noteer je vragen
• Maken én nakijken de opdrachten 16 tm 18 leestaak blz. 25 hoofdstuk 4

Klaar? 

1. nakijken
2. woorden oefen met de woordtrainer of lezen in je leesboek

Niet klaar? dan is dit je huiswerk

Huiswerk

• Lees in je werkboekje van leesvaardigheid en noteer je vragen
• Maken én nakijken de opdrachten 16 tm 18 leestaak blz. 25 hoofdstuk 4