Verkiezingen: Stemmen!

• Burgerschap
• MBO
• Studiejaar 1

             POLITIEK  

Terugblik vorige les

Vooruitblik

Uitleg Opdracht

Hoofdstuk 2

Stemmen

2.1 Kiesrecht

2.2 Verkiezingen

2.3 Verkiezingscampagne

2.4 Stemmen

Leerdoel

• Aan het einde van de les weten jullie hoe je moet stemmen
  
• Jullie weten wat kiesrecht is
• Jullie weten wat verkiezingen inhouden

Welke politieke partijen ken je?

Links

Linkse partijen vinden dat de overheid veel moet doen voor de mensen. Het verschil tussen arm en rijk moet zo klein mogelijk zijn. Kwetsbare mensen moeten geholpen worden.

Midden

Sommige partijen zitten met hun ideeën tussen links en rechts in. Ze vinden dat mensen vooral voor elkaar moeten zorgen. 

Rechts

Rechtse partijen vinden dat de overheid zo min mogelijk moet regelen. De mensen moeten zo veel mogelijk zelf beslissen. Veiligheid is wel belangrijk. 

Bij welke stroming is het gezin, geloof en conservatieve tradities belangrijk?

1. Populisme
2. Liberalisme
3. Socialisme
4. Confessionalisme

Welke stroming heeft de waarde gelijkheid?

1. Liberalisme
2. Socialisme
3. Confessionalisme
4. Populisme

Welke stroming vindt vrijheid belangrijk?

1. Socialisme
2. Liberalisme
3. Populisme
4. Confessionalisme

Verkiezingen

HOOFDSTUK 2 STEMMEN

Kiesrecht

Je mag stemmen tijdens verkiezingen.

• 18 jaar en ouder
  
• Nederlandse nationaliteit
  

Hoe?

• Op de verkiezingsdag ga je met je stempas naar het stembureau. 
• Daar krijg je een stembiljet waarop alle kandidaten staan die meedoen aan de verkiezingen.
• Als je stemt bij volmacht laat je iemand anders voor jou een stem uitbrengen.

Je kunt op verschillende manieren voor jouw mening opkomen:

=> Door te stemmen/kiezen op een         politieke partij = actief kiesrecht

=> Door gekozen te worden 

      = passief kiesrecht

Een andere manier om voor jouw mening op te komen = lid worden van een actiegroep of belangenorganisatie

Actief kiesrecht 

Zelf stem uitbrengen 

Passief kiesrecht

Jezelf verkiesbaar stellen

Verkiezingen

Elke 4 jaar zijn er in Nederland verkiezingen. Dit zijn landelijke en gemeenteraadsverkiezingen. 

Er zit 2 jaar tussen elke verkiezing.

Elke Nederlander vanaf 18 jaar heeft kiesrecht. 

Dit is het recht om te stemmen. Het kiesrecht houdt ook in dat jij jezelf verkiesbaar kan stellen, en dat andere mensen op jouw kunnen stemmen.

Verkiezingen

Gemeenteraad

Provinciale Staten

Tweede Kamer

Europees Parlement

Provinciale Staten

Provinciale statenverkiezingen vinden eenmaal in de 4 jaar plaats. De laatste verkiezingen voor de provinciale staten werden op 20 maart 2019 gehouden.

Tweede kamer

De VVD werd de grootste partij bij deze verkiezingen. 

Verder waren er maar liefst vier nieuwkomers die zetels behaalden: Volt, JA21, BBB en BIJ1. De verkiezingen waren op 17 maart 2021, maar er kon al op 15 en 16 maart worden gestemd en zeventig-plussers konden per brief stemmen vanwege de coronamaatregelen.

Europees Parlement

Elke vijf jaar worden er verkiezingen gehouden voor het Europees Parlement, maar eigenlijk zijn het 27 nationale verkiezingen voor een Europees orgaan. De bedoeling is dat burgers stemmen op wie hen in het EP zal vertegenwoordigen.

Waterschappen

Waterschappen beslissen over zaken die met water te maken hebben, zoals:

visvergunningen

beheer van kanalen en sloten

waterzuivering

Waterschappen

Bent u Nederlander? Of heeft u de nationaliteit van een ander land? Dan mag u stemmen voor de waterschappen. 

U moet wel aan voorwaarden voldoen. 

De waterschapsverkiezingen vinden eens in de 4 jaar plaats. Tegelijk met de verkiezingen voor de provinciale staten

Beetje geschiedenis

• Tot 1887 censuskiesrecht
  
• 1887 kiesrecht voor een bredere groep mannen
  
• 1917 actief en passief kiesrecht voor alle mannen passief kiesrecht voor alle vrouwen
• 1919 actief kiesrecht voor vrouwen algemeen kiesrecht

Lijsttrekker

De leider van een politieke partij tijdens de verkiezingen, die bovenaan de kandidatenlijst van de partij staat.

Verkiezingscampagne

 

Het geheel aan acties waarmee politieke partijen proberen kiezers voor zich te winnen.

Filmpje: Campagnevideo van GroenLinks (1:02 minuten)

 

Verkiezingscampagne

Hier proberen partijen zoveel mogelijk stemmen te werven.

Ook hebben zij een verkiezingsprogramma waarin al hun standpunten staan, en hoe ze dit willen gaan doen.

Tijdens de campagne speelt de lijsttrekker een grote rol. Hij of zij is de persoon die bovenaan de lijst van de partij staat.

Vaak is het doel om zwevende kiezers te overtuigen. Zwevende kiezers hebben geen vaste partij waarop zij stemmen.

Zwevende kiezers

Kiezers die geen vaste voorkeur hebben voor een partij.

Fractie

Een groep Kamerleden van dezelfde politieke partij.

Elke fractie heeft een fractievoorzitter

Hoofdstuk 3 Na de verkiezingen

Stelsel van evenredige vertegenwoordiging

Elke geldige stem telt even zwaar mee.

Kiesdeler: het aantal stemmen dat je nodig hebt voor één zetel.

 

Formatie

Het vormen van een nieuw kabinet noem je de formatie.

Hoofdstuk 3      Na de verkiezingen

Zetelverdeling

Verdiepingskader

Voorbeeld kiesdeler:

Als 9 miljoen mensen hebben gestemd is de kiesdeler 60 duizend (9 miljoen delen door 150 zetels). 

Dat wil zeggen dat een partij 60 duizend stemmen nodig heeft om één zetel te bemachtigen.

Coalitie

De partijen die met elkaar samenwerken in het kabinet

Hoe?

Het kabinet kan zijn plannen alleen uitvoeren als de meerderheid van de Tweede Kamerleden vóór de plannen stemt, dat wil zeggen 

tenminste 76 van de 150 zetels.

Oppositie

De partijen die niet deelnemen aan het kabinet

Bordesfoto met ministers en de koning. De bordesscene is de presentatie van de nieuwe regering en het eerste fotomoment van de nieuwe regering. 

Huiswerk

Ga naar Deviant Studiemeter Schokland Niveau 2

Politiek Juridische Dimensie
Thema 1 Democratie
Hoofdstuk 3 Invloed op de Politiek Nederland
Opdracht 1 t/m 7

Succes!

Links en rechts