Les 6 - Register en beleefdheid

• Nederlands
• Secundair onderwijs

Register en beleefdheid

pg.60

Register en beleefdheid

pg.60

pg.60

Register en beleefdheid

pg.60

pg.60

Register en beleefdheid

pg.61

In je eigen woorden: wat is taalregister?

Register en beleefdheid

pg.61

pg.61

Je komt een vriendin tegen en je spreekt haar als volgt aan: 'Goedemorgen, wat ben ik blij u te zien.'

1. te informeel
2. gepast
3. te formeel

Je schrijft een mail naar een medeleerling en je sluit af met 'Salukes, maat'.

1. te informeel
2. gepast
3. te formeel

Je titularis schrijft een mail naar alle ouders van de klas en begint met 'Hey iedereen'.

1. te informeel
2. gepast
3. te formeel

Jullie kampverantwoordelijke stuurde een mail naar de gemeente om vervoer aan te vragen. ze kreeg een mail terug met de volgende aanspreking: Dag mevrouw Vandermaelen

1. te informeel
2. gepast
3. te formeel

Register en beleefdheid

pg.62

pg.62

situaties

We reageren op een andere manier in verschillende situaties.

• Ga allemaal rechtstaan. 
• De leerkracht noemt een situatie. 
• Beeld deze zo goed en zo snel mogelijk uit!
• De leerkracht duidt iemand aan: wat zeg je?
• Lukt het niet? Ga dan zitten

• Je ziet een dikke spin.

• Iemand schopte je in de schenen.

• Je kreeg een goede toets terug.

• Je komt aan op je verrassingsfeestje.

• Je wint de lotto.

• Je moet een grote toets maken waarvoor je niet hebt gestudeerd.

• Je krijgt eindelijk het paar schoenen dat je graag wou.

• Je snapt niets van wat de leerkracht probeert uit te leggen..

• Iemand houdt een schimmelkaas onder je neus.

• Je staat al een uur te wachten op de bus.

• Je loopt door een bos op weg naar een verjaardagsfeestje, en je hebt het gevoel dat je achtervolgd wordt.

• Je zag zonet een schaduw.

• Je ziet gelukkig het huisje waar licht brandt.

• Er springt opeens een persoon uit de struiken.

• Je ziet dat het je beste vriend is.

• Je komt samen aan op het verjaardagsfeestje.

• Het is er niet leuk.

• Je krijgt er spruiten.

• Het dessert is een ijsje.

Register en beleefdheid

pg.62

De 'Scherpslijper' is een rubriek uit 'Iedereen beroemd'. Wat is het doel van het programma?

1. informeren
2. overtuigen
3. ontspannen
4. activeren

Wat wordt er bedoeld met een 'scherpslijper'?

1. een puntenslijper
2. een messenslijper
3. een criticaster
4. een muggenzifter

een criticaster is iemand die graag kritiek levert op iemand.

Register en beleefdheid

pg.63

pg.63

Bespreek:

wat is het effect als deze jongeren 'jij' gebruiken?

wat is het effect als deze jongeren 'u' gebruiken?

Kan je nog een situatie bedenken waarin het raar is om 'u' te gebruiken?

Kan je nog een situatie bedenken waarin het raar is om 'jij' te gebruiken?

Welke vormen gebruik je tegen vrienden?

jij/je

u

Welke vormen gebruik je tegen je ouders?

jij/je

u

Welke vormen gebruik je tegen je leerkracht Nederlands?

jij/je

u

Welke vormen gebruik je tegen je sportcoach?

jij/je

u

Welke vormen gebruik je tegen de directeur?

jij/je

u

in duo's

Leerling 1 = de spreker

• Kies een situatie op pg.64

Leerling 2 = de gesprekspartner

• Je mag niet in het boek kijken: zeg A of B

Leerling 1 voert het gesprek uit, aangepast aan de gesprekspartner. 

Leerling 2 raadt wie de gesprekspartner zou kunnen zijn.

Na vier keer wissel je van rol. 

pg.64

in duo's: evaluatie

Kies twee situaties + een gesprekspartner uit of verzin iets nieuw (gepast). 

• Deze situatie ga je samen voorbrengen aan de leerkracht. 
• Je wisselt van rol (in dialoog 1 ben je spreker en in dialoog 2 ben je gesprekspartner)
• Je mag dit voorbereiden maar je brengt het voor zonder blad.
• Jullie krijgen een gezamenlijk punt op 5: Zijn de situaties aangepast aan de situatie (formeel / informeel) ? Wordt er rekening gehouden met beleefdheidsconventies? 

pg.64

Tussenstop 1 - grammatica

pg.448

PDF op SS!

pg.69-73

Evaluaties:

AGENDA:

Toets

• Toets over taalregisters op _________________
• Vooral toepassing
• Toets over werkwoordspelling (tussenstop)
• Bookwidgets werkwoordspelling op Smartschool