5. Neerslag

• Aardrijkskunde
• Middelbare school
• havo, vwo
• Leerjaar 1

5. Neerslag

Ga rustig zitten op je plek.

Pak je boek, schrift en iPad op tafel.

Startvraag: waarom vriest in het noorden van Noorwegen de haven bijna nooit dicht?

Dit gaan we leren:

Wanneer neerslag ontstaat.

Welke soorten neerslag (stijgingsregen en stuwingsregen) we kennen.

Hoe deze soorten neerslag ontstaan.

Ben je al verder aan het werken en gaat dat goed? Dan kan je vast in stilte zelfstandig aan het werk gaan.

Belangrijkste regels

1. Lucht die opstijgt, koelt af.

2. Koude lucht kan minder waterdamp vasthouden dan warme lucht.

Dus: wanneer de lucht ergens opstijgt, kan je neerslag verwachten.

Groen:

Open zelf de LessonUp, neem door en maak de opdrachten in je schrift.

Blauw/paars:

Blijf in de les en doe mee met de uitleg.

Lucht kan op 3 manieren stijgen:

1. Door warmte, zoals bij de evenaar

2. Door een gebergte waar de lucht overheen geduwd wordt >>

3. Door botsen van warme en koude lucht

Bij de evenaar stijgt lucht op vanwege warmte. Hoog in de lucht koelt het af, waardoor je regen krijgt.

Regen die ontstaat omdat warme lucht opstijgt, noemen we een stijgingsregen.

Als lucht tegen een berg op wordt geduwd, dan krijgen we te maken met stuwingsregens.

(Stuwen betekent duwen).

De ene kant van de berg krijgt dan veel neerslag, en de andere kant juist weinig.

Sleep de begrippen naar de juiste plek.

zijde

zijde

Loef

Lij

Regenschaduw

Stuwingsregen

Als een gebied aan zee ligt (zoals Nederland), en het is niet beschermd door een gebergte, valt er ook vaak neerslag.

Lucht vanaf zee is namelijk vochtig, dus bij een aanlandige wind kan het dan gaan regenen.

Dit hebben we geleerd:

Waarom stijgende lucht zorgt voor neerslag.

Hoe een stijgingsregen ontstaat rondom de evenaar.

Hoe een stuwingsregen ontstaat bij een gebergte.

Aan de slag!

Maak: de opdrachten in deze LessonUp.

Hoe: in je schrift. Gebruik je Basisboek (B57 t/m B60).

Met wie: je mag rustig overleggen met je buur.

Hoe lang: tot het einde van de les.

Klaar: zorg dat je je eerdere werk hebt nagekeken.

Werk alvast verder aan les 6.

Opdracht 1

a. Leg uit hoe neerslag ontstaat. Begin bij: 'Lucht stijgt op'.

b. Noem drie verschillende vormen van neerslag.

Opdracht 1 - Antwoorden

a. Leg uit hoe neerslag ontstaat. Begin bij: 'Lucht stijgt op'.

Lucht stijgt op. Hoog in de lucht is het kouder en koelt de lucht af. Daardoor verandert waterdamp in wolken. De koude lucht kan het water niet vasthouden en laat dit vallen in de vorm van neerslag.

b. Noem drie verschillende vormen van neerslag.

Regen, hagel, sneeuw, mist.

Opdracht 2

Bekijk de kaartjes op de volgende slide.

a. Aan welke kant van Nieuw-Zeeland regent het meer: het oosten of het westen?

b. Wat voor regens vallen er vooral in Nieuw-Zeeland: stijgingsregen of stuwingsregens? Leg uit hoe je dat kan zien.

c. Vanaf welke kant zal de wind meestal waaien: vanuit het oosten of vanuit het westen?

Opdracht 2 - Antwoorden

a. Aan welke kant van Nieuw-Zeeland regent het meer: het oosten of het westen?

In het westen.

b. Wat voor regens vallen er vooral in Nieuw-Zeeland: stijgingsregen of stuwingsregens? Leg uit hoe je dat kan zien.

Stuwingsregens, want je ziet dat de neerslag ontstaat bij een gebergte.

c. Vanaf welke kant zal de wind meestal waaien: vanuit het oosten of vanuit het westen?

Vanuit het westen - daar komt vochtige zeelucht aan land, het stijgt tegen het gebergte op, en er valt daar een stuwingsregen. Aan de andere kant van de berg is het droog.

Opdracht 3

Bekijk nog eens de kaartjes op de vorige slide.

a. Ligt de stad Christchurch aan de loefzijde of aan de lijzijde van het gebergte?

b. Leg je antwoord bij vraag 3a uit.

Opdracht 3 - Antwoorden

Bekijk nog eens de kaartjes op de vorige slide.

a. Ligt de stad Christchurch aan de loefzijde of aan de lijzijde van het gebergte?

De lijzijde van het gebergte.

b. Leg je antwoord bij vraag 3a uit.

Christchurch ligt aan de kant waar weinig neerslag valt. Die kant noemen we de lijzijde.

Opdracht 4

Neem de tabel over in je schrift. Zet de begrippen op de juiste plek: of onder 'loefzijde', of onder 'lijzijde'.

Begrippen: stuwingsregen, lucht stijgt en koelt af, lucht daalt en warmt op, droog, regenschaduw, vochtig.

Loefzijde

Lijzijde

Opdracht 4 - Antwoorden

Neem de tabel over in je schrift. Zet de begrippen op de juiste plek: of onder 'loefzijde', of onder 'lijzijde'.

Begrippen: stuwingsregen, lucht stijgt en koelt af, lucht daalt en warmt op, droog, regenschaduw, vochtig.

Loefzijde	Lijzijde
Stuwingsregen Lucht stijgt en koelt af Vochtig	Lucht daalt en warmt op Droog Regenschaduw

Opdracht 5

Bekijk de afbeelding op de volgende slide.

a. Welke soort neerslag zie je op het plaatje?

b. Neem de cijfer 1 t/m 5 over in je schrift. Zet er de juiste begrippen achter. Kies uit: droge dalende lucht, verdamping, droog, nat, stijgingsregen.

c. Waar op aarde komen deze regens vooral voor?

Opdracht 5 - Antwoorden

a. Welke soort neerslag zie je op het plaatje?

Een stijgingsregen.

b. Neem de cijfer 1 t/m 5 over in je schrift.

1: droog

2: nat

3: verdamping

4: stijgingsregen

5: droge dalende lucht

c. Waar op aarde komen deze regens vooral voor?

Rond de evenaar / in de tropen.