Laatste les 5H Kua

• Kunst
• Middelbare school
• havo
• Leerjaar 5

Laatste les 5H Kua

Vandaag laatste les

Leerstof

Leren vs. oefenen

Wat moet je echt niet doen?

Slimme tips voor het examen

Examenvraag maken

herhalen?

Tips voor leren (50% leren, 50% oefenen)

1. Geen details, namen of jaartallen uit je hoofd leren.

Wel uit je hoofd leren: analysebegrippen, rijtjes met kenmerken, andere begrippen (zoals geabstraheerd, engagement, multidisciplinair, eclectisch, reliek, spitsboog, syllabisch).

2. Het gaat om grote lijnen, vernieuwingen kunnen verklaren, verbanden leggen, verschillen en overeenkomsten, analyseren.

3. Oefen met examens. Kijk naar correctiemodel. Volledig antwoord geven is heel moeilijk!

Tips tijdens het examen

1. Je denkt eerst: wat is dit nou weer? 

Daarna: ik kan elk kunstwerk analyseren.

2. Kijk of het een toepassingsvraag (kunstanalyse)- of inzichtsvraag (kennis) is. Wat moet je doen?

3. Zorg dat je alle (moeilijke) woorden begrijpt. Woordenboek!

4. Welke kant word ik opgestuurd? Signaalwoorden, de bron, aantal punten. Goed lezen!

5. Antwoord heel volledig; wees niet te snel tevreden en leg alles uit.

Kunstanalyse = aspect + waarneming + uitleg + conclusie

Markeren tekst

Vraag markeren

hoe werkt het in facet?

Markeer de opgave

Verschrikkelijk:

voorstelling en vormgeving verwisselen...

modernisme en postmodernisme verwisselen...

"omdat ze het mooi vonden"....

"dat zie ik aan de lichaamshouding"..

Bij een I(nzicht)-vraag niks invullen...

De bron niet gebruiken in het antwoord...

3/4-puntenvragen leeg laten...

Bij een vergelijking maar 1 kant noemen...

Fantastisch! 

1. Volledige antwoorden 

Kunstanalyse = aspect + waarneming + uitleg + conclusie

2. leesbare antwoorden

3. Zoveel mogelijk vragen gemaakt, in ieder geval met veel punten.

4. 2e corrector die jullie niet kent, gaat jouw antwoord goedkeuren.

Besefmoment... 1e stap bij voorbereiding

Meestal weet je niet, wat je niet meer weet...

Het is heel veel leerstof.

Ga door de syllabus, streep aan wat je blijkbaar niet meer weet. Zoek op waar het over gaat/wat het betekent.

accenten in syllabus

Examenblad > Kunst algemeen > syllabus havo 2025

Voorbereiding CSE KUA

De twee belangrijkste dingen voor je toets voorbereiding

LEER: 50%

- De accenten (Syllabus)

- De begrippen en kenmerken van stromingen (lessonup/boek)

OEFENEN: 50%

- Met antwoord geven via kop-romp-staart

- Met de explicitering van begrippen en termen (syllabus)

- Examenopgaven en controleren antwoorden

CONTROLEER

CONTROLEER ook jouw antwoorden met het antwoordmodel. 

De antwoorden uit het antwoordmodel geven een goed beeld van de nauwkeurigheid waarmee je vragen moet beantwoorden.

Tekst

aspecten van de VOORSTELLING

aspecten van de VORMGEVING

Wat zie ik?

Wat hoor ik?

Wat is het verhaal?

Hoe klinkt het ?

Hoe is het schilderij ingedeeld ?

Hoe bewegen de danseressen over het podium  ?

Hoe wordt de sfeer weggezet in de film ?

Welke materialen zijn gebruikt?

Hoe ziet het kostuum eruit?

VOORSTELLING vs VORMGEVING

• Voorstelling: Wat wordt er afgebeeld? Wie? Waar? Verhaal? 
• Vormgeving: Hoe wordt dit afgebeeld? Check je analyseboekje voor de beeldende aspecten (compositie, licht, kleur etc.)

---> Objectief! 

Vraag 1

afbeelding 1

In München ontstond in 1911 een kunstenaarsgroep rond de Rus Wassily

Kandinsky (1866-1944). De groep organiseerde exposities en bracht in mei 1912

een almanak (jaarboek) uit met als titel Der Blaue Reiter. De door Kandinsky

vormgegeven omslag van dit boek is illustratief voor de nieuwe kunstopvatting

van deze groep kunstenaars.

2p  Noem twee aspecten van het omslagontwerp die vernieuwend waren.

2p Noem twee aspecten van het omslagontwerp die vernieuwend waren.

Antwoord

twee van de volgende:

− De voorstelling is geabstraheerd/gedeformeerd weergegeven.

− De afbeelding (en de letters) ogen geïmproviseerd / als een schets of

voorstudie (en niet als een af/doorwerkt eindproduct).

− De afbeelding is geïnspireerd op (thema's uit) 'primitieve' kunsten

(volkskunst, middeleeuwse kunst).

− Het beeld oogt plat / er wordt geen (lineair) perspectief toegepast.

per juist antwoord 1 

Vraag 2

In de almanak werden eveneens voorbeelden van niet-westerse kunst,

volkskunst en kunst van kinderen en amateurs opgenomen. De kunstenaars die deze almanak samenstelden waren bijzonder geïnteresseerd in al deze vormen van 'primitieve' kunst.

1p  Geef een verklaring voor deze interesse.

De kunstenaars die deze almanak samenstelden waren bijzonder geïnteresseerd in al deze vormen van 'primitieve' kunst.
1p Geef een verklaring voor deze interesse.

Antwoord

Het antwoord dient de volgende strekking te hebben:

Deze kunstenaars waren op zoek naar oorspronkelijkheid / zuiverheid /

eenvoud / een spirituele eenheid / een innerlijke werkelijkheid (dit

meenden zij aan te treffen in 'primitieve' culturen en in deze 'primitieve'

kunst).

Vergelijk het modernisme en het postmodernisme met elkaar.
Noem 3 manieren hoe deze stromingen verschillen.

- CULTUUR VAN DE KERK

- CULTUUR VAN HET MODERNE

- MASSACULTUUR

Meestal gaat vraag 1-9 over Cultuur van de Kerk.

De rest van het examen over modern & massa

cultuur van de kerk

 CULTUUR VAN HET MODERNE

MODERN

Less is more

Less is a bore

de waarheid bestaat niet, ik maak wat ik tof vind

Kunst geeft vorm aan de waarheid waarnaar men op zoek is.

eclecticisme

Hoge cultuur

Hoge en lage cultuur versmelten

Accenten binnen het onderwerp MODERNISME (1e helft 20e eeuw)

1. avantgardistische stromingen; 
2. expressie en abstractie;
3. architectuur: functionalisme; ontwikkelingen in de kunsten in Rusland (bijvoorbeeld constructivisme);  
4. psychologisch realisme (Konstantin Stanislavski) en episch theater (Bertolt Brecht);
5. vernieuwing van de academische dans (bijvoorbeeld Les Ballets Russes) en ontstaan moderne theaterdans (bijvoorbeeld Isadora Duncan, Martha Graham); dansrages;
6. expressionisme en atonaliteit in de muziek; ontstaan nieuwe muzieksoorten: blues en jazz;
7. ontwikkelingen en experimenten binnen film (bijvoorbeeld Sergei Eisenstein, Duits expressionisme, Hollywoodgenres en animaties).
   

1. Avantgardistische stromingen

- Jonge generatie kunstenaars, gaan met nieuwe kunstvormen experimenteren

- Expressionisten, Futuristen, en Kubisten

- Riepen vernieuwing uit, breken met het verleden

EXPRESSIE

Uitdrukking van 

het innerlijke (gevoel) van de kunstenaars​

​

ABSTRACTIE

Abstracte kunst geeft de zichtbare werkelijkheid niet weer

Een kunstwerk hoeft geen vertaling te zijn van wat je ogen zien. 

3. Functionalisme en constructivisme

- architectuur: functionalisme - ontwikkelingen in de kunsten in Rusland (bijvoorbeeld constructivisme)

4. Modern theater

- psychologisch realisme (Konstantin Stanislavski) 

- episch theater (Bertolt Brecht);

5. Moderne dans

- vernieuwing van de academische dans (bijvoorbeeld Les Ballets Russes) 

- ontstaan moderne theaterdans (bijvoorbeeld Isadora Duncan, Martha Graham)

- dansrages;

6. Expressionisme en atonaliteit in muziek

- Expressionisme en atonaliteit in muziek

- Ontstaan nieuwe muzieksoorten: blues & jazz

Voorbeelden/invalshoeken:

Waardering Afro-Amerikaanse muziek (jazz)

Muziek: blues & ragtime

Stravinsky (niet-Europese invloeden op kunstenaar)

Bartok: onderzoek volkscultuur

7. Modernistische film

Accenten: 

Ontwikkelingen en experimenten binnen film (Eisenstein, Duits expressionisme, Hollywood, animaties)

Voorbeelden/invalshoeken: 

• Film als amusement, bv. musicalfilm, Disney animatie

EXAMENVRAGEN

CULTUUR VAN HET MODERNE

Vraag 1

Op afbeelding 1 zie je de voorpagina van het Duitse kunst- en cultuurtijdschrift Der Sturm (De storm) uit 1911. Het kunstwerk dat erop afgedrukt staat, is een houtsnede met de titel Tänzerinnen (Danseressen) van de Duitse kunstenaar Ernst Ludwig Kirchner.

Kirchner was met name geïnteresseerd in dansvoorstellingen in het variété, zoals blijkt uit afbeelding 2. Zijn werk wordt gezien als expressionistisch. De houtsnede op afbeelding 2 is hier een voorbeeld van.

-Beschrijf een aspect van de voorstelling op afbeelding 2 dat kenmerkend is voor het expressionisme.

-Beschrijf drie aspecten van de vormgeving op afbeelding 2 die kenmerkend zijn voor het expressionisme.

Afbeelding 1

Voorzijde weekblad Der Sturm (De storm), september 1911

Afbeelding 2

Ernst Ludwig Kirchner, Tänzerinnen (Danseressen), houtsnede, 1911

voorstelling (een van de volgende): 1

 Er is een energieke/wilde/uitbundige dans te zien.

 Er is een niet-academische / exotische dans te zien.

 Er zijn dansende vrouwen te zien (een typisch expressionistisch

thema). 

vormgeving (drie van de volgende): 3

 (vorm) De vormen zijn vereenvoudigd / geabstraheerd.

 (vorm) De vormen zijn hoekig / gedeformeerd.

 (vorm) Sommige vormen bestaan uit dikke lijnen.

 (vorm) De vormen zijn alleen met contouren aangegeven.

 (ruimte) Het beeld is plat (er is weinig dieptewerking).

 (licht) Er is een hard contrast tussen licht en donker / (bijna) geen

schaduw. 

MASSACULTUUR

Kernconcepten

• AUTHENTICITEIT
  
• KUNSTENAAR ALS ONDERNEMER
  
• IDENTITEIT (jeugdcultuur, subcultuur)
  
• MASSACULTUUR en ENTERTAINMENT
  
• POSTMODERNISME
  
• INTERCULTUREEL
  

Accenten binnen het onderwerp MASSA vanaf 1950

1. • invloed van massamedia en internet op de kunsten; globalisering; hoge- en lage cultuur; mainstream en subculturen; jeugdculturen;
2. • multidisciplinaire kunst; fusion en cross over;
   
3. • popart, postmodernistische kunst;
   
4. • engagement; activistische kunst;
   
5. • film als bioscoop, TV en internetproduct (bijvoorbeeld tv-drama, reality-tv, speelfilms videoclips, vlogs);
6. • locatietheater, vormingstheater.
   
7. • breakdance, hiphop, urban dance; postmoderne dans, minimal dance;
   
8. • veelheid aan stromingen in pop-, jazzmuziek en klassieke muziek.

1. Massamedia

• invloed van massamedia en internet op de kunsten; globalisering; hoge- en lage cultuur; mainstream en subculturen; jeugdculturen;

In de massacultuur vervaagt het verschil tussen ‘lage’ en ‘hoge’ kunsten 

• HOGE kunst wordt gezien als kunst voor de Elite. 
• LAGE kunst wordt gezien als kunst voor de ‘gewone’ mens. 
• Kunst- en cultuurvormen die voorheen slechts voor de elite waren bestemd (‘hoge’ kunst) worden onderdeel van de massacultuur.  
• Ook komt de (‘lage’ kunst) via kunstenaars als Keith Haring en Andy Warhol in het museum terecht waardoor het ook wordt geaccepteerd door de elite.  

2. Fusion & cross over

mengen van stijlen tot iets nieuws

Fusion: twee stijlen worden gecombineerd in een kunstwerk tot een nieuwe stijl. Cross over: twee stijlen worden gecombineerd in een kunstwerk. 

3. Popart & postmodernisme

Renaissance               Modernisme         Post-modernisme

4. Engagement & activistische kunst

7. breakdance, hiphop, urban dance; postmoderne dans, minimal dance;

8. veelheid aan stromingen in pop-, jazzmuziek en klassieke muziek.

postmodern

EXAMENVRAGEN

MASSACULTUUR

Voorbereiding CSE KUA

De twee belangrijkste dingen voor je toets voorbereiding

LEER: 50%

- De accenten (Syllabus)

- De begrippen en kenmerken van stromingen (lessonup/boek)

OEFENEN: 50%

- Met antwoord geven via kop-romp-staart

- Met de explicitering van begrippen en termen (syllabus)

- Examenopgaven en controleren antwoorden