Paragraaf 3

• Geschiedenis
• Middelbare school
• vmbo t
• Leerjaar 3

Wat gaan wij doen?

Instructie paragraaf 3

Lezen en maken

Afsluiting

Groep theepluksters op Sumatra. Foto gemaakt rond 1910.

Welk antwoord is juist?

1. Deze vrouwen zijn slaven, ze krijgen niet betaald voor hun werk.
2. Deze vrouwen doen herendiensten, hiervoor krijgen ze niet betaald.
3. Deze vrouwen krijgen betaald voor hun werk.

Wat was voor Nederland een reden om rond 1870 zijn grondgebied in Indonesië uit te breiden?

1. Nederland wilde de slavenhandel uitbreiden.
2. Nederland wilde er gevangenen naar toe kunnen sturen.
3. Nederland wilde het Cultuurstelsel uitbreiden.
4. Nederland wilde meer macht en aanzien krijgen in de wereld.

Waarom betrokken de Nederlandse bestuurders de Indonesische adel bij het bestuur van Java?

1. Omdat de Indonesische adel bij de verkiezingen inspraak eiste in het bestuur
2. Omdat de Indonesische bevolking beter luisterde naar de eigen Indonesische vorsten dan naar de Nederlandse bestuurders
3. Omdat de Nederlandse bestuurders zich hielden aan een oud verdrag waarin inspraak van de adel was vastgelegd

Na de afschaffing van het Cultuurstelsel kwamen er meer particuliere ondernemingen in Indonesië. Op deze ondernemingen ontstond een tekort aan arbeidskrachten.
Op welke wijze werd dat tekort aan arbeidskrachten opgelost?

1. Door het aannemen van blanke Europeanen
2. Door het inhuren van contractarbeiders
3. Door het kopen van slaven

Rond 1870 vestigden steeds meer zelfstandige ondernemers zich in Indonesië.

Zij hielden zich vooral bezig met:

1. landbouw en industrie
2. landbouw en mijnbouw
3. mijnbouw en industrie

Nederland wilde vanaf 1870 in steeds meer gebieden in Indonesië de macht hebben.
Is de volgende zin hiervan een oorzaak of gevolg?

Er kwam oorlog met een aantal inheemse vorsten.

1. Oorzaak
2. Gevolg

Instructie

🏵

🌴

🌴

🌴

🕳

🌴

🕳

🛢

🛢

🛢

Koffie

☕️

⚽️

🌴

🍚

🍚

🍚

🍚

🖇

🖇

🚬

🌴

🚬

Goud

🏵

🌴

🛢

🌴

🌴

☕️

🛢

🌴

🍭

🏵

🏵

☕️

Palmolie

🌴

Tabak

🚬

Aardolie

🛢

Suikerriet

🍭

Kolen

🕳

Rubber

⚽️

Rijst

🍚

Tin

🖇

Thee

🍵

🍵

🍵

Vanaf 1870: Nederland breidt zijn macht uit

• Grote vraag naar grondstoffen uit Nederlands-Indië (olie, tin, rubber)

• Bouw van het Suez-kanaal zorgt voor goede én veel kortere route naar Nederlands-Indië

• Modern-imperialisme: uitbreiding van het aantal kolonies door Europese landen

Nederlands Imperialisme (1)

• Nederlandse versie van het modern imperialisme
  

• Koninklijk Nederlands-Indisch Leger (KNIL) beschermt plantage-eigenaren
  

• Begint met de harde acties na aanval op KNIL (1894: Lombok)

Nederlands Imperialisme (2)

• Conflict met Atjeh (op het eiland Sumatra) wordt erger (1873-1904)
  

• In 1910: heel Nederlands-Indië in bezit van Nederland
  

Johannes van Heutsz

• Generaal-Majoor die de oorlog in Atjeh won voor Nederland:  waakzaamheid en bewegelijkheid

• Tussen 1904 en 1909 Gouverneur-Generaal van Nederlands-Indië

• Zorgde ervoor dat steeds meer vorsten zich gingen onderwerpen aan het Nederlandse gezag

In Nederland..

kwam er steeds meer kritiek op de uitbuiting van de Nederlandse bevolking.

Ethische politiek

Streven van de Nederlandse regering naar welvaart en ontwikkeling van de Indonesische bevolking!

Ethische politiek

• Ontstaat rond 1900 in Nederland

• Nederland wil iets terugdoen voor de Indonesische bevolking (Ereschuld)

• Beschaving en cultuur bij brengen

De Ethische politiek bestond uit:

• Verbetering van het onderwijs in Nederlands-Indië

• Irregatie aanleggen voor betere oogsten

• Emigratie bevorderen van dichtbevolkte naar dunbevolkte gebieden

• Verbetering gezondheidszorg

Nederland doet iets terug 

                     De ethische politiek zorgde voor: 

• Betere gezondheidszorg, bevolking ingeëint tegen ziektes.
• Betere landbouw, voedselproductie neemt toe
• Beter onderwijs, op dorpsscholen leren kinderen lezen en schrijven. Rijke kinderen gaan naar  westerse scholen (lerendaar over vrijheid, gelijkheid, democratie(!))
• Infrastructuur wordt verbeterd ( ook handig voor de Nederlanders)

Voorbeelden ethische politiek!

Deze video is niet meer beschikbaar

explain

De gevolgen van beter onderwijs

• Sommige Indonesiërs gingen in Nederland studeren;
  

• ..en leren daar over vrijheid en democratie
  

• Gevolg: ontstaan nationalisme in Nederlands-Indië

• Let op: Ook in andere kolonies ontstaat nationalisme

Door het onderwijs namen de Indonesiers ook de Westerse ideeen over!

Onder andere:

Nationalisme: het idee dat je trots moet zijn op je eigen volk en dat elk volk recht heeft op een eigen staat!

In India, een Britse kolonie, leidde Mahatma Gandhi de onafhankelijkheidsstrijd van de nationalisten. 

Voor de nationalisten in Indonesië een groot voorbeeld voor hun strijd.

Hoe gaat Nederland om met het opkomend nationalisme?

• Gematigde nationalisten mogen meepraten in de Volksraad (1918)

• Voorlopig geen onafhankelijkheid (“Duurt nog wel een paar honderd jaar.”)

• Volksraad stelt niet veel voor: mag alleen advies geven aan de regering
  

Teleurstelling bij Indonesische nationalisten.

• De Volksraad heeft weinig invloed

• Uit alles blijkt: voorlopig nog geen onafhankelijkheid, het bevalt de Nederlanders wel in Indië.

Gevolgen(p 4)

• Radicalisering: geen samenwerking meer met de Nederlanders

• (Gewapende) strijd voor onafhankelijkheid, bijvoorbeeld met een opstand

• Partai Kommunis Indonesia (PKI)

De KNIl

Sloeg de opstand snel neer

Vanaf ongeveer 1900 vonden veel Nederlanders dat Nederland niet alleen moest verdienen aan Indonesië. Nederland moest het land ook helpen met bijvoorbeeld onderwijs en ziekenzorg.

Onder welke naam staan deze plannen bekend?

1. batig slot
2. ethische politiek
3. kolonisatie

Na 1870 kreeg Nederland meer macht in Indonesië.

Met welk gevolg kreeg Nederland al snel te maken?

1. Er werd meer gevochten tussen Indonesiërs onderling.
2. Er werd minder vaak gevochten tussen Nederlanders en Indonesiërs.
3. Het verzet van de Indonesiërs tegen de Nederlanders nam toe.

Tussen 1900 en 1945 groeide het nationalisme in Indonesië.

Welke oorzaak voor de groei van het nationalisme is juist:

1. de invoering van de Ethische Politiek
2. de Nederlandse belofte van onafhankelijkheid
3. de toename van de Indonesische bevolking

Aan de slag!

Paragraaf 3. 

2,3,6,8,10,11 en 13

Klaar?

17,20 & 21.