6.5 Sociaal gedrag bij dieren

• Biologie
• Middelbare school
• havo
• Leerjaar 4

6.5 Sociaal gedrag bij dieren

- Wat weet je nog over leerprocessen?

- Uitleg 6.5 deel 1

- Opdrachten maken

- Start onderzoek

Leerdoelen

6.5.1 Je kunt uitleggen wat sociaal gedrag is en hoe dit gedrag de overlevingskansen van organismen beïnvloedt.

6.5.2 Je kunt uitleggen hoe sociaal gedrag evolueert.

Geef bij iedere zin de juiste vorm van leren.

•  I = E
• II = B
• III = E
• IV = C
• V = A
• VI = F 
• VII = D

Sociaal gedrag = gedrag van soortgenoten ten opzichte van elkaar.

Waarom samenleven in een groep?

- voordelen?

- nadelen?

Voordelen: overlevingskans vergroten, bijv. samen jagen, beschermen

Nadelen: verdeling van macht, ruimte, voedsel en seksuele partners

Sociaal gedrag/signalen

Handeling individu = prikkel voor soortgenoot

Functie sociaal gedrag:

- vaststelling rangorde/taakverdeling

- territoriumgedrag

- verzorgingsgedrag

- ...

Rangorde 

Functie: conflicten voorkomen  

• --> Dreig- en imponeergedrag (giraffe)
• --> Verzoeningsgedrag (baviaan)
  
  

Territoriumgedrag en conflictgedrag.

• Territorium --> voedsel en ruimte om nakomelingen groot te brengen.

Territoriumgedrag = verdedigen

Conflictgedrag = Gedrag als de motivatie voor twee verschillende gedragssystemen even groot is

• Voorbeeld van conflictgedrag: Oversprong gedrag --> gedrag uit 3e gedragssysteem uitvoeren

Overspronggedrag

Wanneer dreiggedrag lang duurt kan overspronggedrag optreden. 

Ze kunnen niet kiezen tussen aanvallen en vluchten. 

Laten gedrag zien dat 'niet passend' is bij de situatie.

Mensen ook: bijv. lachen in een ongemakkelijke situatie.

Balts = gedrag voor het paren 

bronst = periode van paringsbereidheid

Functie balts:

- opvallend en trekt daardoor partners aan

- vergroot de bereidheid 

tot paren

- verlaagt motivatie tot agressief gedrag

- paarband versterken

- soortspecifiek: voorkomt dat verschillende soorten met elkaar gaan proberen voortplanten

6.5 opdrachten: 57, 59 t/m 66

Klaar? Nakijken

Laatste 10 min.: voorbereiding PO gedrag

Leerdoelen

6.5.1 Je kunt uitleggen wat sociaal gedrag is en hoe dit gedrag de overlevingskansen van organismen beïnvloedt.

6.5.2 Je kunt uitleggen hoe sociaal gedrag evolueert.