Deugdethiek

• Levensbeschouwing
• Middelbare school
• havo
• Leerjaar 5

Deugdethiek

Les 7

Deze les

Terugblik 5 min

Deugdethiek (herhaling)10 min

Opdrachten maken (15 min)

Bespreken (15 min)

Evaluatie en afsluiting (5 min

Lesdoelen

• Ik kan in mijn eigen woorden uitleggen wat deugdethiek inhoud
  
• Ik kan de theorie van de deugdethiek toepassen op verschillende casussen
  

Aristoteles 

(384 – 322 v. Chr.)

• Filosoof.
• Leerling van Plato.
• Deugdethiek 
• Oudste ethiek?

Goed leven - volgens Aristoteles

Als je deugden bezit, ben je een goed mens

Een goed mens doet automatisch goede dingen

Deugdethiek

• Niet wat moet ik doen, maar hoe moet ik leven?
  
• Geen morele regels maar een houding die je kan ontwikkelen 
  
• Het ontwikkelen van deugden (karaktereigenschappen)
  
• Belangrijk: voorbeelden om van te leren
  
• Wat goed is, verschilt per situatie
  

Deugdethiek

Deugd: goede karaktereigenschap die het midden vormt tussen twee uitersten. 

Bijv:

Moed

lafheid

overmoed

ondeugd (tekort)

ondeugd (teveel)

deugd (midden)

laf <doorzettingsvermogen > hardnekkigheid

Opdracht (samen werken)

Maak lesopdracht 4

Tijdsduur 15 min

Voetbal en deugdethiek

• Geen vaste regels volgen maar een houding die je ontwikkelt 
• Oefenen is belangrijk
• voorbeelden zijn belangrijk 

Deugdethiek

Hoe bepaal je wat je volgens de deugdethiek moet doen?

• bepaal welke deugden er van belang zijn
• maak een afweging tussen deze deugden
• deugdelijk handelen moet je oefenen!

Deugdethiek

Voorbeeld: moet ik leren voor een toets of naar het feestje van een vriend gaan waar ik voor ben uitgenodigd?

- deugden: trouw/loyaal zijn in vriendschap, verstandigheid, zelfdiscipline

- een deugdzaam persoon zou een afweging maken tussen die deugden en proberen beide deugden uit te oefenen.

Dus...(verschillende mogelijkheden)

nu leren en later naar het feestje, naar het feestje en daarna leren, afzeggen maar een extra groot cadeau kopen, ....

Wat is een deugd?

Welke deugd praktiseer jij?

Aristoteles vindt dat de mens..

1. ...net als planten van nature gericht zijn op het 'goede'.
2. ...vanzelf al perfect is.
3. ...een zuinig leven moet leiden.
4. ...geordend is en goed maat kan houden.

We hebben volgens Aristoteles ethiek nodig omdat...

1. ...er anders oorlog ontstaat tussen iedereen.
2. ...we matigheid moeten leren toepassen.
3. ...mensen van nature gebruik maken van de ratio.
4. ...de mens emotioneel met zichzelf in de knoop zit.

-> Het redelijke midden <-

Deugd is een karakterhouding om een weloverwogen keuze te maken, gelegen in een midden in relatie tot ons, dat bepaald is door een rationeel beginsel, en wel op de manier zoals de mens met praktisch inzicht dat zou bepalen.

Doel: 

gelukkig worden.

Belangrijkste vraag: 

Wat voor mens wil ik zijn?

          Zelfontplooiing.

De deugdenethiek is de oudste vorm van ethiek.

• Als je een goed mens bent bezit je deugden (kwaliteiten) 
• Een goed mens doet automatisch het goede.

Maar... Wat is het goede?

Praktische wijsheid                        (phronesis)

• Het praktisch verstand komt met de jaren.
  

2 soorten deugden

Intellectuele deugden

(slimheid, verstandigheid, wijsheid, inzicht).

Praktische deugden 

(gulheid, ijverigheid, vriendelijkheid, moed).

Kardinale deugden

De meest belangrijke deugden.

• Maat
  
• moed
  
• verstandigheid
  
• rechtvaardigheid
  

Doel van de deugden

 Je blijft altijd in het  midden  tussen twee excessen. 

Bijv. moed is het midden tussen lafheid en onbezonnenheid.

Vrijgevigheid is een deugd. Tussen welke twee extremen situeer je deze deugd?

1. Gierigheid/gulheid
2. over de balk smijten/ gierigheid
3. Rechtvaardigheid/ gulheid
4. Noodzaak/ over de balk smijten

Moed is een deugd tussen twee extremen. Welke twee extremen zijn dat'?

1. verlegenheid/ bluf
2. Roekeloosheid/ verlegenheid
3. Lafheid/roekeloosheid
4. Bluf/ lafheid

Doel van de deugden

 Je blijft altijd in het  midden  tussen twee uitersten. 

Bijv. moed is het midden tussen lafheid en onbezonnenheid.

Deugden

• Karakter= eigenschappen die hetzelfde blijven op lang termijn
• Een goede eigenschap die niet veranderd
• Niet aangeboren, maar aangeleerd
• Wat is een voorbeeld van een deugd?
• Deugdzame personen: sterke persoonlijkheid

Aristoteles

• (384-322 v.C.)
• Een deugd heeft twee uitersten
• De middenweg is het best
• Wat zijn voorbeelden van deugden en uitersten?

Bijv. Laf -- Moed -- roekeloos

onzeker -- zelfverzekerd -- arrogant

gierig -- vrijgevend -- verkwistend

bescheiden -- trots -- verwaand

lui -- hardwerkend -- overspannen/work-a-holic