paragraaf 3.3: klimaat

• Aardrijkskunde
• Middelbare school
• havo
• Leerjaar 3

lesdoelen:

• Je kunt uitleggen waarom Chili een unieke ligging heeft;
  
• Je weet welke factoren van invloed zijn op het klimaat van Chili;
  
• Je kunt het natuurverschijnsel El Niño beschrijven en uitleggen hoe het ontstaat.
  

1a. Chili is een uitgestrekt land en smal

1b. Chili heeft een unieke ligging in 2 verschillende luchtstreken: gematigde en tropen

1c. De grens tussen de twee luchtstreken wordt bepaald door de 18 graden isotherm v.d. koudste maand.

Klimaten lopen vaak evenwijdig aan de breedtegraden (breedtecirkels)

5 Klimaatfactoren (ook wel temperatuuractoren genoemd B37) bepalen het klimaat:

• breedteligging
• land-zeeverdeling
• hoogteligging
• ligging van gebergte
• wind-en zeestromen

geografische breedteligging

Algemene regel:
Hoe verder van de evenaar hoe kouder het is.

Dit komt doordat:
1. Zonnestralen warmteverliezen naarmate ze langer onderweg zijn.
2. De zonnestralen op hogere breedte een groter oppervlak moeten verwarmen.

Ligging t.o.v. de zee

algemene regel: zeewater warmt minder snel op en koelt minder snel af dan land.

• Wind van zee is in de winter warmer
• Wind van zee is in de zomer koeler

• Een windje van zee neemt regen mee! (hoe verder van zee, hoe minder neerslag).

Hoogteligging

• hoe hoger hoe kouder
• per 1000m stijging, wordt   temperatuur 6°C kouder
• de hoogteligging bepaalt de   plantengroei in de bergen: 

     zie 

Hoe hoger op een berg, hoe kouder en dus hoe minder begroeiing.

De boomgrens (: punt waarop het te koud wordt voor bomen) ligt in de Alpen ongeveer op 1800 meter.

Met welke klimaatfactor verklaar je nu het voorkomen van het hogedrukgebied?

Waardoor de droogste plek op aarde: de Atacamawoestijn zich hier bevindt?

Ligging van gebergte

Algemene regel:
Wind van zee neemt waterdamp mee, bij het gebergte stijgt de lucht, koelt af, waterdamp condenseert en dat geeft neerslag. (loefzijde)

Als de lucht is afgekoeld gaat hij dalen en de lucht wordt warmer waardoor hij waterdamp vasthoudt, het blijft droog.

Zee-en windstromen

warme zeestromen zorgen boven land voor:

• verwarmend effect
• meer verdamping, dus meer neerslag.

Koude zeestromen zorgen boven land voor:

-verkoelend effect

-minder waterdamp, dus droogte.

opgave 5a en 5b: GB 55e druk kaart 244 laat zeestromen zien.

De Humboldtstroom gaat richting het noorden

Verschillen in een El Nino jaar met de normale situatie

• Temperatuur van het verschil
• Luchtdrukgebieden zijn tijdens El Nino anders dan in een normale situatie.
• De hoeveelheid neerslag
• de windrichting