9.6 De Holocaust

• Geschiedenis
• Middelbare school
• havo
• Leerjaar 4

9.6 De Holocaust 

KA: racisme, discriminatie en genocide, in het bijzonder op de joden

Leerdoel

Aan het eind van deze les kun je herkennen en uitleggen op welke manier de vervolging van de Joden vóór en tijdens de Tweede Wereldoorlog plaatsvond

Wat weet je al over de Holocaust?

Holocaust

Holocaust: moord op Joden tijdens de Tweede Wereldoorlog

De Holocaust wordt ook wel de Shoah genoemd (Hebreeuwse benaming)

Tijdens de Holocaust zijn er ong. 6 miljoen (Europese) Joden vermoord, alsmede miljoenen andere 'ongewensten'.

Holocaustmonument in Berlijn

Antisemitisme

Antisemitisme: Jodenhaat

Antisemitisme bestond al voordat Hitler aan de macht komt. 

Veel Europeanen hadden vooroordelen tegen Joden. De Nazi's maakten gebruik van deze vooroordelen om de haat tegen de Joden aan te wakkeren.

Eerste fase 

Discriminatie:

Pesten en vernederen

Uitsluiten

Hitler wordt kanselier januari 1933

De economische crisis  én het verlies van de oorlog is de schuld van de Joden 

Hoe dacht Hitler over de Joden?

1. Jodendom was geen godsdienst, maar een ras
2. Joden konden geen Duitsers zijn
3. Het 'Joodse ras' wilde het 'Arische ras' verzwakken en vernietigen (rassenleer)

Door het gebruik van Nazipropaganda gingen veel Duitsers geloven dat de Joden niet deugden

Welk boek schrijft Hitler waarin hij (o.a.) zijn ideeën over de rassenleer beschrijft?

1. Mein kämpf
2. Mein Konflikt
3. Mein krieg
4. Mein Streit

Door propaganda, zoals in de film De Eeuwige Jood of via hun eigen krant Der Stürmer...

...slagen de Nazi's erin, het Duitse volk te hersenspoelen: Joden moet je uitsluiten!

Vervolgingen vanaf 1933 (1)

Nadat Hitler aan de macht komt (1933) worden de Joodse Duitsers systematisch getreiterd, gediscrimineerd en geïsoleerd.

Het Duitse volk mag geen Joden meer in dienst nemen en niets meer bij Joden kopen.

De Joden worden ontslagen, mogen niet meer in parken, zwembaden, cafés en andere openbare gelegenheden komen

De Nazi's willen de Joden steeds meer uitsluiten 

van het openbare leven in Duitsland

Stelling:

'Vanaf 1933 mogen de Duitsers nog steeds winkelen in Joodse winkels'

1. Waar
2. Niet waar

Fase 1

Pesten en vernederen

Joden worden gepest op straat

Op welke manier werden Joodse mensen in Duitsland door de Nazi's gediscrimineerd? Noem tenminste 3 voorbeelden:

Vervolgingen vanaf 1933 (2)

• 1935: De rassenwetten bepalen dat Joden geen Duitsers meer zijn en dat zij niet mogen trouwen met Duitsers
• 1938: De Kristallnacht is een keerpunt in de Joodse vervolgingen - startpunt van de Holocaust
• Tijdens Kristallnacht vernielen de Duitsers Joodse eigendommen: 1400 synagogen en 7500 Joodse winkels, en nog veel meer

Kristallnacht 9 november 1938

Na een vlammende radiotoespraak van Joseph Goebbels, trekken Duitsers massaal de straat op om eigendommen van Joden te vernielen.

De politie en SS kregen de opdracht om niet in te grijpen.

In 1938 leidt de discriminatie van de Duitse Joden tot de

1. Neurenberger wetten
2. Kristallnacht
3. Aanval op Polen
4. Aanval op Nederland

Ingegooide ruiten na Kristallnacht

Stelling:
'Kristallnacht is geen keerpunt in de Joodse vervolgingen'

1. Waar
2. Niet waar

Fase 3

Concentreren:

Getto’s/Concentratiekampen

Vervolgingen vanaf 1939

In 1939 valt Duitsland Polen binnen

In Polen wonen 3,5 miljoen Joden

Duitse militairen schieten tienduizenden Joden dood tijdens de inval

Joodse Polen moeten verhuizen naar overvolle getto's

In de getto's was het leven zwaar: 

er was te weinig woonruimte voor de 

duizenden joden die er moesten leven.

Velen sterven door gebrek (voedsel)

en ziekte.

Niet-Joodse slachtoffers

Ons vertrekpunt is niet het individu: we voeden niet de hongerigen, laven niet de dorstigen, kleden niet de naakten. Voor ons voortbestaan hebben we gezonde mensen nodig.

— Joseph Goebbels, 1938.

• Tussen 1931-1941 werden 80.000 - 100.000 verstandelijk gehandicapten in instituten vermoordt
• 300.000 werden gesteriliseerd

  

Stelling:
'De getto's ontstaan in alle landen waarin de Nazi's de macht hebben'

1. Waar
2. Niet waar

Vanaf 1941 moeten de Joden de zeskantige Davidster op hun kleding dragen

'Wie deze ster draagt, is een vijand van ons volk.'

Stelling:
'Alleen Poolse Joden moeten een Davidster dragen'

1. Waar
2. Niet waar

Fase 4a

Vernietiging

Volkenmoord (1)

De Nazi's wilden Europa 'Jodenvrij' maken en dachten na over een definitieve eindoplossing (Endlösung)

In Oost-Europa voerde de SS massa-executies uit

• 1941: de Duitsers besluiten om over te gaan op genocide

Een Joodse man wordt door de 

Einsatzgruppen doodgeschoten

Oost-Europeanen hadden veel te vrezen: 

• Babi Yar (Oekraïne)  
• In vier jaar bezetting zijn hier tussen de 100.000-150.000 burgers gedood 

Op de volgende twee slides zijn executies door de SS te zien. 

 Deze beelden kunnen kunnen schokkend zijn. Als je dit niet wil zien, sla dan de slide over / doe ogen dicht. 

Fase 4b

Endlösung (=eindoplossing)

• Er moest nagedacht worden over een efficiëntere 'eindoplossing'. Hiervoor werd de Wannseeconferentie gehouden

Deze mannen besloten om uitroeiingskampen te bouwen (in het oosten). Daarvoor kwamen in het westen doorvoerkampen, zoals Westerbork. 

'Uit het Generalgouvernement, te beginnen bij Lublin, worden de joden naar het oosten afgevoerd. Er wordt gebruikgemaakt van een tamelijk barbaars en niet nader te beschrijven procéde. Van de joden zelf blijft weinig over. In grote lijnen zal zo'n 60 procent worden geliquideerd, terwijl nog 40 procent aan het werk kan worden gezet. De voormalige Gauleiter van Wenen, die deze actie leidt gebruikt een procedure die niet al te veel opvalt. De joden ondergaan een straf, die weliswaar barbaars is, maar die ze ten volle hebben verdiend.'

Doorvoerkampen moesten het transport makkelijk(er) maken. 
Eindbestemming? 

Let op !!!! 

De komende slides kunnen als zeer schokkend worden ervaren! 

Een gaskamer in Auschwitz

Zyklon-B werd gebruikt als pesticide. Wanneer een pil in contact komt met zuurstof, wordt er blauwzuur afgegeven. Men raakte bewusteloos en stierf binnen enkele minuten. 

Een in het geheim door het verzet gemaakte foto van naakte 

vrouwen die naar een gaskamer lopen

Wil je meer weten over deze foto?

Klik hier en lees het artikel.

Al het bewijsmateriaal moeten worden vernietigd: de lichamen van de vermoorde Joden werden verbrand in grote ovens.

Bekijk Andere Tijden in de klas - Dodenmarsen

https://schooltv.nl/video/andere-tijden-in-de-klas-de-dodenmarsen/

6.000.000...

6 jaar oorlog

=

1 miljoen joden per jaar

=

83.000 joden per maand

=

>2700 joden per dag

Let op: het uitroeien kwam pas in 1942 systematisch op gang te komen. 

Opdracht Schuldvraag

De holocaust is de grootste volkenmoord uit de geschiedenis. Naar schatting zes miljoen joden werden door de nazi´s vermoord. Het is onmogelijk een slachting van deze omvang uit te voeren met slechts een handjevol mensen. Toch is het achteraf zeer ingewikkeld gebleken om vast te stellen wie betrokken, verantwoordelijk en/of schuldig waren. In deze opdracht gaan jullie 100% schuld aan de holocaust over zeven personen verdelen. De opdracht is hier te vinden: https://www.vgnkleio.nl/lesmaterialen/opdracht-schuldvraag-holocaust/