1.4 Steden en staten

• Geschiedenis
• Middelbare school
• vwo
• Leerjaar 1

Goeiemiddag!! 

A1E

HOOFDSTUK 1 §4

Belangrijk:

•  Als ik praat zijn jullie stil 
• Heb je een vraag, steek je je vinger op 
•  Maak geen misbruik van je telefoon 

Wie zijn jullie? 

Maak een naamkaartje 

Bewaar deze goed voor de volgende les

Planning van deze les: 

- Herhaling van de vorige les 

- Uitleg Mesopotamië

- Egypte 

-  Filmpje 

- Opdracht 

Feniks, Geschiedenis Werkplaats, Memo, Saga

Tijd van jagers en verzamelaars

tot  3000 v.Chr

Dit weet je nu....

Aantekening ontstaan eerste steden §1.4

• Klimaat in Noord-Afrika en het nabije Oosten is sinds het einde van de ijstijd droger en warmer geworden.

•  ligging van de Eufraat en de Tigris

 Aantekening Irrigatie §1.4

•  Door de overstromingen werden er akkers met dijken gebouwd
  
• De boeren werkten samen en zorgde dus voor kunstmatige watertoevoer --> irrigatielandbouw 
•  De succesvolste boer nam de leiding en kreeg steeds meer macht --> nam uiteindelijk de rol van koning op zich. 

Irrigatielandbouw

• Om de akkers vochtig te houden, deed men aan irrigatielandbouw

Waarom was die irrigatielandbouw nodig?

Hoe werkte het?

Waarom was die irrigatielandbouw nodig?

Hoe werkt het? 

Oorzaken voor het ontstaan van de eerste steden

• Grote opbrengst door irrigatielandbouw.
  
• Overschotten --> niet iedereen hoeft meer boer te zijn.
  
• er komen andere beroepen --> ambachtslieden.
  

Welke andere soort beroepen ontstonden er?

Waardoor ontstonden er in Mesopotamië steden?

Handelaren, priesters, timmerman, smid, bakker, mensen die stoffen en kleding maakten,  pottenbakker, wever etc. 

Goeiemorgen!! 

G1B 

HOOFDSTUK 1 §4

LES 2

Planning van deze les: 

- Herhaling Mesopotamië

- Aantekening afmaken

- Egypte

- Bestuur

Hoe heten de 2 rivieren die door Mesopotamië stroomden?

Welk begrip hoort hier bij? 

Overstromingsperiode

• september-december
  

• Tijd van de overstroming van de Nijl

• Op het land kan niet worden gewerkt

• Meehelpen aan de bouw van bijvoorbeeld de piramides en de tempels

Hoe ontstonden er andere beroepen?

Het oude Egypte

Welke belangrijke rivier heeft Egypte?

De Griekse geschiedschrijver Herodotus noemde Egypte een geschenk van de Nijl. Wat bedoelde hij hiermee?

Aantekening: De Nijl

Nijl: Van zuid Egypte naar middelandse zee

Zomer: Overstroming -> vruchtbaar slib -> veel oogst

Beneden-Egypte

Dit gebied ligt laag. Een andere naam voor Boven-Egypte is Neder-Egypte.

Boven-Egypte

Dit gebied ligt hoog. Een andere naam voor Beneden-Egypte is Opper-Egypte.

Aantekening §1.4

Egypte als staat

• Rond 3100 v.Chr. zijn er nog twee grote gebieden over: 
  
• Beneden-Egypte (noorden)
  
• Boven-Egypte (zuiden)
  
• Samenvoeging onder koning Menes (= farao)
  

• Staat = Begrensd gebied dat onder één bestuur valt. 
  

• Egypte werd bestuurd door de farao en zijn ambtenaren! = bestuursapparaat
  

De farao had nu de leiding in heel Egypte, maar bestuurde hij het land in zijn eentje?

Aantekening §1.4

Egypte als staat

• De Farao kreeg hulp van zijn ambtenaren --> belangrijkste de vizier.  
•  Ambtenaren haalden belasting op 
•  De farao betaalde hiermee het loon van de ambtenaren
• Voerde oorlog 
•  Bouwden tempels en paleizen 

Taken vizier:

Toezicht op het naleven van de wetten

Leiding aan het irrigatiesysteem

Systeem van de farao 

Bestuur

• De farao is koning, legeraanvoerder én god

• Meeste taken worden uitgevoerd door:

1. ambtenaren: bestuur
2. priesters: godsdienst
3. officieren: leger

• Omdat het een groot land is, zijn er geschreven wetten

Een staat kan het best bestuurd worden door regels, afspraken, wetten en berekeningen te maken. Hoe kan je dit bijhouden?

Bestuur

• Om belangrijke afspraken, wetten en regels niet te vergeten bedacht men het schrift. 
• Hiërogliefenschrift
•  --> een goed georganiseerde staat! 

Hiërogliefen

• Egyptische schrift, dat bestaat uit pictogrammen

• De naam hiërogliefen is Grieks en betekent: 'heilige groeven'. 

• Hiërogliefen werden gebeiteld in rots of geschreven op papyrus

Met de Steen van Rosetta kon uiteindelijk, na lang puzzelen, het hiërogliefenschrift worden ontcijferd.

Er staat driemaal dezelfde tekst op de steen:

in het Egyptisch door middel van Egyptische hiërogliefen

in het Egyptisch door middel van demotisch schrift

en in het Griekse alfabet.

Ten tijde van de ontdekking van de steen konden de Europeanen het Oud-Grieks wel al ontcijferen, maar het Egyptisch niet. Door de Griekse tekst naast de Egyptische tekst te leggen kon het hiërogliefenschrift worden ontcijferd, maar makkelijk was dat alsnog niet: pas in 1822 lukte het Jean-François Champollion de steen te ontcijferen. Op de steen staat een bericht van de priesters van Memphis die farao Ptolemaeus V Epiphanes bedanken. De steen is voor Egyptische begrippen niet heel oud, hij stamt uit 196 voor Christus. Later zijn nog twee van dit soort stenen ontdekt waardoor de betekenis van de hiërogliefen nu echt duidelijk is.

Op dit moment staat hij in het British Museum.

OPDRACHT

- Werkboek bladzijde 21

- Opdracht 1,2,4,6

- In tweetallen 

- Fluisterend 

Aan de slag:

Lees de tekst van paragraaf 1.4 goed door.

maken uit het werkboek: (vanaf blz. 21) opdr. 1, 2, 3