16.1 en 16.3

• Biologie
• Middelbare school
• vwo
• Leerjaar 5

Koolstof- en fosforkringloop

Thema 16 Systeem mens en aarde

Paragraaf 1 en 3

Noem een mogelijk bron van stikstofaanvoer van buitenaf

Opdracht

Over 15 minuten kun je me uitleggen

* wat zeesnot is

* waar het door veroorzaakt wordt

* waarom er vissen door sterven

Zorg dat je een biologisch juist en zo compleet mogelijk antwoord zoekt. Je moet dan meer doen dan herhalen wat je leest/ hoort!

Lesdoelen koolstofkringloop

Je weet het verschil tussen de korte en lange koolstofkringloop

Je begrijpt hoe de ‘reis’ van een koolstofatoom gaat. 

De koolstofkringloop

De korte en lange koolstofkringloop

Binnen de korte (of snelle) koolstofkringloop staat fotosynthese centraal, terwijl de lange (langzame) koolstofkringloop afhankelijk is van langdurige geologische processen zoals verwering.

A) Noteer bij de juiste pijlen

• Verbranding in dieren​
• Verbranding in planten​
• Verbranding in de reducenten​
• Verbranding van fossiele brandstoffen​
• Fotosynthese (2x, dus bij twee pijlen) ​
• Het eten van plantaardige organische stoffen ​
• Vorming van fossiele brandstoffen​
• Het afbreken van dode resten 

van organismen(3x)​

 B) Geef aan wat de lange en korte koolstofkringloop is​

 C) Vergelijk het in je binas 93F

Wat geven de kleurtjes aan? 

Welk vakje ben jij? ​

​

1. Welk kleur vakje zijn de producenten?

3. Wat doen de producenten

2. Wat zijn de 2 dingen die met de producenten gebeurt in de koolstofkringloop? 

1. Welk kleur vakje ben jij/consumenten?

3. Wat doen de consumenten? 

2. Wat zijn de 2 dingen die met de consumenten gebeuren in de koolstofkringloop? 

1. Welk kleur vakje zijn de reducenten en welke soorten reducenten zijn er?

3. Wat doen de reducenten ?

2. Welke stof komt vrij bij anaerobe dissimilatie?

Fosforkringloop lesdoelen

Fosfor als bouwstof

DNA, ATP en fosfolipiden

Forfor voor planten

Planten nemen fosfor op uit de bodem. Dit is lastig omdat fosfor gebonden zit aan bodemdeeltjes.

In de rhizosfeer (directe omgeving van de wortels) hulp van:

• Bacteriën: 
  
• Schimmels (mycorrhiza, complex van schimmels en wortels) 
  

Bacterie

Bacterie geeft zuur af.

Fosfor lost op in bodemwater.

Plant voorziet de bacterie van organisme stoffen.

Symbiose

Micorrhiza (schimmel en plant)

Schimmel pompt eerst

H+ ionen naar buiten.

Daarna via transport-

eiwit H en P samen naar

binnen.

Symbiose

Van welke vorm van symbiose is er sprake tussen plant en bacterie? En tussen plant en schimmel?

1. Bacterie: commensalisme Schimmel: mutualisme
2. Bacterie: mutualisme Schimmel: commensalisme
3. Bacterie: commensalisme Schimmel: commensalisme
4. Bacterie: mutualisme Schimmel: mutualisme

Schimmels pompen eerst H+ actief naar buiten, dan symport H+ en P naar binnen. Welk transport kost energie in de vorm van ATP?

1. H+ naar buiten pompen
2. Symport naar binnen
3. Geen van beide
4. Beide

Wat zou volgens jou een manier kunnen zijn om over 100 jaar nog voldoende (P te hebben om voldoende) voedsel voor de wereldbevolking te produceren?

Wat kunnen we doen..

Minder fosfor in kunstmest

Rioolwater zuiveren

Mest van vee ipv kunstmest