Mijn proefles

• Aardrijkskunde
• Middelbare school
• havo
• Leerjaar 1

Reliëf als klimaatfactor

Door Sterre, Floor & Sophie

Kennen

Aan het eind van de les weet je:

- welke vormen reliëf Europa heeft

- hoe gebergten als klimaatscheiding 

  werken 

- het verband tussen reliëf en 

  temperatuur 

 

Begrippen

• Reliëf
• laagland
• Heuvelland
• Hooggebergte

Reliëf?

Reliëf = hoogteverschil

4 vormen van relië van hoog naar laag:

1- hooggebergte > 1500m

2- middelgebergte 500-1500m

3- heuvelland 200-500m

4- laagland < 200m

Hooggebergte: gebied met bergen die hoger zijn dan 1.500 m.

Hoogvlakte: vlak of golvend gebied dat meer dan 500 m hoog ligt.

Laagvlakte: gebied zonder hoogteverschillen dat lager ligt dan 500 m.

Laagland:

Kaart reliëf Europa

Wat valt je op als je kijkt naar het reliëf van Nederland?

Weet jij de naam van dit gebergte?

Weet jij de naam van dit gebergte?

Gebied met bergen die hoger zijn dan 1500 meter.

Gebied waar de meeste bergtoppen tussen de 500 en 1500 meter hoog zijn.

Gebied met hoogteligging lager dan 200 meter.

Gebied met hoogteliggingen tussen 200 en 500 meter.

Hooggebergte

Middelgebergte

Laagland

Heuvelland

Temperatuur en reliëf

Het reliëf heeft invloed op de temperatuur

De temperatuur gaat per 100 m. met 0,6 °C omlaag

Onthouden: hoe hoger hoe kouder!

Waarom is het kouder boven op een berg? 

Hoger is toch dichter bij de zon?

De zon verwarmt niet de lucht maar het aardoppervlak. Lucht neemt bijna geen zonnewarmte op, het aardoppervlak wel. De lucht wordt dus vanaf de grond opgewarmd! Hoe verder je van het aardoppervlak zit, hoe kouder. De zon staat bovendien 150 miljoen kilometer van de aarde... die bergtop maakt niks uit op die afstand.

Een andere reden voor de lage temperatuur op de berg is dat de lucht daar dunner is, ook wel ijler genoemd. Er is minder lucht, daardoor is de luchtdruk lager en worden de luchtdeeltjes minder samengedrukt dan onderaan de berg. Hoe minder lucht wordt samengedrukt, hoe kouder het is.  

Wie weet nog wat een schiereiland is?

Europa heeft 4 grote schiereilanden:

1- het Iberisch Schiereiland (Spanje+Portugal)

2- Italië 

3- Scandinavisch Schiereiland

4- Griekenland 

Verder naar het binnenland..

Aanlandige winden botsen tegen hooggebergte. In het binnenland heeft de aanlandige wind geen invloed meer.

De Noorse havens vriezen in de winter niet dicht, maar die in Zweden, aan de oostkust, wel.

Reliëf en temperatuur

• Hoog in de bergen van het Scandinavisch hoogland liggen gletsjers en eeuwige sneeuw.

• Waarom is het eigenlijk kouder boven op een berg? Hoger is toch dichterbij de zon?
• De zon verwarmt het aardoppervlak. Bij elke 100 m stijging, daalt de temperatuur met 0,6 ºC.
  

https:

In de zomer is de temperatuurverdeling andersom. Dan blijft koele zeelucht aan de Noorse kant van de bergen hangen. In Zweden kan het land flink opwarmen en de zomers zijn er dan ook warmer dan in Noorwegen. Zo zie je hoe een gebergtenkan werken als een klimaatscheiding.

Klimaatscheiding

Huiswerk opdrachten

Maak opdracht 1 & 4 op bladzijde 96 & 97!