3b Grammatica 1.7

• Nederlands
• Middelbare school
• vmbo b
• Leerjaar 3

Grammatica 1.7 blz. 53

Zinsdelen benoemen

Wat gaan we doen

Herhaling zinsontleding

Aan het eind van de les kan ik een zin opdelen in zinsdelen.

ik kan de persoonsvorm, het werkwoordelijk gezegde,

 het onderwerp, het lijdend voorwerp en meewerkend voorwerp benoemen.

zinnen ontleden

- zoek de pv (?, vt/tt, meerv/enkelv.)

- zetzinsdeel strepen  (welk zinsdeel past voor de pv)

- wat is het wg (alle werkwoorden)

- Wat is het onderwerp (Wie of wat + wg)

- Is er een lijdend voorwerp ( Wie of wat + wg + o)

- Is er een meewerkend voorwerp 

                                                       (Aan/voor wie of wat + wg + o + lv)

De persoonsvorm

- Elke zin heeft een persoonsvorm.

- De pv is een vorm van het werkwoord.

- De pv geeft belangrijke informatie over wat er gebeurt. 

- De pv laat zien of de zin over vroeger of nu gaat. 

Je herkent de persoonsvorm zo:   

• het is bijna altijd één woord

• het is een vorm van het werkwoord 

• hij staat in het enkelvoud of in het meervoud

 (dans – dansen)  

• hij staat in de tegenwoordige tijd of in de verleden tijd

 (dans – danste)

Hij eet een appel. = enkelvoud – tegenwoordige tijd  

Jullie eten een appel. = meervoud – tegenwoordige tijd  

Hij at een appel. = enkelvoud – verleden tijd  

Jullie aten een appel. = meervoud – verleden tijd

persoonsvorm

Verander de zin van tijd en het werkwoord dat verandert is de persoonsvorm.

Voorbeeld: 

Anne heeft gisteren paddenstoelen geplukt.

Anne had gisteren paddenstoelen geplukt. 

pv = heeft

persoonsvorm (pv)

Nederlandse scholen kennen veel onderlinge verschillen.

Ze bieden Nederlandse kinderen verschillende niveaus en soorten onderwijs aan.

zinsdeelstrepen

Nederlandse scholen l kennen l veel onderlinge verschillen.

Ze l bieden l Nederlandse kinderen l verschillende niveaus en soorten onderwijs l aan.

Schrijf de zin over

Ik heb een paar dagen geleden een cadeautje aan mijn vriendin gegeven.

Onderstreep de pv

Zet zinsdeelstrepen

werkwoordelijke gezegde

Alle werkwoorden in een zin.

Voorbeeld: 

Anne heeft gisteren paddenstoelen geplukt.

wg = heeft geplukt

Werkwoordelijk gezegde (wg)

wg = alle werkwoorden in een zin

Nederlandse scholen l kennen l veel onderlinge verschillen.

 Ze l bieden l Nederlandse kinderen l verschillende niveaus en soorten onderwijs l aan.

onderwerp

Stel de vraag: Wie/wat + wg?

Voorbeeld: 

Anne heeft gisteren paddenstoelen geplukt.

Wie heeft geplukt?

o = Anne

Onderwerp (o)

wie/ wat + wg

O = Wie + werkwoordelijk gezegde

Nederlandse scholen l kennen l veel onderlinge verschillen.

                                                      wg

Ze l bieden l Nederlandse kinderen l verschillende niveaus en

 soorten onderwijs l aan.

                                              wg

lijdend voorwerp

Stel de vraag: Wie/wat + wg + o?

Een lijdend voorwerp begint nooit met een voorzetsel!

Voorbeeld: 

Anne heeft gisteren paddenstoelen geplukt.

Wat heeft Anne geplukt?

lv = paddenstoelen

lijdend voorwerp (lv)

wie / wat + wg + o

Nederlandse scholen l kennen l veel onderlinge verschillen.

Ze l bieden l Nederlandse kinderen l verschillende niveaus en soorten onderwijs l aan.

Meewerkend voorwerp

Stel de vraag: aan/voor  wie/wat lv + wg + o?

Een lijdend voorwerp begint nooit met een voorzetsel!

Voorbeeld: 

Anne heeft gisteren voor mij paddenstoelen geplukt.

aan/voor wie heeft Anne paddenstoelen geplukt?

mw = mij

Meewerkend voorwerp (mv)

aan/voor   wie/wat  + wg + o + lv

Nederlandse scholen l kennen l veel onderlinge verschillen.

 

Ze l bieden l Nederlandse kinderen l verschillende niveaus en soorten onderwijs l aan.

Wat is het onderstreepte zinsdeel?

Op zondag lopen er veel mensen in het bos.

1. pv
2. wg
3. o
4. lv

Wat is het onderstreepte zinsdeel?

De boswachter heeft mooie verhalen verteld.

1. pv
2. wg
3. o
4. lv

Wat is het onderstreepte zinsdeel?

Hebben jullie ook nog kabouters gezien?

1. pv
2. wg
3. o
4. lv

Aan de slag

Vul het werkblad in.

Klaar?

maak opdracht 2 blz 53