les 13 Beatrijs nakijken, daarna spelling meervoud/verkleinwoorden

• Nederlands
• Middelbare school
• havo
• Leerjaar 4

4v, welkom bij Nederlands! 

Pak vast je lesboek op blz. 238

• Straks pas je laptop nodig.

Telefoon mee naar de les? Stop hem dan in de (telefoon)tas!

Deze lessen

- Beatrijs
   Nakijken blz. 238-240 opdracht 2 (vraag 4-6) en opdracht 3. 
- Daarna verder met spelling meervoudsvormen

- Volgende uur: spelling verkleinwoorden

1. Beide, want de ‘oprechte liefde’ is het werk van God. In het geval van Beatrijs is de liefde echter het werk van de duivel; zij heeft als non trouw gezworen aan God en wordt door haar verliefdheid op het verkeerde pad gebracht.
2. Nee, haar gevoelens voor de jongeling zijn zo sterk, dat ze niet anders kan dan daar gehoor aan geven – ook al weet ze dat het verkeerd is.
3. Blauw symboliseert adel, reinheid, vroomheid; wit symboliseert bovendien maagdelijkheid en waarheid. Daardoor wordt benadrukt dat Beatrijs puur, nobel is.

Opdracht 2

• 4 Ze is bang dat haar geliefde haar in de steek zal laten (dat hij haar niet trouw is).
• 5 Beatrijs zegt: ‘Moet ik hier in ’t gras gaan liggen als een vrouw die zonder eergevoel geld met haar lichaam verdient? Dan zou ik wel weinig schaamtegevoel hebben.’ Ze beschouwt buiten de liefde bedrijven als oneervol.
  
• 6 De jongeling gedraagt zich weinig hoofs. Hoofs gedrag omvatte onder meer zelfbeheersing, galante omgangsvormen en respect voor vrouwen. Zijn voorstel om buiten het liefdesspel te spelen getuigt van het tegendeel.
  

Opdracht 2 (vraag 4-6)

Lees fragment 3 en 4 en maak opdracht 3

Opdracht 3 

1. Je moet niet op mensen vertrouwen, maar op God.
   
2. Ze heeft niet voldoende weerstand geboden aan de verleiding van de duivel. Ze heeft het klooster verlaten (en daardoor haar kloostergelofte gebroken). Ze heeft seks met mannen gehad voor geld.
   
3. Ze bidt elke dag trouw de zeven Mariagebeden.
   
4. Beatrijs kan van haar zonden worden verlost door berouw te hebben, te biechten en boete te doen.
   
5. ‘Genade’ betekent dat een straf die je eigenlijk zou moeten worden opgelegd je wordt kwijtgescholden.

Opdracht 3 

• 6 Eigen antwoord, bijvoorbeeld:
  - dat Beatrijs zoveel bidt;
  - de jongeling die als een prins op het witte paard wordt beschreven;
  - het wonder dat Beatrijs’ afwezigheid door tussenkomst van Maria onopgemerkt is gebleven.

Opdracht 3 

• 7 Eigen antwoord, bijvoorbeeld:
  - Beatrijs’ verliefdheid;
  - dat de jongeling mooie kleren voor Beatrijs koopt;
  - dat Beatrijs zich prostitueert om eten voor haar kinderen te kunnen kopen;- dat de relatie stukloopt als er problemen ontstaan / het geld op is.
• 8 De moraal van dit verhaal is dat Maria diegenen te hulp schiet die trouw aan haar zijn / oprecht berouw hebben.

Opdracht 3 

Hoe maken we meestal meervoud in het Nederlands?

Eén fiets, twee ....

dominee

museum

kind

hobby

Spelling, meervoudsvorming (paragraaf 5)

Hoe maken we meestal meervoud in het Nederlands?

Eén fiets, twee fietsen

Hoe maken we meestal meervoud in het Nederlands?

Eén film, twee ...

Hoe maken we meestal meervoud in het Nederlands?

Eén film, twee films

Meervoud op -s 

• Meestal plak je het er gewoon aan vast
• Eén film, twee films
• Om uitspraakproblemen te voorkomen, schrijf je soms 's
• - bij afkortingen hbo's, wc's
• - bij woorden die eindige op: a, i, o, u, y (ik hou van ys)
•    taxi's, paraplu's
•    Let op! Alleen bij uitspraakproblemen: bureaus, cowboys

Oefening, schrijf het meervoud

Piano

kolibrie

logé

essay

jury

lama

Oefening, schrijf het meervoud

Piano

kolibrie

logé

essay

jury

lama

1. Piano's
2. kolibries
3. logés
4. essays
5. jury's
6. lama's

Meervoud met -en

• Meestal kan je -en aan het woord vast schrijven:
  paarden, wensen, klanten.
• Let wel op:

1. klinkerweglating: streep > strepen
2. medeklinker verandering: bies > biezen
   (maar fotograaf > fotografen)
3. medeklinker verdubbeling: stok, stokken
   (maar niet bij een onbeklemtoonde -es, -et, -ik, -it.
   kievit > kieviten, stommerik > stommeriken

Meervoud met -en (vervolg)

• woorden op -ie, krijgen soms een -s (families)
• maar soms ook -en of -n (industrieën, poriën)
  > Wat is daarbij de regel?
• Klemtoon op -ie > + ën (industrieën)
   Klemtoon niet op -ie > + n trema op de e die er al staat (poriën)

Oefening, schrijf het meervoud

knie

amfibie

paragraaf

porie

havik

framboos

1. knieën
2. amfibieën
3. paragrafen
4. poriën
5. haviken
6. frambozen

Meerdere opties mogelijk

• Sommige woorden hebben een meervoud op -s en -en
  sponsors > sponsoren
  gemeentes > gemeenten

Let op: als een woord meerdere betekenissen heeft, hebben die soms een onderscheidende meervoudsvorm.

blad > bladeren, bladen                                 

been > beenderen, benen

Meerdere opties mogelijk

• Sommige woorden hebben een meervoud op -s en -en
  sponsors > sponsoren
  gemeentes > gemeenten

Let op: als een woord meerdere betekenissen heeft, hebben die soms een onderscheidende meervoudsvorm.

blad > bladeren, bladen                                 

been > beenderen, benen

Een woord dat eindigt op -ee

• Schrijf de -s eraan vast: dictees, dominees
• Schrijf bij -en een tram op de laatste e: moskeeën, ideeën 

Meervoud met -eren

kind > kinderen

ei > eieren 

Woorden uit het Latijn

• basis > basissen, bases
• datum > data, datums (wat klopt er niet aan data's?)
• medium > media (bij tussenpersonen mediums)
• antibioticum > antibiotica (niet antibioticums!)
• chemicus > chemici (geen chemicussen)

Oefenen

• Wat is de overeenkomst tussen politie, melk en muziek?
• En wat is de overeenkomst tussen financiën, hersenen en onkosten?
  
  
  

Nu oefenen en anders huiswerk:

Maak online planning 6

Verkleinwoorden

Schrijf het verkleinwoord op:

• dictee
• haring
• wc
• hobby
• kiwi
• cowboy
• café

Verkleinwoorden

Uitlegfilmpje van de methode

Verkleinwoorden

• dictee - dicteetje
• haring - harinkje
• wc - wc'tje
• hobby - hobby'tje
• kiwi - kiwietje 
• cowboy - cowboytje
• café - cafeetje

Verkleinwoorden

Regels:
Achter het zelfstandig naamwoord zet je -je, -kje, -pje, -tje of -etje:

- kast – kastje,
leuning – leuninkje,
bloem – bloempje, 

deur – deurtje, 

plan – plannetje.

Verkleinwoorden

Regels:

• Korte klanken worden in het verkleinwoord soms lang:
• - blad – blaadje, lot – lootje.
• Bij woorden die op een klinker eindigen, is er meestal klinkerverdubbeling:
• - lama – lamaatje, café – cafeetje, jojo – jojootje, reçu – reçuutje.
• Maar: kiwi – kiwietje, buggy – buggy’tje.
• Afkortingen krijgen een apostrof: dvd’tje, A4’tje, 6’je en 7’tje.

Nu oefenen en anders huiswerk:

Maak online planning 7

Planning 6 nog niet af? Maak die dan ook!

Toets(je)
werkwoordspelling
donderdag 5 okt. (3x)