De Verlichting

• Nederlands
• Middelbare school
• havo
• Leerjaar 5

Literatuurgeschiedenis

De Verlichting 

De verlichting is een stroming uit de
... eeuw ?

Wat zie je op dit schilderij?

Waarom noemen we deze periode de Verlichting ?

De verlichting

- Achttiende eeuw (vanaf ongeveer 1700 tot 1800)

- Periode van de wetenschap en het verstand (rationalisme)

- Verdere individualisering en kritisch denken/mening vormen

- Verlichting slaat op 'meer kunnen zien', maar ook op 'lichter leven'

- Problemen oplossen met verstand, alles maakbaar

Tip 1

Zoek op Hieronymus van Alpen

Tip 2

Zoek naar het bekendste werk van Betje Wolff en Aagje Deken

Tip 3

Zoek op Reize door het Aapenland

Welke genres hoorden jullie
voorbijkomen?

01:55

Waarom was het voor iemand uit de achttiende eeuw om te bepalen wat echt en verzonnen was?

02:21

Noteer:

- De drie kenmerken van een 'echte' robinsonade in je schrift

02:23

Waarom is dit genre typisch voor de verlichting?

03:09

Noteer:

- Wat een robinsonade is

- Op welk beroemd boek dit genre gebaseerd is

03:47

Noteer:

- Hoe literatuur in de verlichting samenhangt met het denken over het leven en de maatschappij

De perzik

Die perzik gaf mijn vader mij,

 Om dat ik vlijtig leer.

Nu eet ik vergenoegd en blij.

Die perzik smaakt naar meer.

De vrolijkheid past aan de jeugd

Die leerzaam zig betoont.

De naarstigheid, die kinderdeugd,

 Wordt altoos wel beloond.

Welke deugd prijst Van Alphen aan in het gedicht 'De perzik' ?

Hiëronymus van Alphen

"Proeve van kleine gedigten voor kinderen"

Moderne opvoeding

Het kind moet zelf inzien wat het doen en laten kan

Geen dwang

Vrijere opvattingen over de opvoeding in brede kring

Het bekendste versje is "De Pruimenboom".

Welke deugd prijst Hiëronymus van Alphen aan in het gedicht 'De pruimenboom' ?

Waarom kun je Jantje een echt kind van de verlichting noemen?

Wat behoort tot de typische literatuur van de Verlichting?

1. moraliserende geschriften
2. didactische geschriften
3. sprookjes
4. abstracte geschriften

2. Hoe zou je de tijd van de Verlichting het best kunnen omschrijven?

1. Een optimistische tijd
2. Een pessimistische tijd
3. Een onzekere tijd
4. Een verwarrende tijd

500-1500

1500-1600

1700-1800

1800-1850

Middeleeuwen

Romantiek

Renaissance

Verlichting