H3 Tweede Wereldoorlog

• Mens en maatschappij
• Middelbare school
• vmbo t
• Leerjaar 2

1939 -1945

Blz 130-131

Tijdbalk:

Tijd van Wereldoorlogen

1900 n.chr. - 1945 n.chr.

Moderne geschiedenis

37. De rol van moderne propaganda- en communicatiemiddelen en vormen van massaorganisatie.

38. Het in praktijk brengen van totalitaire ideologieën communisme en fascisme/nationaalsocialisme.

39. De crisis van het wereldkapitalisme.

40. Het voeren van twee wereldoorlogen.

H3.1 Nationaal Socialisme

1933: Nadat de nazi de macht hebben gegrepen maken ze van Duitsland een dictatuur, waarin politie en SA(knokploeg) een hoofdrol speelden in het monddood  maken van de oppositie.  

Leerdoelen

- Je kunt uitleggen wat de belangrijkste ideeën van Nationaalsocialisten waren 

- Je kunt uitleggen op welke manier Adolf Hitler aan de macht kwam

- Duitsland is de schuldige van wo1

- Gebieden /kolonies afstaan.

- Geen beroepsleger

- Oorlogsschade terug betalen.

Vrede van Versailles

Welke?

Kolonies: 

- Afstaan aan geallieerde landen (Groot-Britannië en Frankrijk)

Gebieden:

- Elzas Lotharingen aan Frankrijk

- West-Pruisen aan Polen

Adolf Hitler

Geboren: 20 april 1889 in Braunau am Im (Oostenrijk)

Gevochten in Wo 1

Wilde graag Kunstenaar worden -> niet aangenomen

Gevochten in Wo1

De Nazi Ideologie

1920: Oprichting NSDAP (Nationaal Socialistische Arbeiders Partij)

Leider: Adolf Hitler

Nazi ideologie

1. Een partij, een leider => Democratie zorgt voor teveel onderlinge discussie.

2. Nationalisme: Duitssprekende gebieden moeten bij Duitsland horen. 

3. Militarisme: Verheerlijking van het soldaten leven = gebruik van geweld is normaal.

4. Anticommunisme: De nazi zijn tegen de Russische communistische klassenstrijd tussen arbeider en fabriekseigenaar

5. Racisme en Antisemitisme: Jodenhaat en haat tegen andersdenkende of in de ogen van de nazi, lager ras => Zigeuners (Roma en Sinti)

Duitse taalgebied

Opkomst Adolf

Bierkellerputch: Staatgreep 9 november 1923

-> schrijft Mein Kampf in de gevangenis = Ideeën over politiek, ras en Duitsland.

= Haat tegen de Joden benadrukt

Hitler aan de macht

• Juli 1932: NSDAP grootste partij van Duitsland
• 
  
• 30 januari 1933: Hitler wordt benoemt tot Rijkskanselier)

Hitler & Hindenburg(Rijkskanselier)

= Soort president

Alle macht

Reichstag(parlementsgebouw) in brand gestoken

Hitler greep de brand aan om de vrijheid van meningsuiting en persvrijheid af te schaffen

D.m.v. een Machtigingswet kan hij regeren zonder parlement

Huiswerk

Opdr: 3 t/m 8

Blz: 132

3.1 Nationaal Socialisme

1937: Concentratiekamp Sachsenhausen(Berlijn) Kamp voor politieke tegenstanders

Leerdoelen

- Je kunt uitleggen hoe Duitsland een totalitaire staat werd.

Indoctrinatie

Vorm van systematisch manipuleren

- Hitlerjugend

- Controle van de media en burgers

-  Bepalen de inhoud van de krant, radio en filmuitzendingen

- Verenigingen en vakbonden in handen van de Nazi's 

Uber und Untermensch

Ubermensch:

Arisch ras: Blond haar blauwe ogen

Untermensch:

1. Homoseksuelen

2. Roma en Sinti (zigeuners)

3. Joden

4. Verstandelijk gehandicapten

Ras?

De indeling van de mensheid in verschillende menselijke rassen is de groepering van mensen in verschillende categorieën op basis van uiterlijke kenmerken. In het verleden werd de term ook in de biologie gebruikt. Biologisch gezien bestaan er naar hedendaagse wetenschappelijke inzichten binnen de soort Homo sapiens echter geen rassen.

1.                                        2.

3.    

                                          4. 

Concentratiekamp

Een concentratiekamp is een kamp waar mensen, meestal onder militaire dwang, bijeengebracht worden. Het is een inrichting om politieke tegenstanders of anders denkende op grond van etnische, religieuze of sociale kenmerken te isoleren en psychisch en/of fysiek te breken, in sommige gevallen te doden. 

Het gaat goed!

Halverwege 1930 is men tevreden over Hitler:

- Stoppen met herstelbetalingen => economie verbeterd.

- voert dienstplicht in en bouwt het leger op.

- aanleg autobahn

- 18+ verplicht halfjaar in een arbeidskamp te werken

1935: Hitler afgebeeld als "harde werker" bij de aanleg van de Autobahn

Huiswerk

Maken: opdr 9, 10, 12

H3.2 De Tweede Wereldoorlog

1939 - 1945

Leerdoelen

- Je kunt uitleggen welke motieven Adolf Hitler had voor zijn veroveringsplannen

Hitlers buitenland politiek

Hitler vergroot zijn macht in drie stappen

Stap 1: Terug draaien Verdrag van Versailles

=> Hitler stuurt soldaten naar het Rijnland en versterkt het leger

1.

1935: Gebiedsuitbreiding Nazi-Duitsland

Stap 2

Opbouw van het leger:

- 1935: Wehrmacht wordt opgericht => naam Duits leger

- 1936: Dienstplicht wordt ingevoerd

Openlijke schending?

Verdrag van Versailles verboodt Duitsland een beroepsleger te hebben

Tijdens de partijdagen in Neurenburg in 1935 inspecteerde de Führer zijn troepen

Stap 3

1936: bondgenootschap Italië & Duitsland => Asmogendheden

1938: Anschluss: Oostenrijk sluit zich vrijwillig aan bij Nazi-Duitsland.

1938: Inname Duitssprekend Sudetenland

Lebensraum: Er moet leefruimte voor Duitsers komen (in het oosten)

3.

1

2

Conferentie van München

1938: Frankrijk en England vergaderen met Mussolini-Hitler over in name Sudetenland

= Hitler krijgt Sudetenland

Appeasement politiek: Verzoeningspolitiek

Molotov-Ribbentroppact

1939: =>Niet aanvalsverdrag Duitsland-Sovjet Unie

Ze spreken af: Polen te verdelen bij een oorlog.

Huiswerk

Opdr. 4 t/m 8

Blz. 140-141

H3.2 Tweede Wereldoorlog

Leerdoelen

- Je kunt uitleggen hoe Duitsland en Japan de oorlog begonnen

- Je kunt leggen dat Europeanen op verschillende manieren op de Duitse bezetting reageerden.

Oorlog in Europa

1 september 1939: Duitsland valt Polen binnen

=> Start Tweede Wereldoorlog

Duitse troepen bij de grens van Polen

Waarom is dit nu de start?

1. Dit was tegen de afspraken van de conferentie van München

2. England garandeerde de Poolse grens sinds het einde van de Eerste Wereldoorlog

Oorlog in Europa

Europa wordt snel veroverd door de Duitsers.

Ze gebruiken hiervoor Blitzkrieg tactieken

(Bliksem snelle verovering door Tanks en Jeeps)

Vichy Frankrijk

25 juni 1940: Frankrijk Capituleert. 

De Duitsers bezetten het noorden

In het zuiden wordt een bevriend regime geïnstalleerd = > Vichy Frankrijk (Collaboratie => samen werken met de Duitse bezetter)

Spanje: Dictator Franco heeft alle macht in handen en blijft neutraal

Operatie Barbarossa

1941: Nazi-Duitsland valt de Sovjet Unie aan en veroverd in korte tijd grote stukken land.

Waarom is de Sovjet Unie (Rusland) zo moeilijk te veroveren?

Koud in de winter

Geen wegennet, dus de opmars gaat langzaam.

Hoe verder je het land in trekt hoe langer je voorraadslijnen worden.

De Russen gebruiken de tacktiek van de verschroeide aarde. Alle landbouwgrond of voorraden worden verbrand door de Russen.

Japan

Japan droomt van een groot koloniaal rijk en verovert, onder leiding van de Japanse Keizer, al in de jaren '30' grote delen van Azië

Japanse Keizer: Hirohito

Huiswerk

Opdr. 9, 10 ,12, 13

Blz. 140-141

H3.2 Tweede Wereldoorlog

Keerpunten in de oorlog

Leerdoelen

- Je kunt uitleggen hoe de Tweede Wereldoorlog in Europa en Azië eindigden.

- Je kunt 4 keerpunten in de oorlog benoemen

- Je kunt uitleggen waarom die keerpunten, keerpunten zijn. 

4 Keerpunten WO2

Keerpunt 1:  

7 dec 1941: Aanval op Pearl Harbor

Japan valt in het geheim de Amerikaanse Haven in Hawai aan.

VS: neemt nu deel aan WO2

Keerpunt 2

Operatie Toorts

1942: Britten en Amerikanen starten met de verovering van Noord Afrika.

= Eerste Geallieerde tegen aanval

Waarom juist Afrika?

Om druk op Hitler te zetten

Belangrijke olie velden

Wie zijn zij?

Prime minister: Winston Churchill = Groot Brittannië

President: Franklin D Roosenvelt => Verenigde Staten

4 keerpunten wo2

Keerpunt 2:

1 jul 1942: (Noord-Afrika) Slag om Alamein (n-Afrika/Egypte)

Britse en Amerikaanse troepen  dringen Duitse troepen terug uit Noord-Afrika.

Montgomery v.s Rommel

4 Keerpunten WO2

Keerpunt 3:

23 aug 1942: Slag om Stalingrad

Nazi-Duitsland verliest met veel slachtoffers van de Sovjet-Unie

Duitsland wordt vanaf dat moment teruggedrongen 

4 Keerpunten WO2

Keerpunt 4:

6 juni 1944: D-Day (Operatie Overlord)

Groot-Brittannië-Verenigde Staten-Canada/Australië

 vallen DU aan in Frans Normandië

• Slag om de Ardennen

• Operatie Market Garden 

Einde WO2

30 april 1945: Hitler pleegt zelfmoord in zijn bunker.

Sovjet-Unie neemt Berlijn in.

7 mei 1945 Nazi Duitsland geeft zich over

2 sept 1945: Japan Capituleert 

Huiswerk

Maken: Opdr 14, 15, 16

Blz. 142-143

H3.3 Massamoord op de Joden

Leerdoelen

- Je kunt uitleggen wat antisemitisme is en beschrijven hoe dit in Europa is ontwikkeld.

- Je kunt uitleggen hoe de nationaalsocialisten Joden uitsloten en vervolgden.

- Je kunt uitleggen hoe de massamoord op de joden georganiseerd.

prezi.com

Huiswerk

Maken: Opdr. 3, 6, 8, 9, 10, 11, 16

Blz. 149, 150, 151

H3.4 De bezetting van Nederland

Leerdoelen

- Je kunt uitleggen hoe de Duitsers Nederland bezetten en welke gevolgen dat had voor het dagelijks leven.

- Je kunt uitleggen dat Nederland op verschillende manieren reageerde op de Duitse bezetting.

- Je kunt beschrijven hoe Nederland werd bevrijd.

Nederland bezet

• Nederland had zich aan het begin van de oorlog neutraal verklaard
• 10 mei 1940 vielen Duitsers Nederland aan
• Nederland verzet zich dapper (o.a. zware gevechten Grebbenberg en Moerdijkbruggen)
• 14 mei bombardement op Rotterdam
• 15 mei geeft Nederland zich over
• Regering en de koningin vluchten naar Engeland
  

1940: Duitse Wehrmacht soldaten tijdens de slag om de Grebbenberg.

Nederland bezet

- In het eerste oorlog jaar gedragen de Duitsers zich netjes, Nederlanders zijn een "Broedervolk"

Door de jaren heen verslechterd dit.

Duitse soldaat op een markt in Den Bosch

NSB

Nationaalsocialistische Beweging

Onder leiding van: Anton Mussert

Kenmerken:

- Nationalistisch

- Militaristisch

- Ondemocratisch

- Anti-semitisch

- Knokploegen

12 dec 1941: Anton Mussert bezoekt Hitler

N.S.B.

• De N.S.B. droeg zwarte uniformen net als de Italiaanse fascisten van Mussolini, maar de N.S.B. had dezelfde ideeën als de nazipartij van Hitler
• Had een eigen jeugdafdeling genaamd Jeugdstorm en had een eigen krant genaamd Volk en Vaderland
• Veel N.S.B.'ers werkten voor de Duitsers, verraden Joden en verzetsmensen of gingen bij de SS

Verzet

• Sommige Nederlanders gingen juist in het verzet
• Zij hielpen onderduikers, saboteerde Duitse spullen, vermoordden Duitse soldaten en N.S.B.'ers, smokkelde verzetskranten, maakten vervalste voedselbonnen of vervalste persoonsbewijzen
• Het verzet - Personen en groepen die tijdens de Tweede Wereldoorlog de Duitsers tegenwerkten
  

Herfst 1944: Verzetsstrijders in Dalfsen

Market garden

Operatie Market Garden

Een aanval van de geallieerden in september 1944 om Nederland vanuit het zuiden te bevrijden.

Hongerwinter

• Zuidelijk Nederland bevrijd in 1944. Nederland van boven de rivieren bleef bezet.
  
• 1944 - 1945 Hongerwinter: Noordelijk Nederland werd niet bevoorraad. 

Bevrijding

5 mei 1945: Bevrijding Nederland

De capitulatie van de Duitsers werd getekend in hotel De Wereld in Wageningen

De Duitsers tekenen de capitulatie in hotel De Wereld

Huiswerk

Maken: Opdr. 1, 3, 8, 9, 11

Blz: 153 t/m 158