Persoonlijkheidsstoornissen

• GGZ
• MBO
• Studiejaar 2

Persoonlijkheidsstoonissen

Client als uniek mens 

Vandaag

Doel:
‘Na deze les kan je vertellen welke persoonlijkheidsstoornissen  en angststoornissen zijn  en wat hiervan de symptomen zijn.’

Lees

Hoofstuk 5. paragraaf 5.3 Cliënten met een angststoornis

paragraaf 5.5 Cliënten met een persoonlijkheidsstoornis

Big Five

Persoonlijkheid?

1. Is aangeleerd (nurture)
2. Is aangeboren (nature)
3. Is zowel aangeleerd en aangeboren
4. weet ik niet

Wanneer is het een persoonlijkheidsstoornis?

- Afwijkend van eigen cultuur

- Duurzaam en star patroon van niet functionerend denken,       voelen, beleven, relaties, impulsbeheersing.

- Veroorzaakt lijden voor zorgvrager en/of omgeving

- Niet door lichamelijke aandoening (NAH/dementie)

10 persoonlijkheidsstoornissen

Onderverdeeld in 3 clusters
A:  Wantrouwen/excentriek/vreemd

B:  Dramatisch/emotioneel/labiel

C:  Angstig/nerveus

Oorzaken persoonlijkheidsstoornis

Temperament

Opvoeding

Sociale factoren

Levenservaring

De samenhang tussen deze oorzaken is belangrijker dan de individuele oorzaken.

Cluster A

1. Paranoïde persoonlijkheidsstoornis
   
2. Schizoïde persoonlijkheidsstoornis
3. Schizotypische persoonlijkheidsstoornis

Kenmerken:

• Weinig contact
• Beperking sociale relaties
• Leven geïsoleerd
• Soms excentriek
• Hulp vermijdend.

Schizofrenie - psychotische aandoening

Van schizofrenie wordt gesproken als er 

langdurig sprake is van:

combinatie van wanen

hallucinaties

gedesorganiseerde spraak

ernstig gedesorganiseerd gedrag

negatieve symptomen.

Cluster B

1. Borderline persoonlijkheidsstoornis
2. Antisociale persoonlijkheidsstoornis
3. Narcistische persoonlijkheidsstoornis
4. Histrionische persoonlijkheidsstoornis

Kenmerken

• Weinig beheersing impulsen en emoties.
• Snelle behoeftebevrediging
• Slecht in het onderhouden van (stabiele) relaties.
• Verstorend effect op omgeving

Welke persoonlijkheidsstoornis valt onder cluster B

1. Borderline persoonlijkheidsstoornis
2. Paranoïde persoonlijkheidsstoornis
3. Vermijdende persoonlijkheidsstoornis
4. Narcistische persoonlijkheidsstoornis

Borderline

• Impulsief gedrag: financieel, relationeel
• Stemmingsschommlingen
• Onzeker
• Voelen zich eenzaam
• Verwachtingen leiden tot teleurstellingen
• Zelfbeschadiging

Borderline

Narcist

'Hou me vast, maar raak me niet aan'
Dit is kenmerkend voor welke persoonlijkheidsstoornis?

1. Borderline
2. Narcistische
3. Obsessief-compulsieve
4. Ontwijkende

Cluster C

1. Afhankelijke persoonlijkheidsstoornis
2. Vermijdende persoonlijkheidsstoornis
3. Dwangmatige (obsessief-compulsieve) persoonlijkheidsst.
   

Kenmerken
Sociale vermijding
Dwangmatig handelen
Onzelfstandigheid.
Beter aanpassen maatschappij dan cluster A en B

Houding hulpverlener

Houding verzorgende/verpleegkundige

• Zelfverzekerd  / Niet autoritair / Neutrale houding
• Structurerend / Eenduidigheid / Afspraken nakomen
• Nabijheid met afstand
• Zo min mogelijke beperkingen / Autonomie behouden / Zelfregie / Keuzevrijheid.

Professionele zorg

• Stel grenzen
• Tolereer geen grensoverschrijdend gedrag
• Wees duidelijk
• Niet laten manipuleren 

Angststoornissen

 Soorten angststoornissen

Sociale angststoornis

Gegeneraliseerde angststoornis

Straatvrees ( Agorafobie)

Hypochondrie ( Angst voor ziektes/Ziek zijn)

Symptomen van angststoornissen

Symptomen van angststoornissen zijn o.a. hartkloppingen, zweten, trillen, kortademigheid, duizeligheid en paniekaanvallen.

Beschrijf de symptomen van angststoornissen en hoe deze zich uiten.

Opdrachten