5.1 Werken in de stad

• Geschiedenis
• Middelbare school
• mavo, havo
• Leerjaar 1

Steden en Staten 

Werken in de stad 

Leervragen  5.1

1. - Welke veranderingen zijn er in de landbouw en hoe zorgen die voor groei van de handel en het ontstaan van steden (kunnen uitleggen).
   
2. - Waarom zijn er gilden? (kunnen herkennen in tekstbronnen waar een gilde voor zorgt).
   
3. - Voorbeelden kunnen noemen van ambachtslieden
   
4. - Hoe verliep je carrière in een gilde? (kunnen uitleggen)
   
5. - Wat was de Hanze en waarom zou je als stad daarbij willen horen? (kunnen uitleggen)
   

Leerdoelen:

1. Waardoor ontstonden er nieuwe steden en waarvan leefden de mensen in de stad?
2. Waardoor stierven in de viertiende eeuw zo veel mensen aan de pest? 

Verbeteringen in de landbouw (1)

• Werktuigen werden van ijzer gemaakt (Ploeg) 
• Er werden paarden in plaats van ossen gebruikt 
• Er werd meer en vaker mest uitgereden op de akkers

• Landerijen werden meer ontgint ook in Nederland 
• Zie de kaart ---->

Hoe ontstonden en groeiden steden?

Meer oogst = meer voedsel 

Bevolking groeit + overschot voedsel  (teveel )

Overschot kun je ruilen. 

Welke drie verbeteringen werden in de landouw doorgevoerd?

IJzeren ploeg 

Ontginnen

Bevolkings

groei

Verkoop van overschot

Ontstaannieuwe

beroepen

Op kruispunten

ontstaan plekken

waar men handelt

Een goede plek voor een stad

Wat is de ideale plek voor een stad?

1. Aan een kruispunt van handelswegen.
2. Aan het water.
3. Vlakbij een kasteel of klooster

Ambachten en gilden (2,3)

Ambacht - Handwerk om een beroep mee te beoefenen.

Gilde - Vereniging van ambachtslieden

Voorbeelden?

Ambachten- Bakkers, kuipers, smeden en timmermannen 

Gildes- Bakkersgilde en houtgilde  

Hanze (5)

• Er werkten steden met elkaar samen in de handel dit noemen wij de Hanze.
• Voordelen van de Hanze

1. Minder tol en belasting betalen. 
2. Handelaren reisden samen (veiliger)

• Waar kon je de Hanze vinden?

1. Noord-Europa ronde Oostzee en Noordzee 
2. Noord-Italië met steden zoals Venetië, Milaan en Genua  
3. In België was de Vlaamse Hanze met steden zoals; Antwerpen, Brugge en Gent.

Hoe werkt een gilde? (4)

• De gilde controleerde de kwaliteit van de producten en stelden samen de prijs vast.
• Ze leidden nieuwe vakgenoten op.
• Meesterproef 
• Leerling -> gezel -> meester 

Leden van gilden ondersteunden elkaar. 

1.  Bij overlijden werd de naaste familie ondersteunt 
2. Begrafenis werd gehouden door de gilde 

De leden onderhielden ook sociale contacten met elkaar

1. Feestdag van de patroonheilige vieren.
2. Bruiloften.

Gotiek 

De bouwstijl die je ziet noemen wij Gotiek

1. Hoge spitse ramen.
2. Vorm van een kruis.
3. Versierd binnen en buiten.

Samen een kerk bouwen

1. Gilden betaalden mee aan de bouw (reclame)
2. Handelaren en arme mensen betaalden mee.

Waarom?

• De meeste mensen kochten hun zonden af

Aflaat.

➤Ambacht of geen ambacht?

Handelaar

1. Ambacht
2. Geen ambacht

➤Ambacht of geen ambacht?

Schoenmaker

1. Ambacht
2. Geen ambacht

➤Ambacht of geen ambacht?

Meubelmaker

1. Ambacht
2. Geen ambacht

➤Het gilde controleert de kwaliteit en de prijs van de producten die de gildeleden maken.

1. Waar
2. Niet waar

➤Ambacht of geen ambacht?

Zilversmid

1. Ambacht
2. Geen ambacht

Wat is een Gilde?

1. een handelaarsvereniging in de stad
2. een boerenvereniging op het platteland
3. een knutselvereniging op het platteland
4. een beroepsvereniging in de stad

Wat is een gilde en welke voordelen had je als je bij een gilde hoorde?

Wat is gotiek?

1. Een bouwstijl met ronde vormen en dikke muren
2. Een bouwstijl met veel torens, ramen en versiersels
3. Een volk uit Scandinavië dat plunderde
4. Oude spullen die je in een brocante koopt