Les 1: KWW/ZWW en HWW (klas zm2mmh1)

• Nederlands
• Middelbare school
• havo
• Leerjaar 2

Grammatica

Het koppelwerkwoord

Soorten werkwoorden

Naast het

Zelfstandig werkwoord (zww)

En het hulpwerkwoord (hww)

Heb je ook een koppelwerkwoord (kww)

Een koppelwerkwoord komt voor in het naamwoordelijk gezegde, hierover leer je later meer.

Er zijn negen koppelwerkwoorden:

Zijn

Worden

Blijven

Blijken

Lijken

Schijnen

Heten

Dunken

Voorkomen

Een koppelwerkwoord (kww) geeft géén handeling aan. Het koppelt het onderwerp van een zin aan het deel waarin een bijvoeglijk of een zelfstandig naamwoord staat. Het onderwerp doet niet iets, maar IS iets.

Shayla is een gezellige vriendin.

Shayla is het onderwerp. 

IS geeft geen handeling aan. 

IS koppelt Shayla aan 'een gezellige vriendin'.

De leraar wordt ongeduldig van je gezeur:

'De leraar' is het onderwerp.

'Wordt' geeft geen handeling aan.

'Wordt' koppelt ongeduldig aan 'de leraar'. 

Tips:

Als het KWW het onderwerp koppelt aan een deel met een zelfstandig naamwoord dan kan je het koppelwerkwoord vaak vervangen voor een = teken. (Shayla = een gezellige vriendin).

Als het KWW  het onderwerp koppelt aan een deel met een bijvoeglijk naamwoord dan kun je het bijvoeglijk naamwoord voor het zelfstandig naamwoord in het onderwerp plaatsen. Het woord noemt een eigenschap of kenmerk van het zelfstandig naamwoord. Bijvoorbeeld: De leraar is ongeduldig. Dan kan je het koppelwerkwoord weglaten. (Bijvoorbeeld: De ongeduldige leraar).

Wat is het KWW?

Gelukkig wordt het weer in het weekend zomers.

Wat is het KWW?

Een uitstapje naar Lille lijkt me erg leuk.

Wat is het KWW?

Die man tegenover mij in de bus kwam mij heel bekend voor.

Wat is het KWW.?

Ons reisje naar het Archeon blijft na al die jaren nog steeds interessant.

Wat is het KWW?

De kerstmusical was een groot succes.

Wat is het KWW.?

Nederlands blijft voor mij een makkelijk vak.

Een HWW én een KWW

In een zin kunnen ook een HWW én een KWW voorkomen. Het KWW is dan een voltooid deelwoord óf een infinitief.

Junior is twee weken ziek geweest:

gezegde = is geweest

is = hww

geweest = kww

Zal hij nu voorlopig niet meer ziek zijn?

gezegde = zal zijn

zal = hww

zijn = kww

De werkwoorden zijn/ worden en blijven kunnen als kww én als hww worden gebruikt.

De werkwoorden zijn en blijven kunnen ook als zww worden gebruikt. Ze hebben dan de betekenis van 'zich ergens bevinden'. 

Een kww en een zww kunnen nooit tegelijk in een zin voorkomen!

Nakijken:

Bijlage