Trachea

• Verzorging
• MBO
• Studiejaar 3

Wat weet je al over tracheastoma/tracheatomie?

Trachea

Trachea tomie

Trachea stoma

Trachea canule

Een tracheotomie is een operatie waarbij een opening in de voorzijde van de luchtpijp (trachea) wordt gemaakt. Dit gebeurt via een kleine snede in de huid in het midden van de hals, vlak boven het borstbeen. Door deze opening wordt een buisje (canule) in de luchtpijp geplaatst. 

Wanneer wordt een tracheotomie uitgevoerd?

• Zwelling van de luchtweg na bestraling, operatie, ongeluk of infectie
  
• Tumorgroei in en om het strottenhoofd, de mond en/of in de keelholte
• Onvoldoende functioneren van de stembanden
• Langdurige beademing

Welke soorten canules ken je?

standaard canule

Canule met Cuff

Dit is een kleine ballon die gevuld kan worden met lucht. De cuff zit aan het onderste gedeelte van de buitencanule en bevindt zich in de luchtpijp. Een canule met cuff wordt ingebracht tijdens de operatie. Omdat de slikfunctie na de operatie tijdelijk verstoord is bestaat het risico dat vocht direct in de longen terechtkomt.

Canule met venster

Deze canule heeft een venster in de bocht van de canule (ook wel gefenestreerde canule genoemd). Dit betekent dat er in de binnen- en in de buitencanule openingen zitten, waardoor u makkelijker kunt spreken.

De inademing gaat via de canule en de uitademing gaat via de normale ademweg langs de stembanden. Dit is mogelijk wanneer een spraakhuisje/spraakklep (of een vinger) de canule “afsluit” en als er een binnencanule met venster is geplaatst. De spraakklep zal bij inademing opengaan zodat u kunt inademen. Bij uitademing klapt die dicht zodat u kunt spreken.

Hulpmiddelen

• spraakhuis/spraakklep
• filter
• Douchebeschermer
• canuleband
• splitgazen

Verzorging tracheacanule

Druppelen/sprayen

Is het slijm dun en helder dan is het ophoesten van het slijm en het schoonmaken van de canule voldoende.

Wanneer het slijm dikker is en het niet uit de canule kan spoelen met water, kan het nodig zijn te druppelen of te sprayen met NaCl 0,9%.

Bronchiaal toilet en schoonmaken van de canule

1. Ga rechtop zitten of rechtop staan.
   
2. Verwijder de filter.
   
3. Hoest het slijm op volgens de aangeleerde “hufftechniek”. Vang het op met een gaasje of een tissue.
   
4. Druppel of spray zo nodig met NaCl 0,9% en hoest daarna weer goed op.
   
5. Als u een cuff heeft: zuig de lucht met een spuit uit de cuff. Het slijm dat op de cuff ligt, veroorzaakt een hoestprikkel bij het leegmaken van de ballon waardoor u dat ophoest.
   
6. Verwijder de binnencanule. Houd daarbij het schildje vast en spoel deze schoon. Doe dit zo nodig met behulp van een pincet en een 5x5-gaas. De buitencanule mag u nooit verwijderen; de tracheotomie opening kan dan dichtvallen.
7. Plaats de binnencanule weer terug in de buitencanule.
8. Als u een cuff heeft: vul de cuff na enkele minuten weer met voldoende lucht.

1. Plaats de filter op de canule.

Uitzuigen 

Uitzuigen via de tracheacanule is noodzakelijk bij zorgvragers die niet of onvoldoende in staat zijn om het sputum op te hoesten, bijvoorbeeld na een operatie, bij beademing of bij comateuze zorgvragers

aandachtspunten

Afmeten Canule met slang

Niet zuigend de uitzuigslang inbrengen

Stopteken

Denk om prikkeling

1 Wat is een tracheostoma?

1. een stoma in de luchtpijp
2. een stoma in de slokdarm
3. een stoma in de luchtpijp en slokdarm

2 Wat is belangrijk bij het verzorgen van een stoma?

1. Het schoonmaken van de stemprothese, de huid en het filter.
2. Het schoonmaken van de stemprothese en huid en het vervangen van het filter.
3. Het vervangen van de stemprothese en het schoonmaken van de huid en het filter.

Hoe moet de huid onder een pleister worden verzorgd?

1. Wassen met water en zeepvrije gel, goed afdrogen en verzorgen met zalf.
2. Wassen met water en gewone zeep en goed afdrogen, verzorgen met zalf.
3. Schoonmaken met alcohol, goed afdrogen, verzorgen met zalf.