Vergilius (achtergronden)

• Latijn
• Middelbare school
• vwo
• Leerjaar 6

Vergilius (CE2020)

Genre: Epos

Kernauteur: Vergilius

Werk: Aeneis

LEERDOELEN

> Je leert in korte tijd historische en culturele achtergronden
bij hoofdstuk 1: Leven en werk van Vergilius

> Je leert in korte tijd de belangrijkste thema's, personages

    en verhaallijnen van de Aeneis

De reis van Aeneas

Vanuit Carthago vertelt Aeneas aan Dido over zijn herinneringen aan de Trojaanse oorlog en zijn vlucht (flashback). De reis van Aeneas begint in Troje. Hij vertelt over het paard van Troje en de list van Odysseus. In een droom verscheen prins Hector aan Aeneas en die zegt hem te vluchten uit de stad. Aeneas wordt wakker in een brandende stad en neemt zijn zoon, vader en de Penates mee; zijn eerste vrouw is helaas niet meer te vinden... Haar geest vertelt hem nog wel dat hij in het Westen een nieuwe stad zal stichten.

1

Aeneas vertelt verder. Hij bouwt een vloot en gaat op pad en reist langs meerdere plaatsen in de Middellandse Zee. Ze stichten nieuwe steden, maar worden elke keer aangeraden om verder te reizen, want dit is nog niet zijn bestemming. Uiteindelijk komen ze ook Andromache, de weduwe van Hector, tegen, en Helenus, broer van Hector en een priester. Deze vertelt Aeneas dat hij een stad moet stichten in Italië, die later de hele wereld zal overheersen. Ook moet hij naar de Sibylle gaan. Als ze bijna op Sicilië zijn, worden ze weg gedreven door Charybdis en landen ze op het eiland van de Cycloop Polyphemus. Ze ontsnappen en komen aan land in Carthago.

2

Aeneas is klaar met vertellen en Dido realiseert zich dat ze verliefd is geworden op hem. Juno maakt een deal met Venus, de moeder van Aeneas, om hem ook verliefd te laten worden, zodat hij zijn missie vergeet. Waarom wil Juno dit toch? Tijdens een jacht komen ze samen in een grot, waar ze samen gaan knutselen. Dido neemt nu aan dat ze getrouwd zijn. Maar dan komt Mercurius, in opdracht van Jupiter, Aeneas herinneren aan zijn opdracht. Aeneas vertrekt dus stiekem en uit verdriet pleegt Dido zelfmoord. Met haar laatste woorden vervloekt ze hen beiden: hun volken zullen voor altijd in oorlog zijn. Aeneas gaat op weg naar Italië. Challasss!

3

Aeneas is de zoon van Anchises (een Trojaan) en Venus. Hij woont in Troje tijdens de oorlog en is een van de bekendste strijders naast prins Hector. Aeneas wordt ook al genoemd in de Ilias.

Boek 1 begint met een aanhef en de vraag aan de Muze waarom Aeneas zoveel ellende moet doormaken. Dan begint het verhaal in medias res op de boot bij Aeneas. In het zicht van Italië komen ze in een storm terecht veroorzaakt door Juno. Hierdoor komen ze aan in Carthago en worden ze ontvangen door de familie van Dido.

0

Aeneas en zijn reisgenoten komen aan op Sicilië. Hier houden ze een herdenkingsspelen voor zijn overleden vader. Ondertussen zet Juno de vrouwen op om de vloot in brand te steken, zodat ze nooit in Italië zullen komen. Gelukkig heeft Aeneas het op tijd door en bidt hij tot Jupiter die het laat regenen. In een visie vertelt de vader van Aeneas hem dat hij naar de Onderwereld moet, zodat hij zijn toekomst kan zien. 

De Trojanen bereiken dan eindelijk de kust van Italië en geholpen door de Sibylle van Cumae daalt Aeneas af naar de onderwereld, waar hij de schim van zijn vader Anchises raadpleegt omtrent de toekomst die hem wacht. Deze toont hem de beroemde Romeinen die ooit een hoofdrol zullen spelen in de Romeinse geschiedenis, onder wie Augustus. Anchises voorspelt ook Rome's wereldheerschappij - onder de talloze doden herkent hij ook de schim van Dido... Dat wordt lachen.

4

Aeneas komt aan in Latium, waar hij de dochter van de koning mag trouwen, Lavinia. Juno wilde dit niet, dus zet zij de volken in oorlog tegen elkaar op. Zij wilde namelijk dat Lavinia met Turnus zou trouwen, de koning van de Rutuli. Aeneas vraagt hulp aan het volk van de Tuscanen. Ondertussen wordt het Trojaanse kamp aangevallen. Gelukkig houden ze stand totdat Aeneas terugkeert met versterkingen. Er breken meerdere gevechten uit. Na een aanval van het leger van Aeneas op de stad Latium, wordt de oorlog beslist met een tweestrijd tussen Aeneas en Turnus. Turnus gooit een grote steen, maar de speer van Aeneas doorklieft al zijn dij. Hij smeekt om zijn leven, maar Aeneas vermoordt hem toch. En ze leefden nog lang en gelukkig.

5

Hoewel de Aeneis daar stopt, gaat de legende verder. Aeneas sticht de stad Lavinium. Zijn familie woont daar voor vele generaties. Uiteindelijk wordt op deze plek ook de stad Rome gesticht (later meer hierover) en wordt dus Rome gelinkt aan Troje en krijgt het een goddelijke afkomst via Aeneas (zijn moeder was Venus).

6

EXPERTS IN DE KLAS

Vergilius en de Aeneis

EXPERTS IN DE KLAS

Vergilius' leven & werk

Inhoud Aeneis

Het epos

Het Fatum en de Goden

Instructie

1. Schuif de tafels in groepen van 4 (8x4)

2. Elk thema wordt gekozen door twee groepjes:

     a) Vergilius' leven en werk 

     b) Inhoud van de Aeneis

     c) Het genre Epos

     d) De goden en het fatum in de Aeneis

Noteer in je schrift jouw thema (per persoon; niet per groep!)

Instructie

3. Elk groepslid leest nu individueel de bijbehorende vragen

     en leerstof (zie volgende slides).

TEAM A

BESCHRIJf

p.6-8, 12-13

BESCHRIJf

- de schuingedrukte begrippen

- kernwoorden in de eerste twee grijze blokken op p.22

TEAM B

LEES

p.13-16 en p.20-2

BESCHRIJF

- Verdeling 1-6 en 7-12

- Korte inhoud per boek (belangrijke passages en personages)

- kernwoorden in het derde grijze blok op p.22

TEAM C

LEES

 

p.16-22

BESCHRIJF & MAAK

- Kernwoorden in het vierde grijze blok op p.22

- een tijd lijn van alle jaartallen uit Hoofdstuk 1

TEAM D

LEES

Hoofdstuk 4 (p.60-65)

BEANTWOORD

Vragen en opdrachten p.65

Instructie

3. Bespreek de antwoorden op de vragen en stel vragen over zaken die niet

     duidelijk zijn. Noteer een definitief antwoord dat je zometeen aan anderen gaat uitleggen. Verdeel in je groep onderstaande 4 rollen:

     > Notulist

     > Gespreksleider / procesbewaker

     > Critical friend

     > Opzoeker

EINDE LES 1

- Bewaar  je antwoorden/notities goed

> volgende keer gaan we hiermee verder

Les 2 Achtergronden

> Je leert in korte tijd historische en culturele achtergronden

bij hoofdstuk 1 en 4

> Je leert in korte tijd de belangrijkste thema's, personages

    en verhaallijnen van de Aeneis 

Vorige les

Individueel heb je een stuk van de achtergronden gelezen & samengevat aan de hand kernwoorden

Deze kernwoorden hebben jullie in viertallen besproken

Deze les

1. Zet de tafels in 7 groepen van 4.

2. Zoek je groepsgenoten van vorige week op.

3. bespreek kort de behandelde stof van vorige week.

4. Vul beknopt het werkblad van jullie thema (A-B-C-D) in.

Instructie

5. Nu neemt aan elke tafel een deelnemer van thema A - B - C - D plaats, zodat alle kennis van de vorige les vertegenwoordigd is. 

6. In 15 minuten hou je - omstebeurt - een samenhangend & beknopt verhaal over je kennis waarin de antwoorden op de vragen naar voren komen. De anderen noteren.

Ik...

... heb een idee van de historische en culturele achtergronden

bij hoofdstuk 1 en 4

.... ken de belangrijkste thema's, personages

    en verhaallijnen van de Aeneis

... heb een samenvatting van H1 & 4! 

Wat is geen kenmerk van het epos?

1. Lang verhalend gedicht
2. Dactylische hexameter
3. Publiek lessen meegeven
4. Invloed van de goden

Welk type vertelinstantie is Vergilius in de Aeneis niet?

1. Auctoriale verteller
2. Homodiegetische verteller
3. Extradiegetische verteller

Waarom hebben Charles en Elly gekozen voor de werktitel ''Vernietiging en hoop''?

Wat is geen werk van Vergilius?

1. Bucolica
2. Georgica
3. Aeneis
4. Metamorphosen

Wat is een raamvertelling?
Hoe zit dat in de Aeneis?

Wie hoort niet in het rijtje thuis?

1. Jupiter
2. Fatum
3. Juno
4. Lot

Wat is de juiste relatie tussen de Aeneis en de Ilias en Odyssee?

1. Boek 1-6 = Ilias Boek 7-12 = Odyssee
2. Boek 1-6 = Odyssee Boek 7-12 = Ilias

Wat lijkt je de leukste passage om te lezen?