8.4 afvalstoffen

• Biologie
• Middelbare school
• vmbo t
• Leerjaar 4

Water

Elke dag verliezen wij vocht door te zweten en te plassen.

Door te plassen raak je afvalstoffen kwijt. 

Door te transpireren raak je lichaam warmte kwijt. 

Vocht is nodig voor het transport van voedingstoffen in het bloed en de temperatuurregeling van het lichaam. Daarnaast helpt het afval af te voeren, via urine en ontlasting. 

§8.4 afvalstoffen

Afvalstoffen worden uit het bloed gehaald en uit het lichaam verwijdert!

Welke organen halen afvalstoffen uit je bloed?

• De uitscheidingsorganen verwijderen afvalstoffen uit je bloed en brengen het buiten je lichaam.
  

• Dit proces noemen we ook wel uitscheiding.
  

Uitscheiding

• Afvoeren van afvalstoffen uit ons lichaam 
• Waarbij ontstaan afvalstoffen?
• Welke afvalstoffen ken je? 

Uitscheiding

Onderwerpen:

Verwijderen van afvalstoffen uit je lichaam

- Urinewegen

- Nieren

Urine

Bestaat uit: 

- Afvalstoffen

- Water

- Zouten

- Schadelijke stoffen

In welk orgaan verlaten afvalstoffen het bloed?

de nieren

Wat gaat er uit het bloed?

- Bloedcellen
- Eiwitten
- Voedingsstoffen
- Water
- Afvalstoffen
- Zouten

nieren

zuiveren het bloed van afvalstoffen.

1 afbraak producten uit lever

2overtollige stoffen

3 overbodige stoffen

Dit vervoeren ze in de vorm van urine het lichaam uit.

Hoe gaat de nier te werk?

1. Via de nierslagaders komt er bloed met afvalstoffen de nier binnen.

2. In de nierschors zitten miljoenen filtertjes, deze halen de afvalstoffen uit het bloed. 

3. Het niermerg bevat buisjes, die de afvalstoffen met water opvangen ==> = urine

4. De urine gaat via het nierbekken en de urineleiders naar de urineblaas. 

De nieren

Nierschors: verwijdert afvalstoffen, 

overtollig water, overtollige zouten en

schadelijke stoffen

niermerg: wint water en belangrijke 

stoffen terug

nierbekken: verzamelt de urine

De lever

-Leverslagader brengt zuurstofrijkbloed
-Poortader brengt zuurstofarm bloed en afvalstoffen
-Glucose wordt omgezet in glycogeen (opslag)
-Fibrogeen maken
-Gal maken
-Afvalstoffen afbreken (ureum aanmaken)
-Giftige stoffen afbreken
-hepatitis virus kan ontstekingen veroorzaken in de lever

De Functies van de lever 

Afvoeren: Lever maakt gal, via gal worden afvalstoffen uitgescheiden. Stof hemoglobine die uit versleten rode bloedcellen komt wordt afgebroken in de milt, daarbij komt de stof bilirubine vrij. Via het bloed komt het in de lever. Daar wordt het gemengd met gal en kan het via de ontlasting worden uitgescheiden. 

Waar krijgt de lever bloed vandaan?

1. Leverslagader

Brengt zuurstofrijk bloed naar de lever. 

2. Poortader

De poortader, brengt zuurstofarm bloed, maar rijk aan voedingsstoffen naar de lever.

Na opname?

Opgenomen stoffen in het bloed

via poortader naar lever.

Lever controleert op:

- bloedsuiker niveau,

- giftige stoffen (zoals medicijnen)

Lever neemt bouwstoffen op en bewerkt deze.

De poortader

Een uitzondering:

Door de poortader stroomt bloed van de dunne darm naar de lever. Het bloed is zuurstofarm omdat er al zuurstof verbruikt is door de dunne darm. Het bloed is wel rijk aan voedingsstoffen. 

De lever kan voedingsstoffen tijdelijk opslaan. De lever heeft zelf ook zuurstof nodig. Dit krijgt de lever van de leverslagader. 

De leverader vervoert de afvalstoffen en koolstofdioxide terug richting het hart.

nierschors (verwijderen afvalstoffen)

niermerg ( verwijderen afvalstoffen)

nierbekken( urine wordt verzameld)

nierslagader ( vol afvalstoffen!)

nierader (gezuiverd bloed)

urineleider (urine afvoeren)