binding

• Maatschappijwetenschappen
• Middelbare school
• havo
• Leerjaar 5

Sociale instituties

Complex van min of meer geformaliseerde regels die het gedrag van mensen en hun onderlinge relaties reguleren.

Normen binnen sociale institutie zijn cultureel en religieus ingegeven.

Familie, huwelijk, taal, onderwijssysteem, feestdagen.

Ingebed in samenleving.

Van belang voor overdracht en dragen bij aan sociale cohesie.

https:

Verhouding

sociale ongelijkheid

Een situatie waarin verschillende mensen in al dan niet aangeboren kenmerken, consequenties hebben voor hun maatschappelijke positie en leiden tot een ongelijke verdeling van schaarse en hooggewaardeerde zaken, van waardering en behandeling.

Sociale stratificatie

het indelen van groepen mensen in maatschappelijke lagen waartussen een ongelijkheidsverhouding bestaat. Het indelen gebeurt op basis van sociale categorieën, zoals geslacht, opleidingsniveau of etniciteit.

maatschappelijke ladder

Sociale mobiliteit

Gesloten samenleving versus open samenleving

Plek op de ladder

Positieverwerving en positietoewijzing

Macht

Het vermogen om hulpbronnen in te zetten om bepaalde doelstellingen te bereiken en de handelingsmogelijkheden van anderen te beperken of te vergroten.

Voorbeeld op micro, meso en macroniveau

Macht

Formeel: afgesproken en vastgelegd

Informeel: charisma, superieure vaardigheden, kennis

Vier machtsbronnen: Economische, cognitieve, politieke en affectieve bronnen.

nos.nl

Welke machtsbron is op deze situatie van toepassing?

Dilemma van de collectieve actie

Verzorgingstaat mogelijk door collectieve goederen.

Belasting betalen versus belasting ontduiken

Free riders

Politieke macht kan dit stoppen dmv dwang

Gezag

Macht die als legitiem wordt gezien. 

Gerespecteerd.

Verschillende bronnen: 

• Kwaliteiten (kennis, aanzien, charisma)
• Positie of functie
•  Prestaties.

Geen macht gebaseerd op dwang.

politiek gezag

Is in een dictatuur sprake van gezag?

Tot hier

Machtsongelijkheid en conflict

Internationaal
Tussen bevolkingsgroepen (nationaal)

Instituties

Regels over hoe mensen zich gedragen in de samenleving.

Geeft handelen van mensen een vaste betekenis, een zekere mate van voorspelbaarheid en stabiliteit. 

Geheel aan regels, structuren en sociale normen. Formeel als informeel.
Stabiel, maar veranderlijk.

Politieke institutie

Complex van min of meer geformaliseerde regels die het gedrag van mensen en hun onderlinge relaties rond politieke machtsuitoefening en politieke besluitvorming reguleren.

Rechtsstaat, scheiding der machten, politieke partij, 'belangenorganisaties', overheid, democratie.

Politieke participatie

Electorale participatie: stemmen, meewerken aan campagne, lidmaatschap pol. partij (direct verband houdend met verkiezingen)

Niet electorale participatie: Lobbyen, contacten met politici, belangenorganisaties en/of media, lidmaatschap belangengroep, protestacties

Sociale ongelijkheid/uitsluiting politieke macht?

Maatschapelijke en politieke conflicten

(door mensen als onrechtvaardig ervaren ongelijkheid)

• Klasse
• Gender
• Etniciteit
• Generaties
• Sociaal-culturele verschillen

Wij-zij denken versterkt de machtspositie.. Discriminatie (ingroup/outgroup)