1TA /1TB THEORIE LEZEN H1.3-5.3 2021

     1TA/1TB THEORIE LEZEN H1.3-5.3
1 / 20
volgende
Slide 1: Tekstslide
NederlandsMiddelbare schoolvmbo tLeerjaar 2

In deze les zitten 20 slides, met tekstslides en 2 videos.

time-iconLesduur is: 50 min

Onderdelen in deze les

     1TA/1TB THEORIE LEZEN H1.3-5.3

Slide 1 - Tekstslide

LEERSTOF LEZEN H1.3....
Leesstrategieën (leesmanieren)
1. verkennend lezen .... eerste indruk
2. nauwkeurig lezen .... begrijpen
3. zoekend lezen .... antwoord vinden
4. studerend lezen .... onthouden


Slide 2 - Tekstslide

VERVOLG LEERSTOF LEZEN H1.3....
Leesstrategie VERKENNEND LEZEN
- lees titel en eerste en laatste alinea
- lees tussenkopjes en vet- of schuingedrukte woorden
- bekijk illustraties (afbeeldingen)
- lees bronvermelding (onder tekst)
Stel jezelf daarbij vragen als:
1) WAT IS WAARSCHIJNLIJK HET ONDERWERP?
2) WAT VOOR EEN SOORT TEKST IS HET? Bijv. nieuwsbericht
3) WAT IS HET DOEL VAN DE TEKST? Bijv. informeren
4) HOE IS DE TEKST OPGEBOUWD? Duidelijke inleiding en slot?
5) WAT IS DE BRON? (= waar komt de tekst vandaan) en wie is de schrijver?


Slide 3 - Tekstslide

VERVOLG LEERSTOF LEZEN H1.3....
Leesstrategie NAUWKEURIG LEZEN
 - lees de tekst aandachtig, zin voor zin
 - let op de informatie in de inleiding en het slot
- wat is het belangrijkste dat over het onderwerp wordt gezegd?
- wat betekenen de moeilijke woorden?
- wat is het verband tussen de tekstdelen?





Slide 4 - Tekstslide

VERVOLG LEERSTOF LEZEN H1.3....
Titel & tussenkopje (kop, kopje, deeltitel)
- Titel: geeft soms, maar niet altijd, het onderwerp aan
- Kop: titel van een krant
- Tussenkopjes: een soort kleine titel boven de tekstgedeelten
Onderwerp en deelonderwerp
- Onderwerp (waar gaat de tekst over?)
- Deelonderwerp (waar gaat een deel van de tekst over?)
Alinea (stukje tekst)
                * begint altijd op een nieuwe regel (dus laatste regel is niet vol),
                * kan bij de eerste regel inspringen,
                * wordt soms gescheiden door een witregel.

Slide 5 - Tekstslide

LEERSTOF LEZEN H2.3....
Moeilijkewoordenwijzer 1:
1. Belangrijk woord?
2. Betekenis in de context (buurt)?
     a. omschrijving
     b. synoniem
     c. voorbeeld
     d. woord met tegengestelde betekenis
     e. zin die je op een idee brengt
3. Betekenis niet in de context?
     a. woordenboek
     b. deskundige (leraar, klasgenoot)

Slide 6 - Tekstslide

LEERSTOF LEZEN H2.3....
Tekstverband 1: opsommend tekstverband
tekstverband                    signaalwoorden
opsommend                    ook, bovendien, daarnaast,                                                                                                    zowel…als, ten eerste, ten slotte, …


Slide 7 - Tekstslide

LET OP:
In het volgende filmpje wordt uitgelegd wat tekstverbanden en signaalwoorden zijn. Je hoeft niet alle tekstverbanden en signaalwoorden uit het filmpje te kennen, kijk daarvoor goed in je theorie!

Slide 8 - Tekstslide

Slide 9 - Video

LEERSTOF LEZEN H3.3....

Tekstopbouw
DRIEDELING                                TWEEDELING
(meestal)                                      (nieuwsbericht)
inleiding                                          inleiding
kern                                                  kern
slot



Slide 10 - Tekstslide

LEERSTOF LEZEN H3.3....
Opbouw van alinea’s
Kernzin = belangrijkste zin van elke alinea
1e zin (of 2e zin) (of laatste zin)
Rest = toelichting (uitleg of voorbeeld) bij kernzin
Hoofd- en bijzaken
Hoofdzaken: belangrijke informatie in de tekst (bijzaken zijn dus minder belangrijk)
Hoofdgedachte opschrijven
= het belangrijkste wat de schrijver over het onderwerp zegt
[ Zeg dit in één zin en gebruik daarvoor titel, inleiding en slot.]



Slide 11 - Tekstslide

Slide 12 - Video

LEERSTOF LEZEN H3.3....
Tekstverbanden 2
tekstverband               signaalwoorden
opsommend                ook, bovendien, daarnaast, 
                                         zowel…als, ten eerste, ten slotte, …
tegenstellend              maar, echter, evenwel, toch, daarentegen, …

Slide 13 - Tekstslide

LEERSTOF LEZEN H4.3....
Tekstdoelen 1
De schrijver wil                      tekstdoel                   voorbeelden
de lezer informatie geven   informeren              nieuwsbericht, verslag,
                                                                                       schoolboektekst, instructie
de lezer vermaken                amuseren                 leesboek, stripverhaal



Slide 14 - Tekstslide

LEERSTOF LEZEN H4.3....
Tekstverbanden 3
tekstverband                    signaalwoorden
opsommend                    ook, bovendien, daarnaast, zowel…als, ten eerste, ten slotte, …
tegenstellend                  maar, echter, evenwel, toch, daarentegen, …
tijdsvolgorde                     eerst, daarna, voordat, nadat, toen, terwijl, zodra, ten slotte, …
Verwijswoorden
Gebruik je om niet steeds dezelfde woorden of namen te gebruiken.
Els is juffrouw. Els werkt op een school en Els’ man is daar conciërge.
Els is juffrouw. Zij werkt op een school en haar man is daar conciërge.



Slide 15 - Tekstslide

LEERSTOF LEZEN H5.3....
Tekstdoelen 2
De schrijver wil                                          tekstdoel                      voorbeelden
dat de lezer het met hem eens is        overtuigen                   filmbespreking,
                                                                                                              ingezonden brief,
                                                                                                              betoog
dat de lezer iets gaat doen                     activeren                    advertentie,
                                                                                                             reclamefolder



Slide 16 - Tekstslide

LEERSTOF LEZEN H5.3....
Betoog (betogende tekst):
de schrijver geeft zijn mening over een onderwerp en verdedigt die mening met argumenten. De meeste betogen hebben een driedeling:
    1. inleiding: mening
    2. kern: argumenten
    3. slot: conclusie of samenvatting

Slide 17 - Tekstslide

LEERSTOF LEZEN H5.3....
Tekstverbanden 4
tekstverband                       signaalwoorden
opsommend                       ook, bovendien, daarnaast, 
                                               zowel…als, ten eerste, ten slotte, niet alleen…maar ook, …
tegenstellend                     maar, echter, evenwel, toch, daarentegen, …
tijdsvolgorde                        eerst, daarna, voordat, nadat, toen, terwijl, zodra, ten slotte, …
concluderend                      dus, dan ook, hieruit volgt, de slotsom is, concluderend

Slide 18 - Tekstslide

LEERSTOF LEZEN H5.3....
TEKSTDOEL             TEKSTSOORT                    TEKSTVORM
informeren                informatieve teksten      nieuwsbericht, handleiding, …
amuseren                  amuserende teksten        verhaal, liedtekst, …
overtuigen                 betogende teksten           klachtenbrief, recensie, …
activeren                   activerende teksten          oproep, advertentie, …

Slide 19 - Tekstslide

LEERSTOF LEZEN H5.3....
Leespubliek
(bepalen door te kijken naar:)
• bron
• onderwerp
• taalgebruik
• aanspreekvorm

Slide 20 - Tekstslide