oefenopgaven h7

• Economie
• Middelbare school
• vmbo t
• Leerjaar 3

Afspraken

Iedereen zet zijn microfoon uit

Als je de beurt krijgt, zet je je microfoon aan

Oefenopgaven 7.1

Lagere overheden

• Gemeenten: verantwoordelijk voor jeugd en ouderenzorg, paspoort aanvragen etc
• Provincies: verantwoordelijk voor indelen grondgebied en infrastructuur
• Waterschappen: verantwoordelik voor beheren van het water (zuiveren en maatregelen tegen overstroming

Opgave 2

• a juist
• b onjuist
• c onjuist
• d juist

Veel maatregelen van de overheid hebben te maken met de economie, bijvoorbeeld:

infrastructuur - bedrijven kunnen producten en diensten beter verspreiden en communiceren

Subsidies - financiele bijdrage om bedrijven en burgers te steunen bijv. bij innovaties. Zo krijgen bedrijven soms subsidie als ze hun productiemethode vernieuwen of nieuwe producten ontwikkelen (bv een electrische auto).

Heffingen - bedrag dat je aan de overheid moet betalen. Zo kan de overheid ongewenste activiteiten van bedrijven afremmen

Opgave 3

• B

De overheid kan ook ons gedrag (van consumenten) beinvloeden. Dit doen ze door bijvoorbeeld:

Extra belastingen - De overheid kan extra belasting op bepaalde producten heffen, zodat ze duurder worden en minder mensen ze kopen. (Energiebelasting zorgt ervoor dat mensen minder energie verbruiken)

Accijns - Met de heffing van accijns wil de overheid het gebruik van alcohol, tabak en brandstoffen verminderen

De overheid geeft voorlichting en verbied reclames (Stoppen met roken)

De overheid kan ook ons gedrag (van consumenten) beinvloeden. Dit doen ze door bijvoorbeeld:

• Extra belastingen - De overheid kan extra belasting op bepaalde producten heffen, zodat ze duurder worden en minder mensen ze kopen. (Energiebelasting zorgt ervoor dat mensen minder energie verbruiken)

• Accijns - Met de heffing van accijns wil de overheid het gebruik van alcohol, tabak en brandstoffen verminderen

• De overheid geeft voorlichting en verbied reclames (Stoppen met roken)

Opgave 4

• a Als burger kun je gaan stemmen (bij verkiezingen voor de gemeenteraad, de provinciale staten, waterschappen en de Tweede Kamer). Daarnaast kun je op andere manieren je mening geven (protesteren, een petitie ondertekenen).

• b De overheid kan het kopen van bepaalde producten afremmen door extra accijns of belastingen te heffen of door iets te verbieden. Door subsidies kan de overheid bepaalde producten goedkoper maken.

De overheid kan ongewenst gedrag ook gewoon verbieden. Een voorbeeld hiervan is Kartelvorming.

Hieronder verstaan wij dat het maken van prijsafspraken met andere bedrijven. Hierdoor vervalt de concurrentie. De consumenten kunnen hier nadeel van hebben.

De Autoriteit Consument en Markt houdt daar toezicht op. (ACM)

Opgave 8

• Door de overname zou er minder concurrentie zijn, met als gevolg dat de prijzen te hoog blijven.

Oefenopgaven 7.2

Sociale zekerheid

Dit is de zekerheid dat iedereen geld heeft om van te leven. Of je genoeg geld hebt wordt bepaald door het sociaal minimum. Zit je onder het sociaal minimum? Dan kan je een uitkering krijgen

Hoe komt de overheid aan dit geld?

•  belastingen
•  sociale premies (sociale wetten)

Iedereen is zelf verantwoordelijk 

voor het verdienen van geld. 

Als dit niet mogelijk is kan je een 

uitkering krijgen. 

De overheid heeft een bedrag 

vastgesteld wat je minimaal 

nodig hebt om van te leven

Sociaal minimum

Opgave 10

• A

Opgave 13

Opgave 17

• a Tot je 18de

• b De hoogte van de kinderbijslag ligt aan:                                            - het aantal kinderen                                                                                      - de leeftijd van de kinderen.

Oefenopgaven 7.3

Collectief vs Particulier

collectieve sector

Overheid en sociale zekerheidsinstellingen

Iedereen kan er gebruik van maken

particuliere sector

Burgers en Bedrijven

Bedrijven willen winst maken 

Opgave 21

• De overheid en de instellingen voor de sociale zekerheid.

Opgave 23

• Hierdoor stijgen de uitgaven op de begroting. Om geen tekort te krijgen, moeten dan ook de inkomsten toenemen.

Opgave 27

• a onjuist
• b juist
• c juist
• d juist

Collectieve goederen

Voorzieningen die de overheid geheel of gedeeltelijk betaald

Waarom doen ze dat?

Je kan niet iedereen apart laten betalen (zoals dijken)
De overheid wil controle hebben over de kwaliteit
De overheid wil het betaalbaar houden voor iedereen

Opgave 29

Bijvoorbeeld: 

• De belastingdienst, want belastingheffing moet eerlijk en rechtvaardig gebeuren, de overheid wil daar controle op houden.
• Het leger en de politie: de overheid wil hier controle op houden, want het zou erg gevaarlijk worden als particulieren ook wapens mochten gebruiken.
• Het onderwijs, omdat de overheid dit voor iedereen betaalbaar wil houden.

Oefenopgaven 7.4

Tekort op de begroting?

Het kan zijn dat een gemeente geld tekort komt op de begroting. Dan zijn er 3 mogelijke oplossingen:

• De inkomsten laten toenemen door de tarieven van belastingen en andere heffingen te verhogen
• Bezuinigen op de uitgaven
• Geld lenen

Opgave 34

• - bezuinigen op de uitgaven
• - inkomsten verhogen (hogere belasting)
• - geld lenen

Draagkrachtbeginsel

Bij loon- en inkomstenbelasting

De hoge inkomens betalen in verhouding (in procenten) meer belasting dan de lagere inkomens.

Profijtbeginsel

Je betaalt aan de overheid als je ergens gebruik van maakt

Opgave 38

• Profijtbeginsel, want jij maakt als toerist gebruik van voorzieningen in die stad of dat dorp. (Bij het draagkrachtbeginsel zou rekening worden gehouden met je inkomen.)

Kahoot

www.kahoot.it

GAMEPIN: 73485