De overheid

• Economie
• Middelbare school
• vwo
• Leerjaar 3

H7: Nu of later?

H7.4: De overheid ruilt over de tijd

• Terugblik par 7.3;
• Lesdoelen par.7.4;
• Uitleg;
• Huiswerk volgende les;
• Reflectie.

Is een lage inflatie gunstig of ongunstig voor bedrijven die willen investeren? (Boek opdracht 29)

1. Gunstig
2. Ongunstig
3. Dat maakt niet uit.
4. Het verschilt per bedrijf.

Is een hoge inflatie gunstig voor mensen die geld lenen?
(Boek opdracht 29)

1. Gunstig, want door de hoge inflatie wordt de reële waarde van het geleende bedrag meer waard.
2. Gunstig, want door de hoge inflatie wordt de reële waarde van het geleende bedrag minder waard.
3. Ongunstig, want door de hoge inflatie wordt de reële waarde van het geleende bedrag meer waard.
4. Ongunstig, want door de hoge inflatie wordt de reële waarde van het geleende bedrag minder waard.

Rob spaart jaarlijks €800,-. Hij zet het geld op zijn spaarrekening waarop hij 2,5% krijgt. De inflatie is de afgelopen jaren gemiddeld 2%. Bereken de reële rente.
(Boek opdracht 28)

Is een hoge inflatie gunstig voor mensen die sparen?
(Boek opdracht 29)

1. Ja, want door de hoge inflatie wordt de reële waarde van het spaargeld lager.
2. Ja, want door de hoge inflatie wordt de reële waarde van het spaargeld hoger.
3. Nee, want door de hoge inflatie wordt de reële waarde van het spaargeld lager.
4. Nee, want door de hoge inflatie wordt de reële waarde van het spaargeld hoger.

Reële rente bij sparen is

Theorie blz 212

1. De betaalde rente over je spaargeld
2. De ontvangen rente na inflatiecorrectie
3. De ontvangen rente over je spaargeld
4. De betaalde rente na inflatiecorrectie

Wij spreken van negatieve reële rente als:
(Boek opdracht 31)

1. inflatie lager dan de rentepercentage is
2. inflatie hoger dan de rentepercentage is
3. inflatie gelijk is aan de rentepercentage

Wat is de reële rente?

theorie blz 212

1. De hoeveelheid goederen die je met je inkomen kunt kopen
2. Rentepercentage dat de bank geeft of vraagt voor sparen of lenen.
3. Daling van de koopkracht van het geld, bijvoorbeeld de euro
4. De nominale rente gecorrigeerd met de inflatie.

De reële rente is hoger dan de nominale rente
(Boek opdracht 31)

1. er is sprake van inflatie
2. er is sprake van deflatie
3. de spaarrente is hoger dan de kredietrente
4. dit kan helemaal niet

H7: Nu of later?

Lesdoelen 7.4: De overheid ruilt over tijd.

• Je kunt, met voorbeelden, uitleggen wat de rijksbegroting is.
  
• Je kunt voorbeelden geven van uitgaven en inkomsten van de collectieve sector.
  
• Je kunt uitleggen dat de overheid ruilt over de tijd door een begrotingstekort- of overschot.

Lesdoel 

Je kunt, met voorbeelden, uitleggen wat de rijksbegroting is.

7.4 De overheid ruilt over de tijd

Net als gezinshuishoudens en bedrijven,

heeft de overheid inkomsten en uitgaven. 

De overheid maakt hiervan jaarlijks de Rijksbegroting. 

Jaarlijks tijdens Prinsjesdag informeert de overheid 

haar burgers hierover met behulp van de Miljoenennota. 

Rijksbegroting:  

Verwachte uitgaven en inkomsten van de overheid voor een komend jaar. 

 

Miljoenennota:  

Bevat uitleg van de rijksbegroting. 

 

Lesdoel 

Je kunt voorbeelden geven van uitgaven en inkomsten van de collectieve sector.

= overheid en sociale zekerheidinstellingen

Collectieve sector

Collectieve sector    (blz 215, 223)

Inkomsten van de collectieve sector 

Uitgaven de collectieve sector
zie blz 216 

Lesdoel 

Je kunt uitleggen dat de overheid ruilt over de tijd door een begrotingstekort- of overschot.

Begrotings-overschot: 

De verwachte inkomsten van de overheid zijn groter dan de verwachte uitgaven. 

 

 

Staatsschuld:  

De schuld die de overheid heeft opgebouwd door geld te lenen. 

 

 

Begrotingstekort: 

De verwachte inkomsten van de overheid zijn lager dan de verwachte uitgaven. 

 

 

Financieringstekort en staatsschuld

Als de overheidsinkomsten kleiner zijn dan de overheidsuitgaven, moet de overheid lenen.

     Dit verschil heet het financieringstekort. 

         De staatsschuld neemt hierdoor toe.

De staatsschuld is dus het totaal van alle financieringstekorten van de afgelopen jaren.

Aan het werk

Paragraaf 7.4: Maken opdrachten

Paragraaf 7.3: Afmaken opdrachten 

Huiswerk volgende les

Paragraaf 7.3: Maken opdrachten

Paragraaf 7.4: Maken opdrachten

Is al veel tijd aan besteed dus

het hoeft niet veel huiswerk te

zijn.

Reflectie:  Zijn de lesdoelen behaald?

• Je kunt, met voorbeelden, uitleggen wat de rijksbegroting is.
  
• Je kunt voorbeelden geven van uitgaven en inkomsten van de collectieve sector.
  
• Je kunt uitleggen dat de overheid ruilt over de tijd door een begrotingstekort- of overschot.

Door de coronacrisis zijn de overheidsuitgaven gestegen en de inkomsten gedaald, hierdoor is de staatsschuld toegenomen.

1. juist
2. onjuist

wat is GEEN inkomen van de overheid?

1. loonbelasting
2. sociale verzekering
3. accijns
4. salaris

De staatsschuld wordt kleiner als er een begrotingsoverschot is

1. Juist
2. Onjuist

De staatsschuld is een voorbeeld van ...

1. Een voorraadgrootheid
2. Een stroomgrootheid
3. Zowel een voorraad- als stroomgrootheid

Sociale verzekeringen zijn onder te verdelen in:

1. collectieve verzekeringen en particuliere verzekeringen
2. werknemersverzekeringen en risicoverzekeringen
3. volksverzekeringen en schadeverzekeringen
4. volksverzekeringen en werknemersverzekeringen

Is er sprake van een begrotingstekort of een begrotingsoverschot?

1. Begrotingstekort
2. Begrotingsoverschot

Wie betalen er voor sociale verzekeringen?

1. Werknemers
2. Werkgevers
3. De overheid
4. Werkgevers en werknemers samen

Sociale verzekeringen worden betaald met...

1. BELASTINGEN
2. UITKERINGEN
3. BOETES
4. PREMIES

Wanneer de overheid aflost op de staatsschuld. Wat voor gevolgen heeft dat op de rentekosten op de staatsschuld

1. Deze worden hoger
2. Deze blijven gelijk
3. Deze worden lager

Bij een begrotingstekort verwacht de overheid ...

1. Meer inkomsten dan uitgaven
2. Meer uitgaven dan inkomsten

De staatsschuld wordt kleiner als er een begrotingsoverschot is

1. Juist
2. Onjuist

Wat kan de overheid doen bij een begrotingstekort?

1. Bezuinigen op de uitgaven.
2. De belastingen (inkomsten) verhogen.
3. Geld lenen.
4. A, B en C.

De staatsschuld stijgt als:

1. inkomsten > uitgaven
2. uitgaven > inkomsten

Wat is een staatsschuld?

1. Het totaal van de export die een land heeft gemaakt
2. Het totaal van de import die een land heeft gemaakt
3. Het totaal van de schulden die een land heeft gemaakt.
4. Een deel van de schulden die een land heeft gemaakt.

Huiswerk volgende les

Paragraaf 7.3: Maken opdrachten

Paragraaf 7.4: Maken opdrachten

Is al veel tijd aan besteed dus

het hoeft niet veel huiswerk te

zijn.

Gebruik de miljoenennota in par. 7.4. Wat zijn de belangrijkste inkomsten en uitgaven van de overheid?