Taalverzorging 1 - Samengestelde zinnen

• Nederlands
• Middelbare school
• vmbo b
• Leerjaar 2

Samengestelde zinnen

Deze les

Herhaling samengestelde zinnen

Oefenen met het vinden van de persoonsvorm in een zin

Leerdoelen

Je leert hoe je een samengestelde zin maakt.

Samengestelde zin

Een samengestelde zin bestaat uit twee zinnen

Een samengestelde zin bevat dus twee persoonsvormen. 

Samengestelde zin maken

Gebruik voegwoorden:

en, omdat, terwijl, zodat, nadat, als, toen, want, maar, of, dus.

Voegwoorden staan bijna altijd in het midden van de zin of vooraan de zin. 

Samengestelde zin

Hij rent.

Hij heeft haast.

Hij rent, want hij heeft haast.

Hij rent, omdat hij haast heeft.

Samengestelde zinnen

Soms verandert de volgorde van de woorden in het tweede deel van de zin:

VOORBEELD:

Giel zit op basketbal.       Hij houdt van sporten.

Gielt zit op basketbal, omdat hij van sporten houdt.

Wat is een samengestelde zin?

1. een zin met 1 onderwerp
2. een zin met 1 persoonsvorm
3. een zin met 2 of meer persoonsvormen
4. een zin zonder onderwerp

Wat is een voegwoord?

1. verbindt zinnen of woorden met elkaar.
2. verbindt een werkwoord aan een ander werkwoord.
3. zijn twee woorden die aan elkaar verbonden zijn.

Wat zijn voegwoorden?

1. tulp, school, hond
2. hij, het, wij
3. de, het, een
4. en, omdat, want

Wat is geen voegwoord:

1. terwijl
2. omdat
3. toen
4. fiets

Wat is het voegwoord(en) in de volgende zin: Ik snap wat een samengestelde zin is, omdat ik goed heb opgelet tijdens de les.

Wat is persoonsvorm(en) in de volgende zin: Ik snap wat een samengestelde zin is, omdat ik goed heb opgelet tijdens de les.

Persoonsvorm vinden

2 manieren:

• de vraagproef
• de tijdproef

De vraagproef

Maak van de zin een vraag met precies dezelfde woorden:

Sem en Wouter trainen elke week.

Trainen Sem en Wouter elke week?

Het woord dat vooraan komt te staan is de persoonsvorm.

De tijdproef

Ze de zin in een andere tijd:

Hij wordt met de auto naar huis gebracht.

Hij werd met de auto naar huis gebracht.

Het woord dat verandert, is de persoonsvorm.

Kinderen waarschuwden hun ouders.

_______________

1. persoonsvorm
2. geen persoonsvorm

De politie heeft een buurtonderzoek ingesteld.

__________

1. persoonsvorm
2. geen persoonsvorm

De leerlingen zwaaiden naar hun vrienden.

__________

1. persoonsvorm
2. geen persoonsvorm

Persoonsvormen in samengestelde zinnen

Zet de zin in een andere tijd:

Je maakt van de tegenwoordige tijd verleden tijd, of andersom. 

De werkwoorden die veranderen, zijn de persoonsvormen.

VOORBEELD:

Lotte denkt dat haar cijfer een voldoende is.

Lotte dacht dat haar cijfer een voldoende was.

Wat is de pv?
Kavish heeft een boek geleend.

Wat is de persoonsvorm?
Hij leest daar dagelijks in.

Wat is de pv?
Morgen neemt de jongen het boek mee.

Wat zijn de persoonsvormen?
Abel baalt, want hij heeft zijn enkel verzwikt

Wat zijn de persoonsvormen?
Zaterdag is Mia jarig en speelt ze een voetbalwedstrijd.

Wat zijn de persoonsvormen?
De agent liet de man stoppen en deelde een bekeuring uit.

Volgende les

Uitleg over taalverzorging 2: werkwoordspelling

De persoonsvorm schrijven in de verleden tijd.