Urinewegstelsel niv 2

• Verpleging en verzorging
• MBO
• Studiejaar 1

Urinewegstelsel

Wat weet je al van het urinewegstelsel

Leerdoelen

• Je kunt uitleggen hoe het urinewegstelsel is opgebouwd en hoe het werkt

Help Harrie aan urinewegen

Urineweg stelsel

Tot het orgaanstelsel behoren:​

• 2 nieren​
  
• 2 urineleiders​
  
• Urineblaas​
  
• Plasbuis

Ligging nieren

• Aan weerszijden van de wervelkolom​
• Ter hoogte van de twee laatste borstwervels​

Bouw nier

Vorm van een boon​

​

Bovenop de nieren: bijnieren​

(Bijnieren niet betrokken bij ​

Urineproductie)​

Maken hormonen zoals 

Adrenaline en coritsol

Nieren

• Verwijderen van schadelijke (afval-)stoffen uit het bloed​
  
• Verwijderen van overtollig water en zouten uit het bloed
  
• Regelen bloeddruk
• Vormen rode bloedcellen (hormoon EPO uit nieren  stimuleert beenmerg om deze te maken

Elke nier heeft ongeveer 1 miljoen nefronen (urineproducerende eenheden)​

Elke nier heeft ongeveer 1 miljoen nefronen (urineproducerende eenheden)​

​

Fysiologie

1. Bloed wordt gefilterd in glomerulus, omgeven door kapsel van Bowman​
2. Water & opgeloste stoffen komen in het kapsel van Bowman ​
   
3. Grotere delen uit het bloed (oa eiwitten) kunnen hier niet door heen, glucose en zouten kunnen wel door het filter heen​

Fysiologie

4. Het vocht dat in het kapsel van Bowman komt = voorurine       (ongeveer 200 liter per dag)​

5. Voorurine gaat naar lis van Henle​, hierin terugresorptie naar het bloed​

6. Ook het glucose en de zouten worden door de lis van Henle naar het bloed geresorbeerd

Fysiologie

7. Door de terugresorptie van water, zouten en glucose concentreert de oplossing zich = urine​

8. De urine stroomt in de verzamelbuisjes​ en gaat naar het nierbekken​

9. Ongeveer 1,5 liter urine per dag (= afhankelijk van de hoeveelheid vocht dat iemand drinkt)

1. Verwijderen overtollig water

Antidiuretisch hormoon: ADH
Regelt hoeveel water het lichaam uitscheidt

ADH kan door meer vocht vast te houden, de bloeddruk laten stijgen.

ADH kan door meer vocht uit te scheiden, de bloeddruk laten dalen. 

2. Regelen bloeddruk

• RAAS- systeem betekend: 

Renine-angiotensine-aldosteron systeem  

Deze stoffen reguleren de bloeddruk en het vochtgehalte. 

• Lage bloeddruk?

Ze zorgen dat er vaatvernauwing optreed en bloeddruk omhoog gaat 

Effect van de nieren op de bloeddruk​

Bij lage bloeddruk gaan de nieren hormoon renine afscheiden​Proces: Renine activeert angiotensinogeen > omgezet in angiotensine​

Angiotensine > vaatvernauwing dus hogere bloeddruk​

Aldosteron > terugresorptie zout en water​

Bij hoge bloeddruk precies andersom

urineleider

• Loopt van de nieren naar de blaas. 
• Ongeveer 30 cm lang. 
• Als de blaas vol is kan urine  niet terug stromen naar de nieren.

Blaas

• Verzamelplek voor urine
• 500ml bij volwassenen  Kinderen minder inhoud.
• Bij 300-400 ml krijgen de hersenen een signaal dat je moet plassen

Urinebuis

Van de blaas naar de plek waar urine lichaam verlaat

Mannen langere urinebuis dan vrouwen

Urineren

• De inwendige sluitspier is niet beïnvloedbaar met onze wil
  
• Uitwendige sluitspier is wel beïnvloedbaar
• 1,5- 2 liter urine per dag
• 3-6 x per dag

Pathologie

Urineweg infecties

• Binnenkant urinewegen bekleed met slijmvlies
  
• Slijmvlies beschermt cellen tegen urine
  
• Slijmvlieslaag is ontstoken bij urineweginfectie

3 types:

• Urinebuisontsteking 
• Blaasontsteking
• Nierbekkenontsteking 

Een urineweginfectie komt meer voor bij mannen dan vrouwen

1. Juist
2. Onjuist

Waar komen de bacteriën voornamelijk vandaan die een blaasontsteking veroorzaken?

1. Handen
2. Darmen
3. wc
4. zwembad

een blaasontsteking komt door optrekkende kou

1. Juist
2. Onjuist

Urine retentie

Retentie = vasthouden ​

Deel van urine blijft achter in blaas 

Vaker vrouwen dan mannen ​

Gevaar = stuwing => nierschade​

​

Prostaat

• De prostaat is een klier. 
• De prostaat is belangrijk bij de voortplanting. 
• De prostaat maakt prostaatvloeistof (zaadvocht) aan.

Vergroot prostaat

• Prostaat neemt in omvang toe. 
• Urinebuis wordt dichtduwt.
• Duurt langer voordat de urine komt en de straal neemt in kracht af  (soms druppelsgewijs). 
• Snel nieuwe aandrang, door urineretentie.
• Hoger risico blaasontsteking. 
• 's Nachts vaak plassen. 

Urine incontinentie

• Het ongewild verliezen van urine.
• Hoeveelheid wisselt: druppeltje, scheut, een straal tot hele plas.
• Komt voor bij mannen en vrouwen, op alle leeftijden, maar vaker bij ouderen dan bij jongeren.
• Verschillende oorzaken
• Veel schaamte hiervoor

​

Stressincontinentie (inspanningsincontinentie) ​

Urge-incontinentie (aandrangincontinentie) ​

Druppelincontinentie (overloopblaas) ​

Neurogene blaas (door verlamming sluitspieren) ​

Filmpje nierstenen

Vragen:

Hoe ontstaat een niersteen?

Wat zijn de symptomen?

Wat is de behandeling?