M&M leerwerkboek 5: steden en dorpen. Blok 1: verhuizen naar de stad.

• Mens en maatschappij
• Middelbare school
• mavo, havo
• Leerjaar 1

M&M deeltaak 5: Steden en dorpen

Blok 1: Verhuizen naar de stad

Wat gaan we vandaag doen?

• Uitleg Deeltaak 5
• Uitleg Steden ontstaan & behoefte aan geld
• Zelfstandig werken
• Afsluiten

Deeltaak 5

• Thema 5: Steden en Dorpen
• Behandelen alle 4 blokken
• Geen toets in de toetsweek
• PO stadswandeling

PO stadswandeling

Opdracht staat op It's Learning

Inleveren 3e les van week 4 

In de toetsweek voeren we de stadswandeling uit

Aftekenen + voorbereiding stadswandeling + wandeling =

Beoordeling deeltaak 5

Kennen en kunnen

• Vertellen hoe en waar veel Europese steden zijn ontstaan
• Uitleggen wat het verschil is tussen het stadscentrum en de binnenstad
• De verschillen tussen een Middeleeuwse en moderne munt benoemen
• Uitleggen wat vraag en aanbod is

Romeinen bouwden eerste steden in Nederland. Bijvoorbeeld in Nijmegen

Ontstaan steden

• Landbouwvernieuwingen zorgden voor een toename in de voedselproductie rond het jaar 1000
• Gevolg: Bevolkingsgroei
• Mensen gingen wonen bij rivieren, belangrijke wegen en kastelen
• Dorpen groeiden uit tot steden
• Omdat er meer mensen waren en landbouw makkelijker werd door de vernieuwingen -> opkomst ambachten

Boer: Ambacht of niet?

1. Ambacht
2. Geen ambacht

Smid: Ambacht of niet?

1. Ambacht
2. Geen ambacht

Bakker: Ambacht of niet?

1. Ambacht
2. Geen ambacht

Priester: Ambacht of niet?

1. Ambacht
2. Geen ambacht

Binnenstad: Het oudste gedeelte van een stad binnen de stadsmuren 

Arnhemse Stadspoort

Stadscentrum: deel van de stad waar de meeste winkels, restaurants, hotels en stations zijn.

Zelfstandig Werken

Maken opdrachten 1 tot en met 11

Samenvatten met behulp van kennen en kunnen

Filmpje in lesson up kijken over ontstaan steden

Ben je klaar?

Kijk de opdrachten na en werk verder

Werken aan een andere vak, in overleg!

M&M deeltaak 5: Steden en dorpen

Blok 1: Verhuizen naar de stad

Wat gaan we vandaag doen?

• Uitleg Blok 1
• Zelfstandig werken
• Afsluiten

Wat weet je nog van de vorige les?

Vraag en aanbod

Aanbod: Wat de marktkooplieden willen verkopen

Vraag: wat de mensen willen kopen

Als de vraag en het aanbod toenemen, groeit de handel

Behoefte aan geld

• Opkomst handel in de vorm van stadsmarkt
• Toenemende handel -> behoefte aan geld (munten)
• Munten van goud of zilver, gewicht bepaalde de waarde
• Iedere stad of streek had zijn eigen munt
• Ieder stad had zijn eigen wisselbureau
• Eerste bankiers

Wat is het verschil tussen de middeleeuwse munt en de euromunt?

Eerste banken: Uitvinding leningen en rente

Wisselbrief: Het eerste briefgeld

Uitleg: de pest

Een hele dodelijke ziekte

• De pestbacterie bestond al eeuwen in China
• De bacterie leeft in het bloed van een rat
• Vlooien leven van het bloed van een rat en deze worden besmet met de pest
• Wanneer een vlo een mens bijt, besmet deze vlo de mens met de pest

Wat gebeurde er als je de pest kreeg?

• Het begint met hoge koorts en hoesten
• Daarna krijg je zwarte plekken op je benen en in je oksel
• 40% van de mensen overleeft dit NIET
• Je kan binnen 4 dagen overlijden

Behandeling?

Als je ziek werd, dan kwam een pestdokter je bezoeken

• Een grote snavel met kruiden (tegen de geur van de dood)
• Aderlaten

Wat gebeurde er ná de pest?

Kort na de pest:

• 1/3e van de mensen in Europa is overleden: tussen de 25 en 50 miljoen

Lang na de pest:

• Voedseloverschot
• Genoeg eten voor de mensen
• De bevolking groeit weer

Zelfstandig Werken

Maken opdrachten 1 tot en met 11

Samenvatten met behulp van kennen en kunnen

Filmpje in lesson up kijken over ontstaan steden

Ben je klaar?

Kijk de opdrachten na en werk verder

Werken aan een andere vak, in overleg!

Kennen en kunnen

• Vertellen hoe en waar veel Europese steden zijn ontstaan
• Uitleggen wat het verschil is tussen het stadscentrum en de binnenstad
• De verschillen tussen een Middeleeuwse en moderne munt benoemen
• Uitleggen wat vraag en aanbod is

M&M deeltaak 5: Steden en dorpen

Blok 1: Verhuizen naar de stad

Wat gaan we vandaag doen?

• Introductie
• Uitleg verschillende sectoren en rond de stad
• Zelfstandig werken
• Afsluiten

Kennen en kunnen

• Redenen noemen waarom mensen naar de stad verhuizen
• Vertellen in welke sectoren mensen werken
• vertellen wat er in het gebied rond de stad gebeurt

Verhuizen naar de stad.

• Verhuizen om economische redenen: op het platteland is steeds minder werk door mechanisatie
• Verhuizen nar de stad voor werk en scholing
• Ook voor vrije tijd, in een stad is vaak meer te doen dan in een dorp

Steden groeien

Mensen trekken naar de stad, steden worden voller

Bevolkingsdichtheid (hoeveelheid mensen op een vierkante kilometer) is er hoog

Agglomeratie

Een stad en de omliggende dorpen groeien tegen elkaar aan.

Verschillende Sectoren

De beroepsbevolking wordt ingedeeld in drie sectoren:

1: Primaire sector

2: Secundaire sector

3: Tertiaire sector

Primaire sector

Mensen die werken bij bedrijven die voedsel en grondstoffen uit de natuur halen.

Boeren, veehouders, mijnwerkers, vissers

Secundaire sector

Mensen die werken bij bedrijven die van de grondstoffen producten maken.

Fabrieksarbeider, timmerman, bakker

Tertiaire sector

Mensen die werken bij bedrijven die diensten verlenen.

Leraar, kapper, taxichauffeur, dokter

Commercieel of niet

Commerciële bedrijven willen winst maken met hun producten of diensten.

Niet commerciële bedrijven streven ernaar om de kosten en opbrengsten even groot te laten zijn. Bijvoorbeeld scholen of ziekenhuizen.

Rond de stad

• Grote bedrijven vestigen zich aan de rand van de stad. Grote bedrijventerreinen dichtbij de steden
• Er worden stukken natuurgebied aangelegd voor recreatie
• Landelijk gebied wordt steeds meer gezien als vakantiebestemming door stadsmensen

Zelfstandig werken

Opdracht 12 t/m 19

Samenvatting maken met behulp van kennen en kunnen

Ben je klaar? Kijk je opdrachten na en verbeter ze. Teken blok 1 af. Werken aan het PO. 

Kennen en kunnen

• Redenen noemen waarom mensen naar de stad verhuizen
• Vertellen in welke sectoren mensen werken
• vertellen wat er in het gebied rond de stad gebeurt