3.9; over taal

Hallo allemaal

- Berg je telefoon op in de tas en ga op je plaats zitten

- Ipad en leesboek op tafel

- log alvast in op Lesson Up

Lezen

HW checken

Als het goed is heb je deze in je ebook (leermiddelen Nederlands) gemaakt, zo niet dan leg je de opdrachten in je schrift open op je tafel voor controle.

korte terugblik

Aangezien

Permanent

Ronduit

Genetisch

de inspectie 

volstaan

omdat

voldoende 

zijn

erfelijk

onderzoek of 

iets in orde is

zonder meer

blijvend

Lesdoelen 

Ik kan:

- nieuwe woordvormen afleiden van een woord;

de trappen van vergelijking toepassen;

Ik begrijp: 

- de betekenis van verschillende uitdrukkingen.

§ 3.9; over taal 

Woordvorming

Sommige woorden lijken erg veel op elkaar. Je herkent bijvoorbeeld het werkwoord helpen in de woorden de helper, de hulp, helpend, onbeholpen en behulpzaam.

Geef in de volgende slide zo veel mogelijk zelfstandige naamwoorden en bijvoeglijke naamwoorden die zijn afgeleid van het volgende werkwoord: sparen 

sparen

Het Nederlands kent ontelbaar veel woorden. Telkens kun je weer nieuwe woorden vormen door bestaande woorden een beetje te veranderen. Zo’n nieuwe woordvorm kun je op twee verschillende manieren maken:

Een samenstelling maak je door twee of meer hele woorden samen te voegen tot een nieuw woord. Zo kun je van boek en kast de samenstelling boekenkast maken.

Een afleiding maak je door het begin of het eind van een woord te veranderen. Hierdoor verandert de betekenis en soms ook de woordsoort.

voorbeeld

Het zelfstandig naamwoord de wandeling is een afleiding van het werkwoord wandelen.

Het bijvoeglijke naamwoord panoramisch is een afleiding van het zelfstandig naamwoord het panorama.

Vrouwelijke afleiding van woorden

Sommige beroepsnamen hebben een aparte vrouwelijk vorm. 

leerling = leerlinge

directeur = directrice

eigenaar = eigenaresse

masseur = masseuse

mentor = mentrix

trappen van vergelijking

De trappen van vergelijking zijn vormen als groter - grootst en mooier - mooist. Het zijn bijvoeglijke naamwoorden die een bepaalde vergelijking uitdrukken.

Meestal maak je van de stellende trap een vergrotende trap door er -er achter te zetten. Soms moet je daarbij de spelling een beetje aanpassen: zwaar – zwaarder, laag – lager, dwaas – dwazer.

Om de overtreffende trap te maken, zet je meestal -st achter de stellende trap: grof – grofst, klein – kleinst, jong – jongst.

Leer goed het schema op blz. 146 in je boek of de theorie in je ebook

stellende trap	vergrotende trap	overtreffende trap
donker
	blonder
veel
		grootst
goed

Aan het werk

blok 3, over taal, §3.9, opdracht 29, 31, 33, 34

toelichting opdrachten 

klaar? woorden oefen op studygo of lezen in je leesboek

in je ebook

Ik kan de vrouwelijke vormen (afleiding) van een beroep benoemen

Ik geef mezelf dit cijfer voor het maken van
de trappen van de vergelijking

010

Huiswerk

blok 3, over taal, §3.9, opdracht 29, 31, 33, 34

Let op: volgende week toets