3.4 Verkiezingen

• Maatschappijleer
• Middelbare school
• havo, vwo
• Leerjaar 4

Par. 3.4 Verkiezingen

SLEEPVRAAG: Wat hoort bij wat?

Sleep de uitleg naar het juiste begrip

Progressief

Conservatief

Sociaaldemocratie

Liberalisme

Christendemocratie

One-issuepartij

Niet-democratische partij

1. Eén aspect van de samenleving staat centraal.

2. Het streven is om de ongelijkheid in de samenleving te verminderen.

3. Benadrukt meer datgene wat bereikt is.

4. Vergroten van persoonlijke en economische vrijheid.

5. Politiek vooruitstrevend en voor verandering van de samenleving.

6. Op sociaaleconomisch gebied zit deze stroming in het midden.

7. De standpunten zijn strijdig met de rechtsstaat

Hoofdvraag:

Waarom stemmen mensen op een bepaalde partij en wat gebeurt er met hun stem?

Welke verkiezingen worden er gehouden in Nederland?

In Nederland zijn er verkiezingen voor:​​

Actief kiesrecht:

Het recht om te stemmen

Passief kiesrecht: 

Het recht om je verkiesbaar te stellen

Verkiezingen

vrij en geheim

18 jaar (en NL staatsburger)

actief en passief kiesrecht

waar kunnen we allemaal op stemmen?

Je stemt op een persoon

(die bij een politieke partij hoort)

Verkiezingstijd

Posters, verkiezingscampagnes, debatten, talkshows

Strijd om de kiezer

Op campagne!

• Verkiezingsprogramma
  

• Verkiezingsslogan
• Lijsttrekker
  
• Campagneteam (spindoctors)

Spindoctors:

Tijdens verkiezingen maken lijsttrekkers gebruik van spindoctors.

Communicatiedeskundigen die kandidaten adviseren over een zo positief mogelijk imago.

 

Motieven om op een partij te stemmen

• De standpunten van de partij.
• De partij let goed op jouw belangen.
• Je stemt strategisch =

 je kijkt welke partij kans maakt om in de regering te komen.

•  De lijsttrekker spreekt je aan

Wat niet in het boek staat: om een partij te belonen of af te straffen voor de afgelopen jaren in de regering.

Wie is lijsttrekker van welke politieke partij?

Wat is een zwevende kiezer?

De rol van de media:

Via de media proberen partijen vooral de stemmen van de zogenaamde zwevende kiezer te winnen.

Kiezers die niet bij elke verkiezing op dezelfde partij stemmen.

 

Rol van de media

Media spelen een grote rol in de verkiezingscampagne. Denk aan:

- Tv-debatten

- Talkshows en amusementsprogramma’s

- Social media als X, Instagram en Facebook

Kandidatenlijsten

 .....worden door de partijen samengesteld en samen met stempas opgestuurd.

 De partijen voeren campagne  Daarnaast zijn er (veel) debatten op televisie en radio door de lijsttrekkers van de partijen.

Verkiezingsdag

Stemmen op een persoon 

Hoe werkt het?

1. Je krijgt een stempas
2. Je gaat naar een stemlokaal
3. Je krijgt een stembiljet
4. Je brengt je stem uit.

Bepalen van de uitslag

Kiesdeler:

Hoeveel stemmen heb je 

nodig voor 1 zetel (stoel)?

Evenredig kiesstelsel:

In Nederland worden verkiezingen gehouden volgens een stelsel van evenredige vertegenwoordiging: Alle uitgebrachte stemmen worden verdeeld over het totale aantal zetels.

Evenredige vertegenwoordiging

Lijsttrekkers

Strategisch stemmen

Zwevende kiezers

aantal uitgebrachte stemmen delen over totale aantal zetels 

stemt niet bij elke verkiezing op dezelfde partij

standpunten van de partij naar voren brengen is één van de taken

stemmen op een partij die kans maakt om te regeren, maar niet jouw voorkeur heeft 

Stap 1 van de kabinetsformatie

Stap 2 van de kabinetsformatie

Stap 3 van de kabinetsformatie

Stap 4 van de kabinetsformatie

De formateur heeft de leiding bij het vormen van de formatie: wie worden de ministers en staatssecretarissen.

De Tweede Kamer benoemd een informateur. Hierbij houden ze rekening met het onderzoek van de verkenner. Hij of zij kijkt welke partijen kunnen en willen samenwerken.

De partijen stellen een regeerakkoord met behulp van de informateur.

De Koning benoemt het nieuwe kabinet.

Regeerakkoord klaar

Den Haag - Precies honderd dagen na de ......................................... heeft Nederland een nieuwe regering. De VVD, het CDA, D66 en de ChristenUnie presenteren dinsdag hun ............................................. Dan worden ook de namen van de nieuwe ministers en ......................................................... bekend. VVD-leider Mark Rutte zal als leider van de grootste politieke partij ................................................................... blijven.

Het is een varrassing dat de partijen het eens zijn geworden. De vier partijen zijn erg verschillend. Er moesten daarom heel wat ................................................ worden gesloten.

Bron: NOS

Vul het volgende schema in over de vorige formatie

minister-president

staatssecretarissen

verkiezingen

regeerakkoord

compromissen